Swarmed – Killer Bee (2005)

Regie: Paul Ziller | 88 minuten | science fiction, horror | Acteurs: Michael Shanks, Carol Alt, Richard Chevolleau, Jonathan Malen, Maria Brooks, Balázs Koós, Tim Thomerson, Christopher Bondy, Ellen Dubin, Booth Savage, David Eisner, Samantha Weinstein, Scott Wickware, Lorry Ayers, Bill Lake, John Baktis, Claudio Masciulli, Mazin Elsadig    

In verschillende horrorfilms zijn het insecten of ander vliegend of kruipend (on)gedierte die muteren en tot de aanval op de mensheid overgaan. Vleermuizen, wespen, bijen, wormen, piranha’s, spinnen, mieren …het is allemaal al wel de revue gepasseerd inmiddels. Daarbij vertonen opvallend veel van deze films de nodige overeenkomsten met elkaar en wel in een dusdanige mate dat ze wel zo ongeveer als een aparte categorie binnen het horrorgenre beschouwd kunnen worden. Ook deze Amerikaanse voor de televisie gemaakte ‘Swarmed’ valt hieronder en wel doordat de personages en de ontwikkelingen die aan de orde komen inmiddels maar al te herkenbaar en voorspelbaar zijn.

Met name de doorgewinterde horrorfan zal het vaak genoeg hebben gezien: in een laboratorium worden wetenschappelijke experimenten op een diersoort uitgevoerd, er gaat iets mis waardoor deze diersoort op wat voor manier dan ook des te gevaarlijker wordt, er ontsnappen enkele exemplaren van uit het laboratorium waarna ze hun eerste slachtoffers in de omgeving maken, het gevaar dat ze betekenen wordt geleidelijk onderkend en er is de steeds naderbij komende dreiging wanneer zich een toekomstige massale confrontatie met de plaatselijke dorpelingen begint af te tekenen. En dit alles tegen de achtergrond van het zo herkenbare klein en afgelegen Amerikaanse dorpje waar tevens door de vele op het platteland verspreide woningen gedurende langere tijd relatief ongestoord de nodige slachtoffers gemaakt kunnen worden.

Ook de verschillende categorieën personages in dit soort films zijn bekend: de held in de vorm van een wetenschapper en/of politie-agent, de heldin in de vorm van een locale of te hulp geroepen entomologe, een enigszins suffig personage dat voor de min of meer komische noot moet zorgen en de tegendraadse locale autoriteiten. Ook het handelen van deze personages is standaard: de held en heldin, ondersteund door de clown van het verhaal, worden zich bewust van het gevaar en moeten alles op alles zetten om het gevaar te bezweren. Natuurlijk worden ze daarbij gedwarsboomd door hun superieuren die om commerciële redenen het gevaar simpelweg wegwuiven of ontkennen. Traditiegetrouw zijn ook de daaropvolgende ontwikkelingen maar al te voorspelbaar, waarbij er tevens, om tegemoet te komen aan het rechtvaardigheidsgevoel van de kijker, geen twijfel hoeft te bestaan over welke als onsympathiek afgeschilderde personages aan de onheilszaaiende diersoort ten prooi zullen vallen. Met betrekking tot de bovenstaande ingrediënten vormt ‘Swarmed’ geen uitzondering. Al te hoge verwachtingen hoeven aan deze productie bij voorbaat dan ook niet gesteld te worden. De vraag die als gevolg daarvan dan ook rijst is of deze film wel genoeg te bieden heeft. En bij beschouwing blijken er in deze productie inderdaad meerdere pluspunten voor te komen waarmee het zich op positieve wijze van soortgelijke films onderscheidt.

Allereerst de onheilsverspeiders zelf, wespen in dit geval. Op zich nu ook weer niet zoveel bijzonders, ondanks de wetenschappelijke toelichting dat het hier gaat dan om de ‘ … Paravespula Germanica… genetically altered yellow jackets… increased aggresion… venom is so toxic… one sting could kill you…’. Wel opvallend is de manier waarop de wespen in beeld worden gebracht in zowel de scènes waarin de camera zich pal in hun midden bevindt als in de scènes waarin diverse individuele wespen hun aanvallen op hun beoogde menselijke prooien uitvoeren. Het zijn vooral deze laatste opnamen die geslaagd overkomen, mede doordat het een en ander vanuit het gezichtspunt van de wespen zelf in beeld wordt gebracht, maar vooral doordat de in close-up knap in beeld gebrachte wespen niet alleen overduidelijk berekenend, maar meerdere malen vooral ook verraderlijk en bijna sadistisch te werk gaan. Verder zorgt met name de manier waarop de menselijke slachtoffers door de wespen te grazen worden genomen in termen van effectieve horror voor het gewenste effect. Waarbij ook, hoewel het een en ander wellicht als (te) zwartgallig ervaren kan worden, ook de nodige humor in het een en ander valt te onderkennen. Dit wordt niet alleen geholpen door het optreden van de clown die de helden in het verhaal ondersteunt, maar ook door het handelen van andere personages in het verhaal. Een secretaresse die met een dubbelloops jachtgeweer in een rechtszaal op wespenjacht gaat? Zwermen wespen die met vlammenwerpers in de straten van het dorp te lijf worden gegaan? Wel opmerkelijk stille straten overigens waarbij de weinige voorbijgangers op de toch niet al te verre achtergrond vreemd genoeg geen enkele aandacht aan dit toch zo opvallende gebeuren besteden. Maar goed, of aan dit soort schoonheidsfoutjes nu al te zwaar getild moet worden… te hoge eisen stellen zou aangaande dit soort films sowieso te veel teleurstellingen opleveren. Daarnaast kan er aan dit soort tekortkominkjes, evenals aan het ontbreken van de nodige logica aangaande diverse andere gebeurtenissen in dit verhaal, ook het nodige vermaak beleefd worden…

Verder zorgen de voornoemde ingrediënten, hoe clichématig ze dan ook zijn, wel degelijk voor de nodige spanning, schrikmomenten, actietaferelen en het benodigde medeleven, waarbinnen de dreiging van de wespen, mede door de aard van hun geslaagde overkomende optredens, steeds duidelijker voelbaar wordt. Ook heel redelijk acteerwerk van de diverse acteurs die zowel de ‘good’ als de ‘bad guys’ in dit verhaal vertolken. Al met al is ‘Swarmed’ niet een bijster geweldige productie, maar wel een die in de ‘killer bug’ categorie net iets boven soortgelijke films uitsteekt. Wanneer er daarbij kwalitatief niet al té veel van wordt verwacht kan het voor de horrorleek een geslaagde kennismaking met dit horrorsubgenre vormen en voor de kenner die het allemaal al eerder heeft gezien kan deze productie net dat kleine beetje meer bieden dat het toch de moeite waard maakt.

Frans Buitendijk