Portrait de la jeune fille en feu (2019)

Recensie Portrait de la jeune fille en feu CinemagazineRegie: Céline Sciamma | 119 minuten | drama, geschiedenis | Acteurs: Noémie Merlant, Adèle Haenel, Luàna Bajrami, Valeria Golino, Christel Baras, Armande Boulanger, Guy Delamarche, Clément Bouyssou, Michèle Clément, Cécile Morel

Hoe moet een liefde tussen twee vrouwen hebben gevoeld in de achttiende eeuw? Veel overlevering is er niet; de liefde geeft evenwel altijd aanleiding tot dramatische verbeelding. In de onderkoelde setting van het kostuumdrama biedt Céline Sciamma een nieuw perspectief op de schilder-muze verhouding, hier een vorm die uitstekend past. Marianne (Merlant) krijgt opdracht een huwelijksportret van Héloïse (Haenel) te schilderen. De chemie tussen de twee is voelbaar, of je nu voorkennis hebt of niet. Consumptie van de liefde lijkt bij voorbaat uitgesloten, en dat draagt bij aan de spanning. Spanning die in echoënde voetstappen voortduurt, en af en toe door rennen op het strand wordt ontlast, maar nooit helemaal oplost.

Hoewel uitstekend geschikt voor filmische weergave, visueel sterk en prima gecast, doet het geheel in eerste instantie wat statisch aan. De liefde is er, maar kan zich onvoldoende doorontwikkelen. Gelukkig is er een tweede laag, de focus op het functioneren van vrouwen in het algemeen in die periode. Een mooie scène waarin Héloïse voorleest uit Orpheus en Eurydice en een volgende waarin Bretonse vrouwen samen zingen, heeft een haast transcendentaal effect. De twee geliefden lijken een klassieke tragedie te verbeelden om hun liefde te kunnen betuigen. Een mooie vondst van Sciamma, die terugkeert in de slotscène.

Dit is sowieso een film met vrouwen over vrouwen, niets mis mee. Eerst is het Merlant die de overhand heeft, met Haenel als passief model. Dan is het Haenel, de meer rationele van de twee, die leidt. Alsof twee vrouwen het wrede rollenspel van de onmogelijke liefde even goed beheersen als man en vrouw in de traditionele filmverhouding. ‘Portrait de la jeune fille en feu’ won de scenarioprijs in Cannes dit jaar en bevat tevens een van de mooiste uitspraken over de liefde ooit, uitgesproken door Héloïse op het moment van de waarheid. “Zouden alle geliefden het gevoel hebben dat zij zich iets inbeelden?”

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 4

Bioscooprelease: 17 oktober 2019
DVD-release: 7 februari 2020