Grijpstra & De Gier (1979)

Regie: Wim Verstappen | 71 minuten | actie, komedie, thriller | Acteurs: Rijk de Gooyer, Rutger Hauer, Willeke van Ammelrooy, Donald Jones, Joekie Broedelet, Marjan Berk, Frederik de Groot, Tom van Beek, Paula Cambach, Eveline Caudri, Hans Croiset, Ge Frankenhuizen, Marina de Graaf, Herman Haijemaije, Hans Klatser, Johnny Kraaykamp Jr., Matthias Maat, Sacco van der Made, Frans Mulder, Connie Renoir, Jan Retèl, Edith Rignalda, Ellen Röhrman, Hilly Ruardy, Lex Schoorel, Jaap Stobbe, Monica Strotman, Elisabeth Versluys, Olaf Wijnants

In Nederland kennen we twee grote politieseries van eigen bodem. In 1959 verscheen het eerste boek van ‘Baantjer’, dat vanaf 1995 als tv-serie is uitgezonden, van ‘Grijpstra en De Gier’ verschenen zowel het boek (1975) als de serie later (2004). In beide gevallen zou je zeggen dat ‘Grijpstra en De Gier’ ‘Baantjer’ na-aapt, maar ho! In 1979 was er de film ‘Grijpstra en De Gier’. Even vergeten, u ook?

Toch is deze film de moeite van het herinneren waard, althans, misschien vooral als je Amsterdam een beetje kent en je de film pas veel later ziet, nu, bijvoorbeeld. Dan is het grote pret! Oh, wat heerlijk, die Hollandse kneuterigheid. Twee rechercheurs die lekker samengepropt in een Volkswagen Kever door de stad crossen dat het een lieve lust is. Politieagenten in uniform met zulke baarden en om de haverklap een naakte vrouw in beeld met net zo veel haar, maar dan ergens anders. Functioneel hoor, dat wel.

Hilarisch. Hoe makkelijk de actrices in die dagen uit de kleren gingen, daar zullen moderne regisseurs jaloers op zijn. Nederland had natuurlijk ook een naam hoog te houden in die tijd en vooral Amsterdam, de stad waar alles kan, of kon. Een rechercheur die min of meer openlijk een zakje hasj achterover drukt en later thuis oprookt en zijn collega die een junk helpt aan een shotje. Ondenkbaar in deze tijd en helemaal in non-Hollandse films, Amerikaanse bijvoorbeeld. Homofilie komt aan bod, zonder dat het homoseksuele stel in kwestie overdreven stereotype is.

Dat de twee rechercheurs lekker samen muziek gaan maken om te ontspannen, kende u misschien al uit de serie, Grijpstra (Rijk de Gooyer) achter het drumstel en De Gier (Rutger Hauer) op de piccolofluit, maar het blijft geniaal. En ze spelen geen gemakkelijk deuntje! Later jammen ze op een stel conga’s, tijdens een bezoekje aan een hoofdverdachte met de welluidende naam Habberdoedas van Meteren (een geinige rol van Amerikaan Donald Jones). De soundtrack van de film is sowieso heerlijk. Funky ‘Streets of San Francisco’ maar dan in Amsterdam, zeg maar. Lekker swingend door de straten. Met dank aan Dirk Bakker en Sergio Mendes.

En het verhaal? Ach joh, wat doet het er toe, het stoort niet. Dit is nog minder dan anderhalf uur genieten van ‘hoe het ooit was’ in Nederland. Er wordt bovendien heel behoorlijk geacteerd. Rijk de Gooyer is eigenlijk altijd goed, hij blijft toch een van de groten in Nederland en Rutger Hauer is weer supercharmant. Okay, hij heeft geen breed palet, maar zijn ding doet hij prima.

Uiteraard is dit een typische formulefilm, het had net zo goed een aflevering uit de serie kunnen zijn, daarom duurt hij misschien ook niet zo lang, slechts eenenzeventig minuten, om precies te zijn. Langer had ook niet gehoeven, het was mooi en wat hebben we genoten. Hollands op zijn best, ging het nog maar zo!

Arjen Dijkstra

Waardering: 4

Bioscooprelease: 20 september 1979