5 Days of War (2011)

Regie: Renny Harlin | 113 minuten | actie, drama, oorlog | Acteurs: Rupert Friend, Emmanuelle Chriqui, Richard Coyle, Heather Graham, Johnathon Schaech, Rade Serbedzija, Andy Garcia, Val Kilmer, Mikko Nousiainen, Mikheil Gomiashvili, Ana Imnadze, Antje Traue, Kenneth Cranham, Dean Cain, Sergo Shvedkov, Steven Robertson, Alan McKenna, Giorgi Tsaava, Lasha Kankava, Beka Tabukashvili, Lasha Okreshidze, Kakha Mikiashvili, Natia Metreveli, Gia Kusikashvili, Lia Suluashvili, Koka Shanava, Anna Walton, Liako Gogidze, Kakha Gogidze, Giorgi Kipshidze, Zura Javaxia, Levan Pirtskhalava, Zurab Ingorokva, Rostom Lortkipanidze, Luke Albright, Jino Jiniuzashvili

Matige actie- annex oorlogsfilm die meent iets belangrijks te zeggen over een recent conflict tussen Rusland en Georgië, maar verzandt in een nietszeggende brij van explosies en kogelregens. De Finse regisseur Renny Harlin weet hoe hij actiescènes moet draaien en wie niet al te kritisch is, zal zich ongetwijfeld vermaken. Het probleem is alleen dat het heel, heel moeilijk is als kijker om niet kritisch te zijn. Het acteerwerk mag veelal nauwelijks dat predikaat hebben, de plot is voorspelbaar en versimpelt een ingewikkeld conflict dusdanig, dat het verdacht veel op eenzijdig partij kiezen uitdraait.

Uiteraard is er een westerling – liefst een Amerikaan – nodig als hoofdrolspeler, zoals in talloze films, om het publiek blijkbaar iemand te geven om zich mee te identificeren. Het is de Amerikaanse journalist Thomas Anders (gespeeld door de Engelsman Rupert Friend met een niet al te overtuigend accent) door wiens ogen we de (korte) oorlog meemaken. Om hem een motivatie mee te geven, gebeurt in een proloog iets vreselijks met Thomas, waardoor zijn acties in Georgië een extra lading krijgen. Het is scenarioschrijven voor dummies en getuigt op zijn minst van een verregaande luiheid.

Wat gebeurde er nu eigenlijk in de zomer van 2008? Daar zijn de meningen – ook internationaal – danig over verdeeld. Wat in elk geval duidelijk is, is dat Rusland en Georgië, dat één van de vroegere Sovjet-republieken vormde tot de val van het communisme, met elkaar slaags raakten. De twee landen hebben al langer een gecompliceerde verstandhouding, met hoogoplopende ruzies, onder meer over de status van bepaalde grensgebieden. Er zijn opstandige regio’s (Abchazië en Zuid-Ossetië) en de streek is een kruitvat, waarbij de oorlog in 2008 niet de eerste keer is dat de verschillende partijen de wapens opnamen. De belangrijkste hoofdrolspelers bekvechten nog steeds over wie er begonnen is. Een diplomatieke gezant van de Europese Unie stelde achteraf vast dat alle strijdende partijen schuld dragen en het internationale recht hebben geschonden.

In deze complexe situatie vindt de handeling van de film plaatst, maar dan uitsluitend vanuit het perspectief van de Georgiërs. Zowel de trailer als de aantiteling halen het gezegde “in tijden van oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer” (“In war, the first casualty is the truth”) De makers lijken zich er niet helemaal van bewust van te zijn dat de waarheid zeker niet zo zwart-wit ligt als hij hier wordt afgeschilderd. Of dat waren ze wel (de film werd naar verluidt mede mogelijk gemaakt door Georgische geldschieters) en kon het ze niets schelen. Het ligt er vanaf het begin zo dik bovenop dat de Georgiërs de “good guys” zijn, dat het bijna propaganda wordt.

Tijdens de oorlog kwam de Nederlandse cameraman Stan Storimans, die voor RTL Nieuws werkte, om het leven. Die wetenschap maakt het kijken naar ‘5 Days of War’ extra wrang, om objectief verslag doen in de film volslagen onbelangrijk is. Er wordt zogenaamd ethisch en heroïsch gehandeld door Anders en zijn cameraman Sebastian (Richard Coyle), maar juist omdat de film zo partijdig is, geeft dat een nare smaak in de mond. Mag je een regisseur aan hogere standaarden houden wanneer hij een film maakt over een echte oorlog? En de oorlogsscènes er weliswaar spectaculair uitzien, maar er overduidelijk gedraaid zijn met entertainment op het netvlies? De makers willen heel graag laten zien dat Georgië geen schuld treft en het slachtoffer is van de slechte separatisten en de verderfelijke Russen, maar laten met zoveel plezier het oorlogsgeweld zien, dat het op het randje van smakeloosheid balanceert.

Hier en daar duiken er een hoop bekende gezichten op in de film. Zo is een pafferige Val Kilmer te zien als verlopen journo “The Dutchman” en is Andy Garcia te zien als de Georgische president Mikheil Saakashvili. Het is voor Garcia niet bepaald de rol die hij was voorbestemd te spelen, ook al werd ter promotie gezegd dat ze erg op elkaar lijken. Nu is die gelijkenis hoogstens oppervlakkig te noemen, maar wie weet heeft ook meegespeeld dat Saakashvili een groot fan is van Andy Garcia als acteur. (De president is overigens getrouwd met de Nederlandse Sandra Roelofs)

De locaties en landschappen (voor zover niet opgeblazen of kapotgeschoten) lijken zo uit een vakantiefolder weggelopen te zijn en is een nauwelijks verkapte reclame voor Georgië. De actie is zoals gezegd vakkundig uitgevoerd, met hectisch camerawerk dat realistisch oogt en er zijn een aantal spannende momenten. Na een tijdje weet je het als kijker echter wel. Weer een grote ontploffing, weer een nipte ontsnapping van de slechteriken, waaronder Daniil (Mikko Nousiainen), een sjabloon van een “bad guy” en een Russische kolonel (Rade Serbedzija, die een carrière heeft gebouwd op varianten van één en dezelfde rol) die Thomas en zijn vrienden maar al te graag te pakken willen krijgen. Niemand komt hier met ongeschonden blazoen weg, zeker Harlin niet, die ver verwijderd is van zijn hoogtijdagen. Toegegeven, de film kent zo zijn goede momenten, maar die liggen vooral op het technische vlak. ‘5 Days of War’ is niet zo beroerd als ‘Cuttroat Island’, het is zeker ook geen ‘Die Hard 2’ of ‘Cliffhanger’.

‘5 Days of War’ verschijnt op 6 december 2011 op DVD en blu-ray.

Hans Geurts