Porco Rosso – Kurenai no buta (1992)
Regie: Hayao Miyazaki | 94 minuten | komedie, animatie, romantiek, avontuur, fantasie, geschiedenis | Originele stemmencast: Shûichirô Moriyama, Tokiko Kato, Sanshi Katsura, Tsunehiko Kamijô, Akemi Okamura, Akio Ôtsuka, Hiroko Seki
De piloot Porco Rosso, ooit een man, is een varken dat zijn geld verdient als premiejager op de Adriatische Zee. Door zijn werkzaamheden heeft hij veel vijanden, waaronder een stel boze piraten. Maar zij kunnen hem niks maken, Porco Rosso is oppermachtig in luchtgevechten en laat zich niet zomaar verslaan. Ondertussen slijt hij veel van zijn tijd bij Gina, de knappe eigenaresse van een hotel op zee. De sleur wordt verstoord als de macho Donald Curtiss, een Amerikaanse piloot, hem met een gelukje naar beneden weet te halen in een luchtgevecht. Het vliegtuig is zwaar beschadigd en Porco Rosso laat het maken bij een oude vriend. Daar ontmoet hij Fio, een jong meisje dat zijn leven een fikse draai geeft.
‘Kurenai no Buta’ (‘Porco Rosso’) is de zesde film van de Japanse regisseur Hayao Miyazaki, die hier vooral bekend werd met het Oscarwinnende ‘Sen to Chihiro no kamikakushi’ (‘Spirited Away’) en ‘Hauru no ugoku shiro’ (‘Howl’s Moving Castle’). Zijn films zijn zowel eenvoudig als goed doordacht, zowel speels als volwassen en zowel menselijk als fantasierijk. ‘Porco Rosso’ vormt hierop geen uitzondering. Een vliegend varken is een weinig voorkomende verschijning maar is hier van een simpele vanzelfsprekendheid. Dat dit varken praat, tussen de mensen rondloopt en zelfs de mooie Gina weet te verleiden doet – zoals het een goed sprookje betaamt – geen wenkbrauwen fronsen maar roept slechts verwondering op. Bovendien is het fantastische in deze film zo mooi ingebed in de werkelijke wereld dat ‘Porco Rosso’ meer biedt dan een fabel.
Die echte wereld wordt hier vormgegeven in het kader van het tussenoorlogse Italië, dat zich in deze tijd met het fascisme tot dictatuur ontwikkelt. Deze historische achtergrond wordt goed geproportioneerd in beeld gebracht en biedt bovendien een aantal mooie openingen voor spannende momenten. De depressie, het fascisme, het zoeken naar evenwicht van de hoofdpersonen en de snel veranderende tijden vormen een zodoende een leuke en boeiende ondergrond voor het verhaal, maar tegelijk ook niet meer dan dat. Het is welkome extra dimensie voor diegenen die er geïnteresseerd in zijn maar niet essentieel voor een goed begrip van het verhaal.
Anders dan deze achtergrond zou kunnen doen vermoeden straalt ‘Porco Rosso’ hoop uit. De tussenoorlogse situatie in Italië is immers weinig rooskleurig maar de wonderlijke wereld van Miyazaki weet hieraan telkens te ontsnappen. De slechteriken trekken altijd aan het kortste eind en zijn bovendien altijd anoniem of niet écht slecht. Bovendien laat de jonge en goedaardige Fio, zowel onbezonnen als verstandig, de kijker zien dat het later allemaal wel goed komt. Iedereen buigt voor haar, ze dwingt respect af en brengt redding aan Porco Rosso wanneer hij in nood is. Ze vormt, net als wel vaker jonge meisjes doen in films van Miyazaki, het morele kompas binnen de wereld die lijkt te worden gedomineerd door macho mannen en idem gedrag.
Dit alles wordt uitgebeeld met prachtige animatie. De kleurige en sfeervolle decors spreken sterk tot de verbeelding en het oogt allemaal tamelijk modern voor een film uit 1992. Ook de muziek, verzorgd door Joe Hisaishi, de vaste componist van Miyazaki, is prachtig. Het thema is mierzoet maar werkt zeer aanstekelijk en elke keer als deze aanzwelt wordt de kijker er volledig in meegezogen.
Er is ook een enkele kanttekening te plaatsen. Het hoe en waarom van Porco’s transformatie in een varken blijft bijvoorbeeld wat onderbelicht en het sprookjeselement vraagt soms om iets meer uitdieping. Maar het vormen slechts kleine smetjes op deze kundig gemaakte film. Het goed doordachte verhaal en de overtuigende verbeeldingskracht van Miyazaki maken ‘Porco Rosso’ een genot om naar te kijken. Dit is de wereld van Miyazaki en er is voor iedereen een plekje, voor jong en oud.
David Croese