That Should Not Be: Our Children Will Accuse Us – Nos enfants nous accuseront (2008)

Regie: Jean-Paul Jaud | 112 minuten | documentaire

Voor alle duidelijkheid: je zal deze film niet gaan zien als je niet enigszins geïnteresseerd bent in biologisch eten, je gezondheid en/of het milieu. Niets zo prettig om in je eigen overtuiging bevestigd te worden. Daar kan je bij ‘That Should Not Be: Our Children Will Accuse You’ lang op blijven wachten want dat gaat niet gebeuren.

‘That Should Not Be’ volgt het verhaal van een klein Frans dorpje Barjac vanaf het moment dat de burgemeester besluit biologisch eten te promoten. De kinderen op school gaan hun eigen groenten verbouwen en eten tussen de middag niets anders meer dan biologisch. Ook worden de ouders van de kinderen aangespoord dit thuis door te zetten, de boeren biologisch te gaan boeren en de winkeliers aangemoedigd alleen nog maar biologische producten aan te bieden. Na een jaar lijkt dit project succesvol te zijn maar helemaal zeker is het niet.Tussen dit leuke kabbelende verhaaltje door wordt er een enorme lading aan angstige feiten en bangmakende cijfers over je heen gestort. Bijvoorbeeld dat in Europa 70% van de kankergevallen wordt bepaald door de omgeving: 30% door vervuiling en 40% door voedsel. Mensen veroorzaken ziektes. Wist je dat er 27 soorten chemicaliën gebruikt worden bij intensieve appelkweek? Overal zitten pesticiden in, zelfs in water en brood. 30% van al het leven op aarde is voorgoed verdwenen, etc. etc.En als de getallen je niet horendol malen, doen de sterk op elkaar gelijkende persoonlijke verhalen van boeren en/of ouders dat wel. Want het besproeien van de gewassen heeft tot een toename aan neurologische afwijkingen en kanker onder kinderen gezorgd. De eerste paar keer schokkend om te horen maar – hoe erg ook – daarna is het effect weg. Misschien had regisseur Jean-Paul Jaud beter zijn eigen advies op kunnen volgen: kwaliteit boven kwantiteit. Dat is immers de gouden regel van gezond en biologisch eten.

Is ‘That Should Not Be’ een film geworden volgepropt met feitjes en cijfertjes? Ja, helaas wel, en het duurt ook nog eens bijna twee uur. Dus bereid je voor. En ben je wel van de getallen? Dan is de kans groot dat je gaat ergeren aan alle te dik er bovenop gelegde persoonlijke verhalen. “Oh wat ben ik toch goed dat ik biologisch eet en wat is het toch fijn” of “Oh wat was ik hiervoor toch stom bezig als boer toen ik 22 soorten chemicaliën gebruikte voor mijn perziken”. Dat laatste is simpelweg waar en biologisch eten is vaak lekkerder en kan bijna niet anders dan gezonder zijn, maar ‘That Should Not Be’ zou zoveel interessanter zijn geweest als er meer naar de positie van de tegenpartij gekeken zou worden. Leuk wordt het pas bijna aan het einde als bij een regionale boerenbijeenkomst vergaderd wordt over het al dan niet overstappen naar het biologisch boeren. Wat zijn daar nu eigenlijk de voordelen van en waarom zou je het doen? De conservatieve boer houdt hier zijn poot stijf en dát maakt het boeiend. Dat is de realiteit. Niet als de burgemeester voor de tiende keer in beeld komt en zijn voorliefde voor biologisch eten uitspreekt.

Dat het vrijwel 100% zeker weten beter is om biologisch te eten, dat is iets anders. Jean-Paul Jaud, vanaf 1992 een fervent natuurdocumentaireliefhebber en -maker, heeft de liefde de bovenhand laten voeren en is het afleveren van een goede documentaire een beetje uit het oog verloren. Door de eenzijdigheid ontbreekt de overtuiging volkomen en is de balans zoek. Er blijft een slappe film over. Ook de continue herhaling van de boodschap gaat vervelen. Het maken van ‘That Should Not Be’ is niet anders dan goed bedoeld, net zoals mensen ervan overtuigen biologisch te gaan eten, maar dat zou niet langer mogen duren dan de tijd die het kost een avondmaal te verorberen. Je buik raakt er anders overvol van.

Barbara Plasmans