Yo soy así (2000)

Regie: Sonia Herman Dolz | 97 minuten | documentaire | Acteurs: Mario del Valle, Maruja Villareal, La Manuela, Gilda Love, Juan José Vara del Rey, Concah Marcos, Da Costa, Jordi Soler, Cabiria La Dulce, Mónica, Carmen de Mairena, Enrique Martí, Carmen Martí

Voor sommige mensen is het hart van Barcelona niet de Ramblás of de Sagrada Família, maar draait alles om ‘La Bodega Bohemia’. In deze club treden travestieten van vaak hoge leeftijd op in de meest uitzinnige uitdossingen, zoals ook Mario del Valle. Als hij naar zijn appartement op de vierde etage loopt, dat hij met zijn even bejaarde hospita Maruja deelt, is hij een oude man die zucht en steunt en slechts met moeite tree voor tree verovert. De manier waarop de camera deze krachtsinspanning nauwgezet volgt, maakt zijn geworstel met de zwaartekracht erg invoelbaar. Maar zie, als hij in ‘La Bodega Bohemia’ het podium betreedt, geschiedt er een wonder. Daar is hij een van de sterren die het publiek vermaakt met zang, dans en veel ondeugende, veelbetekenende blikken en spitsvondige opmerkingen. De energie en levenslust spatten van hem af. En zo vergaat het alle ‘sterren’ die daar optreden, ook degenen die net als Mario ver boven de pensioengerechtigde leeftijd zitten.

Degene die alles en iedereen bij elkaar houdt in deze kleurrijke microkosmos, is bedrijfsleider Enrique. Al een paar decennia lang zorgt hij ervoor dat de tent goed draait, daarbij bijgestaan door zijn vrouw Carmen en manusje-van-alles Jordi die af en toe ook een lied ten beste geeft. Enrique let er niet alleen op dat de klanten en artiesten zich vermaken, maar ontfermt zich ook buiten de club over hen. Dit gaat zelfs zover dat hij de geestelijk minder valide Juan José in figuurlijke zin heeft geadopteerd. Deze man van middelbare leeftijd kwam vroeger als klant mee met zijn moeder, maar sedert haar dood woont hij bij Enrique en Carmen in huis en wordt door hen verzorgd. En als La Manuela, het oude vrouwtje dat buiten de zaak sigaretten verkoopt, weer eens is opgepakt en een boete heeft gekregen, haalt hij haar op bij het politiebureau en betaalt de boete voor haar. Zijn plaats in de hemel mag met fluweel bekleed worden vanwege de vanzelfsprekendheid waarmee hij dit alles doet.

Het is knap van Sonia Herman Dolz dat ze al deze op het eerste gezicht vreemde personen zo liefdevol in beeld heeft gebracht dat je oprecht met hen mee treurt over de aanstaande sluiting van het centrum van hun bestaan. Ze zijn excentriek, maar beslist niet als freaks geportretteerd. Eerder het tegendeel is het geval, je krijgt bewondering voor de manier waarop ze zich door het leven slaan, terwijl ze zoveel mogelijk vasthouden aan wie ze willen zijn. En de manier waarop de half blinde en zo goed als dove hospita Maruja op kokette wijze de castagnetten laat klinken, roept precies die mooie mix van weemoed en bewondering op waar ze gezien haar ouderdom en haar nog altijd muzikale talent recht op heeft. Het vertrouwen dat de personen in de regisseuse hebben gesteld door zich voor de camera soms letterlijk bloot te geven, heeft ze op fraaie wijze beantwoord met deze grappige, weemoedige en liefdevolle documentaire.

Diana Tjin-A Cheong