Pour l’amour de Dieu – For the Love of God (2006)
Regie: Ahmed Bouchaala, Zakia Tahri | 93 minuten | drama | Acteurs: Rachid Hami, Leïla Bekhti, Smaïn Fairouze, Farida Rahouadj, Khalid Maadour, Cyrille Thouvenin, Selma Kouchy, François Rabette, Florent Arnoult, Chantal Banlier, Thomas Blumenthal, Camille de Casabianca, Idrissa Drame, Pascal Elso, Salem Kali
Arthur Rimbaud (1854-1891) schreef tussen zijn zestiende en zijn éénentwintigste een onorthodox oeuvre bij elkaar, om vervolgens de poëzie en Frankrijk vaarwel te zeggen. Een van zijn gedichten, getiteld ‘Romance’ (geschreven in 1870), speelt een belangrijke rol in de tv-film ‘Pour l’amour de Dieu’ (2006) van het regisseursduo Ahmed Bouchaala en Zakia Tahri. De beginregel van dat gedicht laat zich nog het beste vertalen als: ‘Als je zeventien bent, dan ben je nog niet echt serieus’. Hoofdpersoon Kevin (Rachid Hami) leert over het werk van Rimbaud op school, maar echt tot hem doordringen doet het niet. Hij is eenzaam, zijn enige vriend is een doodgraver van middelbare leeftijd die hem af en toe gezelschap houdt. Kevin mist een doel in zijn leven en kan nergens enige passie voor opbrengen. Dat verandert wanneer hij zijn oog laat vallen op een intelligent meisje in zijn klas. Meriem (Leïla Bekhti) heet ze, en ze is een vrome moslim. Net als Kevin is ze van Algerijnse afkomst en net als zijn ouders zijn ook die van haar modern en liberaal. Meriem heeft echter zelf gekozen om als vrome moslima door het leven te gaan. Om haar ouders niet tegen de borst te stoten doet ze op weg naar school haar hoofddoek om en vlak voor ze thuis is gaat hij weer af.
Kevin raakt gefascineerd door Meriem en probeert haar aan te spreken. Ze vertelt hem dat ze leeft volgens de richtlijnen die Allah voor haar heeft opgesteld. Kevins interesse is gewekt en op weg naar huis steelt hij een Koran. Het is het begin van een transformatie die voor zijn familie totaal niet te begrijpen is. Hij luistert vanaf dat moment alleen maar naar de naam Mohamed, past zijn eetpatroon aan, luistert alleen nog maar naar islamitische gezangen en neemt voor het eerst van zijn leven de ramadan serieus. Zijn vader (Smaïn Fairouze) probeert met hem te praten maar Kevin/Mohamed heeft zijn beslissing genomen. Tijdens de ramadan, die toevallig samenvalt met de kerstdagen, gaat Meriem naar haar grootouders in Algerije. Twee weken moet Mohamed het zonder zijn muze en inspiratiebron stellen. Om haar te verrassen wil hij zich officieel laten bekeren tot de islam (shahadah), maar de plaatselijke – gematigde – imam vertelt hem dat hij als kind van Algerijnse ouders al een moslim is. Het is een reactie die hij niet verwacht had en gedesillusioneerd stapt hij weer naar buiten, waar hij wordt opgewacht door een jonge moslim, Salah (Khalid Maadour), die deel blijkt uit te maken van een groepje extremistische moslims. Mohamed, die wanhopig op zoek is naar een warm nest, sluit zich bij hen aan. Die keuze blijkt al gauw de verkeerde te zijn… Of zou Rimbaud toch nog gelijk krijgen?
Hoe vaak lees je niet de verhalen van groepen extremistische moslims die jongeren ronselen in naam van Allah? ‘Pour l’amour de Dieu’ geeft een verhelderende kijk op dit fenomeen en laat zien hoe iemand zo ver kan komen om zich bij zo’n groepering aan te sluiten. Zie het als een schreeuw om aandacht. Kevin/Mohamed is een doodgewone jongen, hij had bij wijze van spreken je buurjongen kunnen zijn. Als kind van Algerijnse immigranten, die wanhopig proberen zo goed mogelijk te integreren in de West-Europese samenleving, sta je hoe dan ook tussen twee culturen. Het is niet meer dan logisch dat een tiener als Kevin, die worstelt met allerlei levensvragen, op den duur meer wil weten van zijn culturele achtergrond. Als ouders kun je dat niet voorkomen en dus zitten Kevins ouders in dat opzicht fout. Zijn moeder (Farida Rahouadj) zegt letterlijk dat ze geprobeerd heeft haar zoon weg te houden van moslims, ‘omdat dat problemen geeft’. Meriem en ook de imams die worden geraadpleegd vertegenwoordigen de oprechte, vredelievende moslims. Door de manier waarop de hoofdpersoon met andere moslims omgaat is tekenend voor de verandering die hij ondergaat, die door Bouchaala en Tahri overtuigend in beeld wordt gebracht. Het meest sprekende voorbeeld is de scène waarin Kevin/Mohamed met zijn vader naar een gematigde imam gaat. De imam komt met allerlei voorbeelden uit de Koran waaruit blijkt dat de islam een vreedzaam geloof is, maar de jongen weerlegt al zijn argumenten met andere fragmenten uit het heilige boek. Eens te meer wordt aangetoond dat geloofsbeleving bepaald wordt vanuit persoonlijke interpretatie.
In dit sobere maar boeiende drama wordt uitzonderlijk geacteerd. Vooral de jonge Rachid Hami is intrigerend en overtuigend als de jonge, getergde hoofdpersoon die heel ver gaat voor een beetje aandacht. Ook de andere acteurs zetten een prima prestatie neer. Ook in de crew is het nodige talent verzameld. Regisseur en scenarist Ahmed Bouchaâla werkte vanaf 1985 aan verschillende tv-reclames, muziekvideo’s en concerten. Hij schreef en regisseerde ‘C’est la haine’ (1993). Met Zakia schreef hij ‘Krim’ (1995) en ‘Origine controllée’ (2001), die de prijs voor beste Franse speelfilm op het New Yorkse Filmfestival in de wacht sleepte. ‘Pour l’amour de Dieu’ werd uitgebracht als tv-film, maar overstijgt dat predicaat in alle opzichten. De prent won niet voor niets de 21st Century Filmmaker Award voor beste Europese speelfilm. Dankzij het sterke acteerwerk en het boeiende thema dat op een integere manier wordt uitgewerkt is dit sobere Frans-Algerijnse drama een film geworden die je vastgrijpt en je niet meer loslaat. Een prent die bovendien een hoop stof tot nadenken biedt.
Patricia Smagge