Lassie Come Home (1943)

Regie: Fred M. Wilcox | 86 minuten | drama, avontuur, familie | Acteurs: Roddy McDowall, Donald Crisp, Dame May Whitty, Edmund Gwenn, Nigel Bruce, Elsa Lanchester, Elizabeth Taylor, Ben Webster, J. Patrick O’Malley, Alan Napier, Arthur Shields, John Rogers, Alec Craig, Pal, May Beatty, George Broughton

De prachtige collie Lassie is de held van vele films en een tv-serie, die maar liefst negentien seizoenen telt. De eerste speelfilm waarin de toegewijde viervoeter haar opwachting maakt is deze ‘Lassie Come Home’, een familiefilm die een trouwe adaptatie is van het boek van Eric Knight. De Britse auteur publiceerde zijn boek met de gelijknamige titel in 1940, maar heeft het eindresultaat van de verfilming helaas niet kunnen zien, hij overleed in januari 1943 in een vliegtuigcrash in Suriname. Knight had samen met zijn vrouw in Amerika een boerderij waar zij honden, waaronder uiteraard ook collies, grootbrachten. Het karakter Lassie is gebaseerd op zijn hond Toots (in de film zit overigens ook een hondje dat Toots heet).

Joe Carraclough (Roddy McDowall) is een jongen van rond de twaalf en zijn beste vriend is Lassie. De familie Carraclough, bestaande uit Joe en zijn ouders (Donald Crisp en Elsa Lanchester) is van eenvoudige afkomst en de hond is hun duurste bezit. Door de depressie is er weinig werk en het gezin moet dan ook alle zeilen bijzetten om rond te komen. Op een gegeven moment zit er niets anders meer op dan Lassie te verkopen aan de Hertog van Rudling (Nigel Bruce), die Sam Carraclough al tijden probeert over te halen de collie van de hand te doen. Joe is intens verdrietig als op een kwade dag Lassie niet meer op hem zit te wachten wanneer de school om vier uur uitgaat. Lassie is echter al even mistroostig en weet tot twee keer toe te ontsnappen om feilloos de weg terug te vinden zodat ze Joe weer kan begeleiden op zijn route van school naar huis. Uiteraard moet Lassie teruggebracht worden naar haar rechtmatige eigenaar. Na de tweede succesvolle ontsnappingspoging vertelt Joe aan Priscilla (Elizabeth Taylor) wat ze moet doen om Lassie te verzorgen. Priscilla is de kleindochter van de hertog en hoewel ze erg verwend is, heeft ze toch een hart van goud, zo blijkt in een belangrijke scène. Uiteindelijk verhuizen de hertog, Priscilla en de gemene dierenverzorger Hynes (een overtuigende J. Patrick O’Malley) naar Schotland, maar zelfs deze verhuizing weerhoudt Lassie er niet van haar echte baasje op te zoeken. De hond breekt weer uit en dan begint een enorme en ongelooflijke tocht van Schotland naar Yorkshire (enkele honderden kilometers), waarop ze diverse gevaren het hoofd moet bieden. Liefdevol opgenomen door het oude echtpaar Dally en Dan’l Fadden (Dame May Whitty en haar echtgenote Ben Webster in zijn laatste rol) komt het dier weer wat op krachten maar wanneer ze uiteindelijk huize Carraclough bereikt is ze sterk verzwakt.

Het verhaal van ‘Lassie Come Home’ is pure sentimentaliteit, veel kijkers zullen nauwelijks de ogen droog kunnen houden bij zoveel liefde, loyaliteit en hevig verdriet. Hoewel de film zich afspeelt in Yorkshire en Schotland, vonden de opnames plaats in Californië en dat stoort wel. De acteerprestaties zijn over het algemeen voldoende. Elsa Lanchester komt wel wat houterig over, maar dat kan misschien te maken hebben met het script, want ze komt een paar keer bot uit de hoek. Überhaupt is het niet te begrijpen dat Joe’s ouders het hem niet vertellen dat zijn hond verkocht wordt (“Hij merkt het vanzelf wel,” luidt Sams tactloze opmerking). ‘Lassie Come Home’ is echter vooral de show van Pal, de (mannelijke) hond die Lassie op succesvolle wijze neerzet. Vooral in het middelste deel, waarin het dier de barre tocht door Schotland en het Verenigd Koninkrijk maakt, is hij de ster en laat hij het publiek meeleven met zijn, soms spannende, avonturen. De film is opgenomen in Technicolor en de beelden van het landschap zijn erg mooi. Geen wonder dat de film voor de cinematografie een Oscarnominatie ontving. ‘Lassie Come Home’ zal in de ogen van sommige kijkers wel gedateerd zijn, maar dankzij de klassieke status is deze eerste Lassiefilm toch een aanrader voor liefhebbers van ontroerende en nostalgische familiefilms.

Monica Meijer