Pieds nus – Pieds nus sur les limaces (2010)

Regie: Fabienne Berthaud | 108 minuten | drama | Acteurs: Diane Kruger, Ludivine Sagnier, Denis Menochet, Brigitte Catillon, Jacques Spiesser, Anne Benoît, Jean-Pierre Martins, Gaëtan Gallier, Reda Kateb, Côme Levin, Arthur Orcier, Mathias Melloul, Anny Romand, Grigori Manoukov, Arnaud Duléry   

Fabienne Berthaud is niet gemaakt om achter een bureau te zitten, zegt ze zelf. “Ik wist al heel jong dat ik niet in de wieg gelegd was om voor een bedrijf te werken.” De Française volgde haar hart en begon te schrijven, gewoon omdat ze daar zin in had en de noodzaak daartoe voelde. Haar verhalen schreeuwden erom om in beeld gevat te worden en dus besloot Berthaud de filmcamera ter hand te nemen. “Mijn eerste film, ‘Frankie’ (2005), kostte amper 15.000 euro. De opnamen zijn verspreid over drie jaar gemaakt en ik heb alles alleen gedaan, met een kleine camera en een minidisc voor het geluid. Mensen vroegen me of ik gek geworden was.” Gek of niet, ‘Frankie’ ging de hele wereld over en zette Berthaud op de kaart als filmmaker. Het maken van haar tweede film, ‘Pieds nus’ (2010), ging waarschijnlijk een stuk gemakkelijker, al is Berthaud wel iemand die trouw blijft aan haar eigen gevoel. Als het niet goed voelt, begint ze er niet aan.

Lily (Ludivine Sagnier), een van de hoofdrolspeelsters uit ‘Pieds nus’, is minstens zo eigenzinnig als de filmmaakster. Ze is anders dan de meeste mensen. Ze leeft in harmonie met de natuur en omringt zich met (zowel dode als levende) dieren. Het liefst wandelt ze de hele dag in een pyjama-achtig jurkje door de bossen, neemt ze naakt een duik in een meer en verzamelt ze dode dieren om er pantoffels van te maken. Haar oudere zus Clara (Diane Kruger) staat heel anders in het leven. Ze is van het platteland verhuisd naar de grote stad, waar ze woont met haar man Pierre (Denis Ménochet). Allebei werken ze voor een hectisch advocatenkantoor. De zussen zijn min of meer uit elkaar gegroeid, maar wanneer hun moeder plotseling overlijdt, brengt dat ze noodgedwongen dichter bij elkaar. Lily is met geen mogelijkheid in staat om voor zichzelf te zorgen en dus keert Clara terug naar haar ouderlijk huis om haar zusje in de gaten te houden. Ze krijgt daarbij noodgedwongen een spiegel voorgehouden.

‘Pieds nus’ is een ode aan het individu. Ieder mens is uniek. Onderlinge verschillen worden echter nog niet omarmd. Mensen die zich niet conform de ‘voorschriften’ gedragen, worden bestempeld als raar, vreemd en vooral ‘anders’. Berthaud maakt van haar film meteen ook een aanklacht tegen de manier waarop vrijwel iedereen tegenwoordig leeft. Gehaast, gejaagd. We nemen geen tijd meer voor onszelf, voor de natuur om ons heen. Lily komt aanvankelijk over als een wereldvreemd meisje, dat nog niet echt volwassen is voor haar leeftijd. Daarna denken we dat ze misschien wel eens autistisch zou kunnen zijn. Uiteindelijk blijkt ze er simpelweg een andere levensvisie op na te houden. Hulde aan actrice Ludivine Sagnier die Lily zo levensecht weet te portretteren. Een minder begaafd actrice had er een karikatuur van kunnen maken, maar Sagnier laat ons van haar houden. Minstens even knap is het acteerwerk van Diane Kruger, van wie ooit beweerd werd dat ze te mooi zou zijn om substantiële rollen te spelen. De meesten van ons zijn zoals Clara; we doen wat er van ons verwacht wordt en durven het niet aan om anders te zijn. Heel langzaam zien we haar ontwaken uit haar vertrouwde, veilige wereldje van het conformisme. Doordat het zo overtuigend gespeeld wordt, gaan we er zonder aarzelen in mee: Berthaud laat haar publiek ook nadenken over hun eigen leven.

Sterk acteerwerk en een mooie boodschap zijn niet het enige dat ‘Pieds nus’ de moeite waard maken. De film is namelijk ook nog eens adembenemend mooi geschoten. De landschappen zijn schitterend en dankzij het sublieme spel met (zon-) licht oogt de omgeving zeer dromerig en warm. Echt zo’n film waarin je je lekker lang wilt onderdompelen! ‘Pieds nus’ is veel meer dan een fascinerend portret van twee compleet verschillende zussen, het is een sierlijk eerbetoon aan het leven, de natuur en de liefde. Een film die je aan het denken zet: hoeveel begrip heb je zelf eigenlijk voor het ‘afwijkende’ en hoe gelukkig ben je met het leven dat je nu leidt? ‘Pieds nus’ is opnieuw ’n klein pareltje uit de toch al zo rijke Franse filmcultuur!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 24 maart 2011