Australia (2008)
Regie: Baz Luhrmann | 166 minuten | drama, oorlog, western, avontuur | Acteurs: Hugh Jackman, Nicole Kidman, David Wenham, Bryan Brown, Bruce Spence, Jack Thompson, John Jarratt, Jacek Koman, Bill Hunter, Ben Mendelsohn, Barry Otto, Essie Davis, David Gulpilil, Wah Yuen, Ray Barrett, Kerry Walker, Nathin Butler, Matthew Whittet, Tony Barry, Jamie Gulpilil, Sandy Gore, Eddie Baroo, David Ngoombujarra, Arthur Dignam, Brandon Walters, Crusoe Kurddal, Sean Hall, Lillian Crombie, Ursula Yovich
Het ‘Australia’ van midden twintigste eeuw lijkt geen lichte kost voor regisseur Baz Luhrmann. Blanken en zwarten leven er door een strenge segregatiepolitiek gescheiden en het onrecht dat de zwarten wordt aangedaan is overal pijnlijk zichtbaar. Dat laat de moderne westerse mens in zijn afrekening met het eigen verleden niet onberoerd. Een poging tot correctie van de morele rechtvaardigheid is onvermijdbaar. Ja, dat hebben we inderdaad vaker gezien, met wisselend succes en bijna nooit geslaagd. Gelukkig worden de gebruikelijke incoherenties en dooddoeners over historisch kolonialisme overschaduwd door een vastbesloten portie theatrale romantiek. Want ‘Australia’ draait er nauwelijks omheen. Laat je niet verleiden door de beladen thema’s en historische verwikkelingen; Australia is romantisch avontuur in al haar facetten. Bombastisch en dik aangezet, lekker zwartwit en sentimenteel volgens elke bekende formule. De film schaamt zich er niet voor. Waarom zou het ook? De aanpak is vandaag de dag eigenlijk best charmant en de ondubbelzinnige keuzes zorgen voor onbekommerd vermaak.
Nicole Kidman speelt de keurige Britse dame Sarah Ashley. Ze reist af naar het Australië van eind jaren 1930 en ontdekt daar dat haar man, waar ze toch al niet al teveel gevoel voor koesterde, om het leven is gekomen. Bijgestaan door een onder de blanken beruchte veedrijver (Hugh Jackman) moet ze de geërfde veehouderij en de jonge ‘halfbloed’ Nullah (Brandon Walters) zien te beschermen tegen de kwaadaardige Neil Fletcher (David Wenham) en het meedogenloze Australische gezag. Het blijkt allemaal aanleiding tot een flinke dosis ouderwets avontuur. Ruige ritten door de Australische outback, heldhaftige reddingsacties, onbevreesde confrontaties met de vijand en romantische intervallen; aan de grote verhalenverteller Luhrmann uitstekend besteed. Zoals gezegd weet ook hij helaas de valkuilen van de bekende ethische thema’s niet te vermijden. Klassiek imperialistisch gedachtegoed – incluis de blanke held en de eeuwenoude exotisering en mystificering van het inheemse – is ondanks alle goede bedoelingen immer aanwezig. De verhoudingen tussen blank en zwart Australië laten zich dan ook gemakkelijk raden, ondanks creamy Nullah, die overal tussenin zou moeten zweven, maar dat uiteindelijk toch niet blijkt te doen. De discriminerende politiek van het contemporaine Australië wordt natuurlijk in alle toonhoogtes afgekeurd, maar een definitief gelijkwaardige balans tussen inheemse en kolonist wordt ook in heden klaarblijkelijk niet gevonden. Het is een lichte smet op een zo zorgeloos verhaal. Want van het avontuur en de romantiek is – met de juiste instelling – genieten geblazen. De beelden van de verlaten zandvlaktes en hun sporadische begroeiing, van de ondergaande zon achter de immense rotsen en van de idyllische houten boerderij met zijn gezellige veranda, zijn prachtig. Lekker cheesy en groots opgezet, maar dat maakt het bijna onaangetaste gebied niet minder aantrekkelijk.
Ook als de romantische vonk soms niet helemaal weet over te slaan – meestal debet aan de wat onhandige dialogen – blijft het warme gevoel behouden. Zelfs het aangrijpen van ‘Over the rainbow’, het liedje dat zijn romantische sporen al lang elders verdiende, is er niet storend. ‘Australia’ is met liefde gemaakt en laat zich kijken als een ongecompliceerde, ouderwetse avonturenfilm. Tegen die charme zijn alleen de grootste knorrepotten bestand.
David Croese
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 18 december 2008