The Virgin Suicides (1999)
Regie: Sofia Coppola | 97 minuten | drama | Acteurs: James Woods, Kathleen Turner, Kirsten Dunst, Josh Hartnett, Michael Paré, Scott Glenn, Danny DeVito, A.J. Cook, Hanna R. Hall, Leslie Hayman, Chelse Swain
Vrouwelijke artiesten wier werk op eigen gronden wordt beoordeeld zijn zeldzaam; in het recente verleden werden ze al snel feministisch genoemd, als zouden ze slechts scheppen om te emanciperen. De dichteres Sylvia Plath is een tragisch voorbeeld van hoe een groot kunstenares vanwege het tijdvak waarin ze werkte voor andermans (sic) karretje kan worden gespannen, waardoor de kwaliteit van haar werk op zich in de schaduw komt te staan.
Sofia Coppola heeft haar tijd wat dat betreft mee en laten we hopen dat haar het voorgaande bespaard blijft. Een grootheid is zij nog niet, maar haar werk heeft een vrouwelijke eigenheid die staat als een huis. Coppola stelt zich op als bescheiden observator die liever spreekt met beelden dan met woorden. In een karakterstudie als Lost in Translation (2003) was het resultaat een te grote dramatische vrijblijvendheid, maar in The Virgin Suicides haar debuut slaagt het. In deze film wordt het mysterie rond een vijftal zussen die collectief zelfmoord plegen intact gelaten en door Coppolas dromerige visuele stijl zelfs vergroot. Coppola vangt de stormachtige levensfase waarin de zussen Lisbon zich bevinden perfect; zij maakt de merkwaardige melange van wanhoop en verwachting waarin de meisjes verkeren voelbaar.
Oog van de storm en focuspunt in The Virgin Suicides is Lux Lisbon, de mooiste en de uitdagendste van het stel hulde aan Kirsten Dunst. Haar ontluikende seksualiteit heeft centrifugale krachten; de stabiliteit van het gezin wordt erdoor in gevaar gebracht en de voor vader en moeder bedreigende buitenwereld kan niet langer op een afstand worden gehouden.
Good folk, lock up your daughters, heet het in de titeltune van de serie Blackadder’ (1983) en zo gebeurt het ook in The Virgin Suicides, met uiteindelijk noodlottige gevolgen. Coppola observeert en laat het gebeuren; net als in Lost in Translation blijft het gissen naar de psychische toestand van de hoofdpersonen maar in deze film is dat niet erg; de beelden bijvoorbeeld die van Lux liggend op een sportveld spreken voor zich. Coppola interpreteert geen gebeurtenissen, zij geeft een visie in beelden. Het wachten is op haar eerste grote film, een met dwingende dramatische wendingen. Kijken naar haar karakters kan zij als de beste, nu nog ingrijpen in hun levens.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 21 september 2000
Speciale vertoning: Looking for America – Eye – oktober-december 2016
Bioscooprelease: 23 december 2023 (re-release, 4K restauratie)