The Post (2017)

Regie: Steven Spielberg | 116 minuten | biografie, drama | Acteurs: Meryl Streep, Tom Hanks, Sarah Paulson, Bob Odenkirk, Tracy Letts, Bradley Whitford, Bruce Greenwood, Matthew Rhys, Alison Brie, Carrie Coon, Jesse Plemons, David Cross, Zach Woods, Pat Healy, John Rue, Rick Holmes, Philip Casnoff, Jessie Mueller, Stark Sands, Deirdre Lovejoy

Hoewel ‘The Post’ (2017) zich afspeelt in 1971, is het thema van deze film nog altijd bijzonder actueel. Van de toenmalige president Richard Nixon is het maar een kleine stap naar Donald Trump. Bovendien is het verspreiden van ‘fake news’ dankzij internet en social media veel makkelijker geworden dan vijftig jaar geleden. Persvrijheid is jammer genoeg in nog lang niet elk land in de wereld vanzelfsprekend; er zijn genoeg landen – en niet eens zo heel ver weg van het onze – waar de overheid een flinke vinger in de pap houdt van wat er wel of niet gepubliceerd wordt. Zijn we in al die jaren dan echt geen steek verder gekomen? Stevens Spielbergs ‘The Post’ zou je als een voorloper van de ‘moeder aller journalistenfilms’, ‘All the President’s Men’ (1976) kunnen zien; in de laatste scènes wordt al vooruitgekeken op het Watergate-schandaal. ‘The Post’ zelf draait om de Pentagon Papers, de documenten die onthulden dat de overheid het volk jarenlang heeft voorgelogen over de voortgang van de Vietnam-oorlog. Voordat The Washington Post hierover schreef, was het een regionaal dagblad met bescheiden ambities, waarvan nooit gedacht werd dat ze uiteindelijk verantwoordelijk zou zijn voor het laten vallen van de regering-Nixon. Om een beeld te schetsen van het geringe belang van de krant: The Post was niet eens welkom om verslag te doen van de bruiloft van Nixons dochter Tricia; alleen serieuze kranten als The New York Times waren welkom.

Diezelfde Times heeft de pijlen echter op iets heel anders gericht; dankzij de gedesillusioneerde defensieanalist Daniel Ellsberg (Matthew Rhys) is de krant in bezit gekomen van de Pentagon Papers, een geheim rapport van het Amerikaanse ministerie van defensie over de politieke en militaire inmenging van de VS in Vietnam tussen de jaren 1945 en 1967. Papieren die onder meer aantoonden dat de regering van Lyndon B. Johnson systematisch had gelogen, niet alleen tegen het volk, maar ook tegen het Congres, over een onderwerp dat het nationale belang oversteeg. Bottom line: de VS hield de oorlog in Vietnam – waarvan al snel duidelijk was dat ze niet gewonnen kon worden – alleen maar gaande uit angst voor vernedering en gezichtsverlies. Wanneer The Times hierover publiceert, is Ben Bradlee (Tom Hanks), hoofdredacteur van The Washington Post, woest over het missen van deze ‘scoop’. Maar wanneer het ministerie van justitie The Times verbiedt om nog langer over de Pentagon Papers te schrijven, ziet Bradlee kansen. Dankzij zijn ervaren verslaggever Ben Bagdikian (Bob Odenkirk) weet The Post aan zijn eigen kopie van het lijvige rapport van Ellsberg te komen. In ongeveer een dag moeten de journalisten de vierduizend pagina’s zien door te worstelen, maar of ze überhaupt iets kunnen publiceren is nog maar de vraag, want is het wel legaal wat ze doen? De vraag of The Post het juridisch advies om niets te publiceren in de wind moet slaan, moet worden beantwoordt door Kay Graham (Meryl Streep), sinds het overlijden van haar man Phil de uitgever van de krant. Als vrouw in een mannenwereld is het al niet gemakkelijk, maar het parket waar Kay zich in bevindt is extra complex, aangezien ze uitgerekend diezelfde week met The Post de beurs op is gegaan en investeerders zich weleens zouden kunnen terugtrekken als de krant met het publiceren van de Pentagon Papers de overheid ‘verraadt’. Bovendien is Robert McNamara (Bruce Greenwood), die als minister van defensie onder Johnson diende en dus een cruciale rol speelde in het geheel, een persoonlijke vriend van haar.

Het had niet veel gescheeld of ‘The Post’ had ‘The Papers’ geheten. Vanuit de hoek van The New York Times klonk daarover echter kritiek; het was immers die krant die als eerste schreef over de Pentagon Papers, terwijl de film dan de suggestie zou wekken dat The Post daarin de leidende rol had (wat overigens wél het geval was bij de onthulling van de Watergate-affaire). Het scenario – van nieuwkomer Liz Hannah en Josh Singer, die met ‘Spotlight’ (2015) al eens met succes een journalistenfilm maakte – focust zich niet zozeer op de onthullingen en is in dat opzicht minder spannend dan bijvoorbeeld ‘All the President’s Men’, waarin de kijker echt meegetrokken wordt in het onderzoek en het daadwerkelijk beleeft. ‘The Post’ is afstandelijker, maar heeft wel een geweldige cast om op terug te vallen. Bovendien zorgt het personage van Kay Graham voor een interessante feministische invalshoek. Meryl Streep speelt dit soort vrouwen met haar ogen dicht, maar de transitie die Kay doormaakt – van onzekere en conflict vermijdende vrouw die de leiding over de uitgeverij in haar schoot geworpen kreeg, amper serieus genomen wordt door haar mannelijke collega’s en meer gewend is aan de rol van ‘socialite’ dan aan die van bedrijfsleider, tot een uitgesproken en slagvaardige bewindsvoerder die haar mannetje niet alleen staat maar zeker niet van plan is hun advies gedwee op te volgen – is fascinerend en wordt door Streep op natuurlijke wijze neergezet. Tom Hanks hoeft evenmin het onderste uit de kan te halen, maar is als Ben Bradlee voor zijn doen prettig opvliegend en rebels. Geen van de acteurs steekt er echt bovenuit; ‘The Post’ blinkt uit in de prestatie van het collectief. Met mensen als Odenkirk, Greenwood, Rhys, David Cross, Tracy Letts, Michael Stuhlbarg, Carrie Coon, Sarah Paulson en Jesse Plemons in de gelederen zijn zelfs de kleinste rollen sterk ingevuld.

Spielberg werkt met vertrouwde mensen – John Williams verzorgt de muziek, Janusz Kaminski het camerawerk – en levert een meer dan degelijke film af. Een film met een onvermijdelijke boodschap over het belang van persvrijheid en die bovendien duidelijk maakt hoe lastig en zwaar het moet zijn geweest om op dat moment knopen te moeten doorhakken; al die belangen die ermee gemoeid waren, de risico’s die genomen werden. Daar staat tegenover dat het scenario soms wel erg uitleggerig is en het publiek te vaak op een omslachtige manier moet worden gewezen op bepaalde gebeurtenissen of verbanden – tel maar eens hoe vaak met name Kay een zin begint met ‘Weet je nog…’ – terwijl de kijker dat heus zelf ook wel kan uitvogelen. Gelukkig maar dat deze wat ongelukkig gekozen formuleringen worden uitgesproken door immer betrouwbare acteurs als Hanks en Streep, en ‘The Post’ er dus mee wegkomt. Maar het zijn wel dit soort kleine onvolkomenheden die ervoor zorgen dat ‘The Post’ niet het niveau haalt van ‘All the President’s Men’ of zelfs ‘Spotlight’. Desalniettemin staat deze film – pas de eerste van Spielberg, Streep en Hanks samen – als een huis.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 1 februari 2018
DVD- en blu-ray-release: 18 juli 2018