Snuf de hond in oorlogstijd (2007)
Regie: Steven de Jong | 97 minuten | actie, drama, familie | Acteurs: Tom van Kalmthout, Vivian van Huiden, Steven de Jong, Sanneke Bos, Rense Westra, Bas Muijs, Casper van Bohemen, Wim Serlie, Gonny Gakeer, Thomas Monti
Met ‘Snuf de hond in oorlogstijd’ levert regisseur Steven de Jong een film af die zich moeiteloos kan scharen in zijn rijtje succesvolle familiefilms die sinds 2003 in de bioscopen volle zalen trekken. ‘De schippers van de Kameleon’ en het vervolg daarop twee jaar later, evenals ‘De scheepsjongens van Bontekoe’ zijn oer-Hollandse producties die het uitstekend doen bij de jeugd en de ouders die hen vergezellen. Het kneuterige karakter van die films lijkt er niet toe te doen, het publiek stroomt massaal toe. Ook ‘Snuf de hond in oorlogstijd’ kent datzelfde sfeertje. Logisch natuurlijk, omdat het wederom een verfilming van een klassiek Nederlands kinderboek is. De boeken van Piet Prins dienden als inspiratie voor het script dat geschreven is door Steven de Jong en Jasper Beerthuis.
De film opent met een scène in een weeshuis, waar Tom (Tom van Kalmthout) zit sinds zijn ouders door de Duitsers vermoord zijn. Hij wordt door een non per stoomtrein naar Friesland gebracht, waar hij op het station Oudega opgewacht wordt door zijn oom Tjerk (Steven de Jong, die zichzelf regisseert), die hij niet kent. Tom zit vol haat en woede jegens de Duitsers en denkt alles met geweld op te kunnen lossen. Als een ongeleide projectiel probeert hij zijn verdriet om zijn vader en moeder een plek te geven; hij scheldt, moppert en uit zich in agressieve termen. Wanneer zijn tante Jeltje (Sanneke Bos) toenadering zoekt, wijst hij haar af. Het is duidelijk dat Tom het moeilijk heeft. Bauke, Jeltjes vader (Rense Westra), die bij het gezin inwoont, neemt Tom mee naar een naastgelegen boerderij om een herderspup uit te zoeken. Hij laat hierdoor merken dat hij precies weet wat de getraumatiseerde jongen nodig heeft. Jammer genoeg denkt Tjerk daar anders over, en het is de druppel die de emmer doet overlopen: de gespannen verhouding tussen Tjerk en Tom escaleert en de twee zijn voorlopig niet on speaking terms…
Tom mag de hond, die hij Snuf noemt, toch houden – dankzij de bemiddeling van Jeltje en Bauke, en ze worden onafscheidelijk. In enkele korte scènes zien we het dier opgroeien en de band tussen Tom en Snuf versterkt. Tegelijkertijd voelt het publiek zich meer en meer verbonden met de gebeurtenissen op het scherm. De aanwezigheid van de Duitsers wordt intensiever, iets dat uiteraard gepaard gaat met een stijging van de spannende scènes. Zo raken Tom en Snuf bijvoorbeeld betrokken bij het welzijn van de Nederlandse piloot Haaksma (Bas Muijs) en het ondergedoken meisje Mirjam Weisman (Vivian van Huiden). Voor de allerjongste kinderen zullen de scènes met de Duitsers wellicht te bedreigend zijn (dat naast het feit dat zij niet zullen begrijpen wat er gezegd wordt in de Duitse taal maakt de film waarschijnlijk minder geschikt voor zes- en zevenjarigen).
Toch zijn de ontwikkelingen in de film gericht op een jong publiek. Steven de Jong bewijst opnieuw dat hij weet hoe met beperkte middelen een onderhoudende film gemaakt moet worden. ‘Snuf de hond in oorlogstijd’ is zeker niet zonder gebreken, de vette knipoog die Snuf tot twee keer toe op ondeugend bedoelde wijze geeft aan Tom was bijvoorbeeld echt niet nodig geweest. Ook het laatste kwartier voelt wat geforceerd en daardoor ongeloofwaardig aan. Het is alsof de makers in tijdnood kwamen en de losse eindjes nog even snel aan elkaar geknoopt hebben. De prima acterende cast en de mooie plaatjes van Friesland maken de film echter de moeite waard. De boodschap dat niet alle Duitsers verkeerd zijn, ligt er moddervet bovenop, maar omdat het een waarheid als een koe is, is dat natuurlijk geen groot kritiekpunt. ‘Snuf de hond in oorlogstijd’ is een bij vlagen meeslepende film. Liefhebbers van eerdere films van de hand van Steven de Jong zullen er ongetwijfeld van genieten.
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 26 juni 2008