Behind the Candelabra (2013)

Regie: Steven Soderbergh | 118 minuten | biografie, drama | Acteurs: Michael Douglas, Matt Damon, Scott Bakula, Eric Zuckerman, Eddie Jemison, David Koechner, Debbie Reynolds, Casey Kramer, Rob Lowe, Dan Aykroyd, Paul Reiser, Bruce Ramsay, Jane Morris, Garrett M. Brown, Mike O’Malley, Pat Asanti, Cheyenne Jackson, Tom Papa, Deborah Lacey, Susan Todd, Nicky Katt, Boyd Holbrook, Kiff VandenHevuel, Nikea Gamby-Turner, Charlotte Crossley, Josh Meyers, Jerry Clarke

Michael Douglas schittert in de biopic ‘Behind the Candelabra’ (naar de goudkleurige kandelaar die tijdens optredens op zijn vleugel stond) als Liberace, een bekend showpianist uit de jaren 70 met een geheime voorliefde voor mannen, het liefst van het jongere soort. Zo ontmoet hij de onschuldige Scott Thorson (Matt Damon), een dan zeventienjarige wees onder de hoede van een boerenechtpaar. Al snel neemt Liberace de jongen in huis en bloeit er een romantische relatie tussen de twee op. Teruggetrokken in Liberace zijn weelderige mansion (met een overdaad aan goud, glitters en piano’s) hebben de twee genoeg aan elkaar. Uiteindelijk wil Liberace Scott zelfs adopteren om samen een familie te vormen (het huwelijk was immers nog niet toegestaan). Totdat de verstikking voor Scott te groot wordt en de eerste barsten in hun relatie verschijnen. Liberace toont zich steeds meer als een dictator die onder andere eist dat Scott zijn gezicht door middel van plastische chirurgie laat verminken om het evenbeeld van de pianist te creëren. Scott neemt langzaamaan zijn toevlucht in medicatie en drugs, hetgeen uiteindelijk resulteert in een scheiding. Op zijn sterfbed wordt hun relatie gerehabiliteerd, maar wat blijft is de absolute geheimhouding jegens homoseksualiteit.

Het acteerwerk is goed. Douglas zet een geheel overtuigende homoseksueel neer. Soms is het wat over the top, maar dat past bij het karakter van het personage dat hij neerzet. Het is dan ook moeilijk te geloven dat mensen hem niet als homo zagen. Er gingen dan ook verscheidene stemmen op in de juiste richting, maar Liberace zijn pr-apparaat en zijn manager wisten zijn ware geaardheid voor het publiek tot zijn dood geheim te houden. Op andere momenten speelt hij de meer romantische liefde wat het gelijk van de film bevestigd dat ook homo’s gewoon mensen zijn. De film is niet alleen vooroordeel bevestigend, maar geeft dus ook een stukje emancipatie wat ‘Behind the Candelabra’ zijn bestaansrecht geeft. Het zichtbare plezier dat Douglas tentoonspreidt is ook merkbaar bij Damon en de nevenpersonages. Ze weten de sfeer goed aan te voelen en brengen daardoor het verhaal en het tijdsbeeld geloofwaardig over. De grimeafdeling heeft daarbij zijn werk uitstekend gedaan. Ziet Damon er in het begin van de film nog uit alsof hij net de middelbare school ontgroeid is, na zijn door Liberace verplichte extreme make-over heeft hij daadwerkelijk de gelaatstrekken overgenomen van zijn liefde. Ook Douglas zelf is onherkenbaar gemaakt, wat zijn personage een gloed van filmische autonomie geeft.

‘Behind the Candelabra’ doet in al zijn facetten (opbouw, stijl en sfeer) denken aan die andere film over vrijgevochten idealen in de jaren zeventig: ‘Boogie Nights’ (Paul Thomas Anderson). Maar waar die film een heel scala aan personages presenteert, concentreert ‘Behind the Candeladra’ zich alleen op de twee hoofdpersonages. Daar duurt de film wel wat te lang voor (een kleine twee uur). Vrijwel alle (nogal verstoorde) communicatie naar de buitenwereld gaat met de telefoon, wat de setting een gesloten karakter geeft en andere personages ook geen mogelijkheid biedt om hun entree te maken.

Daarnaast is de cinematografie niet overal even consistent. Regisseur Soderbergh wisselt af en toe belangrijke passages af met luchtige intermezzo’s, waardoor de eerste waarde verliezen en de film misplaatste eigenschappen krijgt van een klucht. Met de lengte van de film in het achterhoofd, is het de vraag waarom sommige scènes van de montagetafel zijn gekomen.

De (pre)productie van ‘Behind the Candelabra’ ging niet zonder slag of stoot. Douglas leed aan een ernstige vorm van keelkanker waardoor de opnames twee jaar vooruit werden geschoven. Net zo erg was dat geen Amerikaans filmstudio het aandurfde de film te maken vanwege zijn homoseksuele thematiek. En dat terwijl Soderbergh, in de overtuiging dat de film niet meer dan vijf miljoen dollar zou moeten kosten, met zijn filmplan door de gehele Amerikaanse filmwereld leurde. Wat dat betreft is er sinds het leven van Liberace niets veranderd en wordt een film als deze nog immer in de schaduw geplaatst. Televisie- en filmzender HBO durfde het uiteindelijk wel aan waardoor de film met een (voor Hollywood) nog immer laag budget van 23 miljoen dollar toch gerealiseerd kon worden.

Al met al geeft ‘Behind the Candelabra’ een goed tijdsbeeld van eind jaren zeventig en begin jaren tachtig, waarin het taboe op homoseksualiteit groot was. Dankzij het enthousiaste acteerwerk haalt de film een hoog niveau. Gezien de moeilijkheden bij de totstandkoming van de film en het geringe budget is dat een puike prestatie.

Wouter Los

Waardering: 3

Bioscooprelease: 8 augustus 2013
DVD- en blu-ray-release: 10 december 2013