Kuma (2012)

Regie: Umut Dag | 93 minuten | drama | Acteurs: Begüm Akkaya, Nihal G. Koldas, Vedat Erincin, Murathan Muslu, Alev Imak, Aliye Esra Salebci, Ethem Saygieder, Abdulkadir Tuncer

‘Kuma’ is zo’n film waarover je het beste zo min mogelijk vooraf moet lezen, waarbij onkunde van de Turkse taal een pré is – de titel verklapt namelijk een deel van de plot. Het boeiende debuut van Oostenrijker Umut Dag begint met een trouwerij in een stoffig dorpje in Turkije. De mooie Ayse (Begüm Akkaya) treedt in het (gearrangeerde) huwelijk met de aantrekkelijke Hasan, die voor deze feestelijke aangelegenheid met zijn familie is overgekomen uit de Oostenrijkse hoofdstad. De gehele familie keert na de inzegening terug naar Wenen, waarbij Ayse – die schijnbaar nooit een voet buiten haar geboorteplaats heeft gezet – haar vertrouwde woonomgeving, familie en vrienden achter moet laten.

Umut Dag volgt daarna de ontwikkelingen in de relatie van Ayse met haar nieuw verworven familie, met een sterke focus op de band met haar schoonmoeder. Het spreekt vanzelf dat het uitsluitend Turks sprekende meisje moeite heeft met haar nieuwe leefsituatie. Dat is alleen al zichtbaar door de tegenstelling die wordt gevormd door het krappe appartement (dat ze deelt met het gezin waarvan er nog vier kinderen thuis wonen) en de ruime omgeving waarin ze opgroeide.

Het door Petra Ladinigg geschreven scenario (het idee kwam van de regisseur zelf) heeft een verrassend verloop, maar die wetenschap is niet de enige reden dat ‘Kuma’ je aan het scherm gekluisterd houdt: het emotionele proces waardoor elk van de vrouwelijke hoofdpersonen door het script worden geloodst wordt overtuigend gebracht door de fenomenale cast. Begüm Akkaya maakt een verpletterende indruk als de jonge Ayse, die haar best doet zich aan te passen aan haar nieuwe leven, maar zich tegengewerkt ziet door enkele van de personen die daarvan deel uitmaken. Ook Nihal Koldas is onvergetelijk als Fatma, wiens koppige vasthoudendheid aan oude tradities botsen met de overtuiging van de mensen voor wie ze door het vuur gaat. Het is ook interessant om te zien hoe de familie omgaat met de druk van buitenaf: de sociale status van het gezin binnen de besloten Turkse immigrantengemeenschap in Wenen is belangrijker dan welke persoonlijke moraal dan ook.

Niet alles is even geslaagd in deze film, die in première ging op het filmfestival in Berlijn. De regisseur snijdt in het verhaal iets teveel onderwerpen aan, waardoor ‘Kuma’ wat voller voelt dan nodig. Dat de focus toch grotendeels op de relatie tussen Fatma en Ayse blijft liggen, is wel zo prettig. ‘Kuma’ is een fijn en gevoelig portret van een buitengewone situatie, die echter levensecht aanvoelt. Een mooie film van een veelbelovende regisseur.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 6 september 2012
DVD-release: 21 oktober 2014