Xero (2010)

Regie: Jack the Zipper | 66 minuten | erotiek | Acteurs: Franziska Facella, Jayme Langford, Devi Lynne, Jade Starr

Porno als kunst? Gaat zo’n statement te ver? Misschien, maar ‘Xero’ van Jack the Zipper (tja, doe eerst eens iets aan die belachelijke pseudoniemen als je gerespecteerd wilt worden als filmmaker) komt een heel eind. Het is een tamelijk abstracte pornofilm met hypnotiserende, en jawel, zeker ook seksueel prikkelende, beelden, waarbij gebruik gemaakt wordt van een breed filmisch en fotografisch palet, en een boeiende soundtrack met allerlei originele geluiden en sferen. De gemiddelde pornoliefhebber zal zich bij zo’n serieuze omschrijving misschien afvragen: “Ja, maar is dat wel geil?” Ja, dat is geil. Hoewel, misschien niet genoeg voor de echte hardcore-fanaat, en ook niet voor toeschouwers die vinden dat er altijd een man in een seksfilm voor moet komen, maar voor veel andere seksminnende kijkers is er zeker wat te genieten. De experts van AVN – Adult Video News – vonden dit blijkbaar ook, want ze hebben ‘Xero’ voor vier van hun jaarlijkse awards genomineerd, waaronder de prijs voor beste “tease performance”.

Toch moet je wel even geduld hebben om optimaal van ’Xero’ te kunnen genieten. Je moet er ook echt van houden om lang “geteased” te worden. Tot het bijna ondraaglijk wordt. Maar op zijn eigen manier werkt ‘Xero’ prima. Op zichzelf genomen zijn sommige episodes in ‘Xero’ misschien gekunsteld en langdradig te noemen maar dezelfde scènes kunnen tegelijkertijd juist fascinerend en betoverend zijn. Sommige stukjes worden achterstevoren, regelmatig in slow motion, of in een loop afgespeeld. Windmachines laten haren wapperen, en een interessant schaduwspel zorgt ervoor dat we in bepaalde scènes nooit teveel zien maar altijd nieuwsgierig gehouden worden. De regisseur vindt het duidelijk leuk om te experimenteren en filmische of fotografische trucjes toe te passen, zoals bijvoorbeeld een fotonegatief beeld, of een kaleidoscopisch spiegeleffect, waarbij een vrouw erotische handelingen verricht bij een exotisch masker (met een grote, fallische neus) en het net lijkt alsof ze in een seksuele handeling verwikkeld is met een tweelingzus. Het klinkt simpel en onwaarschijnlijk, maar het heeft een verrassend prikkelend effect.

Geen paniek voor de pornofanaat van de “oude school”: er wordt ook wel gepenetreerd (zonder echte piemels weliswaar) en oraal “gecommuniceerd”, maar ‘Xero’ heeft over het algemeen een toch wat abstractere benadering. Geen hard gebeuk of wilde ejaculaties in deze film, maar mooie naakte – of schaars geklede, of slechts lichtelijk ontblote benen tonende – vrouwen die de kijker hypnotiseren en plagen met hun heupbewegingen of tedere aanrakingen. Er is ook geen enkel gekreun te horen, alleen de gevarieerde, sfeervolle soundtrack van Rockford Kabine. De regisseur ziet porno ook als de “punk rock” van de cinema en ziet het als het ultieme genre om te experimenteren met film. Dit is een man die zich naar eigen zeggen laat inspireren door Stanley Kubrick, Salvador Dali en David Lynch, en meer binnen het erotische of porno-genre door de Japanse Pink-cinema en Andrew Blake. Hij wil duidelijk een brug slaan tussen “conventionele” surrealistische cinema en het pornografische genre. Her en der komt het misschien wat pretentieus over – moeten de vreemde ophanging en de in zwart leder en een gasmasker gehulde wreker diepgang suggereren, of is het gewoon ordinair fetisjisme? – maar het is al bijna een compliment als dit woord in combinatie met het woord “pornofilm” gebruikt kan worden. ‘Xero’ is misschien niet diep, maar zeker interessant en – vooral na het ontdekken en accepteren van het ritme van de film – ook nog eens erg sexy.

Bart Rietvink

‘Xero’ verschijnt maandag 19 maart 2012 op DVD.