Chopper (2000)

Regie: Andrew Dominik | 94 minuten | drama, biografie, misdaad | Acteurs: Eric Bana, Simon Lyndon, David Field, Dan Wyllie, Bill Young, Vince Colosimo, Kenny Graham, Kate Beahan, Serge Liistro, Pam Western, Garry Waddell, Brian Mannix, Skye Wansey, Annalise Emtsis, Johnnie Targhan

In 2000 vereeuwigde regisseur Andrew Dominik het levensverhaal van de Australische crimineel Mark Brandon Read (bijnaam Chopper) op het witte doek en maakte daarmee een verschil in het genre misdaad. Gebaseerd op de autobiografie van Chopper zelf, verraadt deze film niets van haar verloop, maar vaart het volledig op het onvoorspelbare, zieke karakter van de psychopatische hoofdpersoon. Het eindresultaat is een aaneenschakeling van uitersten die de gedragingen van de legendarische Australiër karakteriseert. Want wie schiet iemand van dichtbij door het hoofd en vraagt vervolgens vol mededogen “Are you okay man?”. Die momenten maken de film grimmig, spannend, cynisch en onberekenbaar. Dat de meeste elementen ook nog eens uit de realiteit zijn gegrepen dragen bij aan het filmgenot en verbannen tevens de ongeloofwaardigheid van enkele lugubere scènes.

Chopper, oftewel Mark Brandon Read bracht in het echte leven, tussen zijn 20e en 38e, slechts 13 maanden buiten de gevangenis door. In de overige periode zat hij vast voor onder andere brandstichting, beroving en ontvoering. Ook gaf hij toe betrokken te zijn geweest bij de dood van vier jonge mensen. Naar eigen zeggen uit zelfverdediging. Wie deze film ziet, zal daar al snel zijn of haar bedenkingen bij plaatsen. In de gevangenis schreef Chopper zijn autobiografie waar er honderdduizenden van werden verkocht. Regisseur Andrew Dominik maakte het beeldend.

Dominik zet een coole sfeer neer waartegen zich de reeks van geweldsdelicten, conflicten en absurde situaties rondom Chopper afspelen. Met het wegblijven van razende actiescènes en materieel geweld om de kijker te imponeren, ligt in deze film de focus op de zwarte kant van de mens. Een kant die bij Chopper erg goed ontwikkeld is. Dominik vangt deze invalshoek in een kille filmische vormgeving met veel grijstinten, gure buurten, cafés en miserabel ogende karakters. In de verte wekt Chopper misschien de sfeer van ‘No Country for Old Men’ op, want al is de setting totaal anders, dergelijke intelligent in beeld gebrachte misdaadfilms zijn zeldzaam. ‘Chopper’ mag genoemd worden.

‘Chopper’ moet het niet hebben van haar verhaallijn, want het neemt een greep uit het leven van een crimineel met als resultaat een opsomming van vreemde en duistere incidenten. Maar de uitwerking, de dialogen, de vormgeving en het acteerwerk van Eric Bana maken ‘Chopper’ tot een snijdende filmervaring.

Tjeerd Kooistra

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 november 2001