Samsara (2001)

Regie: Pan Nalin | 133 minuten | drama, avontuur, romantiek | Acteurs: Shawn Ku, Christy Chung, Neelesha BaVora, Lhakpa Tsering, Tenzin Tashi, Jamayang Jinpa, Sherab Sangey, Kelsang Tashi, Tsepak Tsangpo, Jampa Kalsang Tamang

‘Samsara’ is een film over waar en waarin door de mens spirituele verlichting gevonden kan worden en de daaraan verbonden vraag hoe de liefde tussen twee mensen hier in het plaatje past.

‘Samsara’ is vooral een spirituele love story tegen de achtergrond van het ongelooflijk mooie berglandschap van de Himalaya. De film is meer een vertelling in beelden en een verademing als je eens een film wilt zien waar je niet bijna duizelig wordt van alle dialogen en spitsvondige teksten. Hoge bergen, grootse valleien, gebedsmolens, traditionele muziek, overweldigende kleurenpracht en een zorgvuldige en langzame cameravoering.

Het verhaal schetst de gang van een man naar diens ‘verlichting’, maar ook naar de liefde. Tashi, een jonge monnik (gespeeld door Shawn Ku) keert terug naar het klooster waar hij is opgeleid. Alhoewel hij drie jaar heeft gemediteerd en een hoge graad van ‘verlichting’ heeft bereikt, zijn zijn seksuele gevoelens nog immer manifest aanwezig. Hij kan zijn ogen niet afhouden van een vrouw die haar baby in het klooster borstvoeding geeft. Het lijkt er daarom op dat hij niet goed meer op zijn plaats is tussen de monniken die een leven zonder seksualiteit leiden en van seks afstand hebben genomen.

Als Tashi naar een dorpje wordt gestuurd om de oogst te zegenen, ziet Tashi een prachtige jonge vrouw, Pema (Christy Chung). Door de manier waarop de regisseur de ogen en de mond van deze jonge vrouw tijdens de eerste ontmoeting filmt, wordt subliem duidelijk gemaakt dat Tashi al direct met een zwaarwegende keuze voor de rest van zijn bestaan te maken krijgt. Hij zal moeten gaan kiezen tussen de verleiding van deze vrouw en een leven als monnik.

Die keus valt hem niet zwaar, hij steekt de rivier over en kiest vrijwel direct voor haar en het stoffelijke van de wereld. Hij trouwt met haar en het leven lijkt idyllisch, zij krijgen samen een kind. Zijn keuze heeft ook jaloezie en boosheid in zijn leven geïntroduceerd. Een andere jonge dorpsbewoner was eveneens verliefd op Pema. Tegelijkertijd is Tashi zeer ambitieus en wil een veel hogere prijs voor het graan dat zij verbouwen dan de traditionele graanopkoper wenst te betalen. Ook andere dorpsbewoners zijn afgunstig op zijn succes. Tashi heeft echter niet genoeg aan zijn nieuwe bestaan en verlangt ook sterk naar een andere jonge vrouw die elk jaar bij de oogst komt helpen. Als Tashi besluit zijn oogst in de stad te verkopen, krijgt hij steeds meer te maken met aardse zaken als wraak en revanchegevoelens bij anderen. De graanopkoper wreekt zich en steekt de graanvelden in de brand.

Een monnik van zijn oude klooster komt langs en stelt hem een belangrijke vraag: “Wat is meer belangrijk? Is het beter 1000 wensen te vervullen of er één te overwinnen? Ook Pema, Tashi’s vrouw, stelt hem een vraag over Yasodhara, de vrouw van Siddhartha (uiteindelijk Boeddha geworden). Welke keuze(n) maakt hij bij het beantwoorden van deze vragen?

‘Samsara’ is een film met weinig dialogen. Deze worden in het geheel niet gemist. De schitterende beeldtaal van deze film maken deze ook eigenlijk bijna overbodig. De symboliek is in de film van een grotere importantie. Veel acteurs zijn niet professioneel en er doet ook een aantal echte monniken mee. Alle symboliek in de film maakt deze toch niet zwaar, ‘Samsara’ blijft een mooie en toegankelijke film Alleen al de landschappen zijn zo magnifiek dat alleen die het zien van deze film al meer dan waard maken. De zoektocht van Tashi naar zijn spirituele waarden is uiterst subtiel weergegeven en is nergens zweverig van aard.

Een film die voor bezoekers die meer films uit het Arthouse circuit bezoeken ‘verplichte kost’ is.

Rob Veerman

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 10 oktober 2002