From Time to Time (2009)
Regie: Julian Fellowes | 92 minuten | drama, avontuur, fantasie | Acteurs: Maggie Smith, Timothy Spall, Dominic West, Carice van Houten, Eliza Bennett, Hugh Bonneville, Douglas Booth, Harriet Walter, Pauline Collins, Alex Etel, Christopher Villiers, Allen Leech, Elisabeth Dermot Walsh, David Robb, Christine Lohr, Helen Kennedy, Kwayedza Kureya
Het verschil tussen een bioscoop- en een televisiefilm zit hem vaak in het budget. Doordat voor bioscoopfilms doorgaans meer geld wordt uitgetrokken, ziet de productie er al snel beter uit. Bij Britse producties is het onderscheid echter soms moeilijk te maken, wat alles zegt over de kwaliteit van de televisiefilms aldaar. Grappig genoeg blijkt ‘From Time to Time’ oorspronkelijk een bioscoopfilm te zijn, terwijl hij juist geknipt lijkt voor tv. Ondanks de medewerking van Carice van Houten heeft de film de bioscopen van Nederland dan ook niet gehaald. Maar op dvd komt hij prima tot zijn recht en Nederland zou er goed aan doen de film alsnog te omarmen.
Het vrij klassiek opgebouwde verhaal gaat over de dertienjarige Tolly (Alex Etel) die tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog bij zijn oma Linnet (Maggie Smith) wordt ondergebracht in haar grote landhuis. Van haar en van tuinman Boggis (Timothy Spall) krijgt Tolly beetje bij beetje een roerige periode uit de familiegeschiedenis bijgebracht. Ten tijde van Napoleon (begin negentiende eeuw) stonden toenmalige bewoners Maria Oldknow (Carice van Houten) en haar man de kapitein (Hugh Bonneville) op het punt het huis te verkopen, een lot dat het monumentale pand anno 1944 wederom boven het hoofd hangt.
Wat het verhaal zo interessant maakt is dat de gebeurtenissen uit de twee tijdsperiodes naadloos op elkaar aansluiten, doordat Tolly op wonderbaarlijke wijze via de geestenwereld af en toe bij zijn voorouders terechtkomt. Spil van de plot is de blinde Susan (Eliza Bennet), dochter van Maria, die als eerste de aanwezigheid van Tolly ervaart. Maar gaandeweg komt de jongeling met meer geestverschijningen in contact en begint het verhaal van de juwelenroof die bijna de ondergang van het landgoed betekende, steeds meer gestalte te krijgen. Hoe de verbinding tussen de twee werelden precies tot stand komt en welke mogelijke paradoxen er aan kleven, blijft onbehandeld. Maar het deert de film niet. Integendeel – door het als een gegeven feit te presenteren blijft het verhaal des te dichter bij de belevingswereld van kinderen.
Hoewel niet alle acteurs even sterk spelen (vooral Douglas Booth, die Sefton speelt, de zoon van Maria en de kapitein en Tolly’s rechtstreekse voorvader, presteert ondermaats) is de kwaliteit over het geheel genomen verbluffend goed. Maggie Smith zet een gevoelige oma neer, die nergens in het leven meer van opkijkt, maar oprecht spijt heeft van hoe ze Tolly’s moeder – de vrouw van haar zoon – heeft behandeld. De rol van Carice van Houten raakt helaas wat ondergesneeuwd, maar ze weet als importbruid (ze is daadwerkelijk Nederlandse in het verhaal) prima tegenwicht te bieden aan de sterke mannenrollen. Wat zou het mooi zijn geweest als de film iets meer op haar moeizame relatie met haar man had kunnen focussen.
Uiteindelijk is ‘From Time to Time’ een wonderschone film, die het persoonlijke drama niet schuwt. Een dappere zet overigens van schrijver en regisseur Julian Fellowes (eerder al eens verantwoordelijk voor het voortreffelijke script van ‘Gosford Park’). Het kerstthema dat op de achtergrond meespeelt maakt de film bij uitstek geschikt voor de donkere wintermaanden. De boodschap over dood en verlies kan uitermate troostend werken door de prachtige vormgeving waarin hij verpakt zit. En hoewel er best wat spektakel in het verhaal voorkomt (bijvoorbeeld een mooi gechoreografeerde ontsnapping uit een brandend huis), is het vooral de rust die de film zo adembenemend maakt. Een aanrader!
Wouter de Boer