Submarino (2010)

Regie: Thomas Vinterberg | 105 minuten | drama | Acteurs: Jakob Cedergren, Peter Plaugborg, Gustav Fischer Kjærulff, Patricia Schumann, Helene Reingaard Neumann, Morten Rose, Kate Kjølbye, Lisbeth H. Pedersen, Dar Salim, Henrik Strube, Elias Ehlers, Sebastian Bull Sarning, Mads Broe Andersen, Finn Bergh

Na het overweldigende succes van ‘Festen’ zakte de carrière van Thomas Vinterberg onverwacht snel in; terwijl landgenoten – en zielsverwanten – Lars von Trier en Lone Scherfig zich internationaal wisten te profileren op basis van consistentie, verslikte de jeune premier van het Deense filmersgilde zich in moeilijk te plaatsen projecten. ‘It’s All about Love’ (2003) en ‘Dear Wendy’ (2005) hadden niet misstaan op de cv van welke arthouseregisseur dan ook, maar van Vinterberg werd meer verwacht na ‘Festen’.

Twaalf jaar na het bliksemdebuut heeft de vroege veertiger met ‘Submarino’ uiteindelijk een waardige opvolger geproduceerd. Vinterberg is weer thuis in winters Kopenhagen en verfilmde daar het door Jonas T. Bengtsson geschreven ‘Submarino’, een hard portret van het leven aan de zelfkant van de (westerse) samenleving.

De Vinterberg van ‘Submarino’ speelt geen god in eigen universum, maar doet wat een filmmaker moet doen met een goed boek: trouw blijven aan het origineel en aanscherpen wat visueel uit de verf moet komen. En dat lukt; hoewel ‘Submarino’ waarschijnlijk geen buitenproportioneel groot publiek zal trekken, heeft Vinterberg een emotioneel geladen drama gemaakt dat ingetogen genoeg is om ook de kritische kijker aan de borst te drukken en misschien wel Oscar-waardig is, als de selectiecommissie de voor Academy-begrippen heftige content overleeft.

‘Submarino’ is sociaal-realistisch drama uit de school van Mike Leigh – misschien wel dichter aanschurkend nog bij Scherfigs ‘Wilbur Wants to Kill Himself’. Altijd is daar de kinderlijke onschuld, die in elk volwassen mens – hoe gekwetst ook – na zindert; zo ook in (anti-)held Nick, een man die problemen letterlijk met blote handen oplost. De kijker gelooft echter in zijn goede wil, door een gebeurtenis vroeg in de film die je de rest van de 105 minuten bijblijft.

Vinterberg schotelt de kijker vervolgens zoveel noodlottige gebeurtenissen voor, dat de hoop op beter dreigt te vervliegen. Een karikatuur wordt het niet, dankzij een goede symmetrie tussen de twee verhaallijnen – het leven van Nick enerzijds en dat van zijn jongere, in de film naamloze junkie-broer anderzijds – en uitstekend acteerwerk van zowel Jakob Cedergren als Peter Plaugborg. Vinterbergs happy end vervolgens is gewaagd, maar noodzakelijk.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 16 september 2010
DVD-release: 11 januari 2011