A Bittersweet Life-Dalkomhan insaeng (2005)

Regie: Ji-Woon Kim | 114 minuten | actie, drama, romantiek, misdaad, thriller | Acteurs: Min-a Shin, Roe-ha Kim, Jeong-min Hwang, Dal-su Oh, Kwang-rok Oh, Byung-hun Lee, Yu-mi Jeong, Ku Jin, Hae-gon Kim, Yeong-cheol Kim, Gi-yeong Lee, Mu-yeong Lee, Eric Moon

Chan-Wook Park mag wel uitkijken. De man van de “vengeance”-trilogie is niet meer de enige Koreaanse regisseur met een groot talent voor het maken van wilde en visueel verbluffende wraakfilms met een filosofische ondertoon. Ji-Woon Kim, die in 2004 een bescheiden hit scoorde met de eveneens wonderschoon vormgegeven ‘A Tale of Two Sisters’, laat zien zeer goed raad te weten met dit gangstergenre. Critici in Korea hebben voor ‘A Bittersweet Life’ zelfs een nieuwe term in het leven geroepen: “Action Noire”. En inderdaad heeft de film stilistisch en inhoudelijk gezien een meerwaarde ten opzichte van het standaard wraakverhaal.

De zwarte humor, de claire-obscure belichting, en de tragische liefde in het leven van de niet geheel rechtschapen hoofdpersoon: het zorgt allemaal voor dat “noire” aspect aan dit uitzinnige, actievolle verhaal. Want dat de film actie bevat, daar bestaat geen twijfel over. Snoeiharde actie, wel te verstaan. De eerste helft is nog redelijk rustig, zich concentrerend op de dramatische ontwikkeling van Sun-woo (Byung-Hun Lee), maar wanneer hij in de wraak-modus terecht komt neemt de hoeveelheid geweld exponentieel toe. Vuist-, mes-, en vuurgevechten waar filmmakers als Quentin Tarantino en Sam Peckinpah van zouden gaan watertanden, en die vaak tegelijkertijd rauw, overzichtelijk, en gestileerd in beeld gebracht worden. Het is moeilijk om dit soort scènes nog van een eigen, frisse touch te voorzien, maar Kim krijgt het voor elkaar.

Vanaf de eerste confrontatiescène in de bar van het hotel waar Sun-woo de orde houdt, maakt de actie indruk. Simpele, doch doeltreffende martial arts maken korte metten met een drietal ongewenste gasten. Maar de opbouw en context maken het minstens zo bijzonder: Sun-woo, die, gekleed in een mooi zwart pak en wit overhemd, rustig wat zit te eten in het chique restaurant, wordt door een medewerker benaderd, die hem vertelt dat er problemen zijn in de bar. Vervolgens zien we hem opstaan en koel en vastberaden alle ruimtes van het restaurant doorkruizen om bij de gemelde ruimte aan te komen: hij loopt langs de bordeaux-rood gekleurde bar, door de keuken, verschillende gangen, en arriveert dan in een exclusief achterkamertje, alwaar hij de verbaasd kijkende “gasten” drie tellen geeft om te vertrekken. Wanneer ze weigeren, vraagt Sun-woo aan zijn collega om de deur te sluiten, om hierop zijn voeten en vuisten voor zich te laten spreken. Een erg mooie en spanning opwekkende opbouw.

‘A Bittersweet Life’ kent veel van dit soort “set pieces”, de een nog grootser of vindingrijker dan de andere. Een bijzondere is een gevecht van Sun-woo met een klein legertje gangsters, dat doet denken aan een soortgelijke scène in ‘Oldboy’, waarin de hoofdpersoon het met een hamer opneemt tegen een grote groep tegenstanders in een hotelgang. Hier vindt het plaats in een veld en een oude bouwval, met als wapens, naast handen en vuisten, brokken steen en brandende houtstaken. Af en toe zien we bijna een eerstepersoons camerastandpunt, ook wanneer een schurk door Sun-woo met zijn hoofd langs een muur geschuurd wordt. Echt zo’n sequentie die voor een flinke stoot adrenaline zorgt. En, hoewel het redelijk over-de-top is, doet de scène minder cartoony aan dan de vergelijkbare scène in ‘Oldboy’, wat veelal te danken is aan de dramatische opbouw ervan. Het is door dit aspect dat de kijker keer op keer de aandacht erbij houdt en vol anticipatie wacht op wat komen gaat. Zoals ook het geval is bij de zowel grappige als spannende momenten bij een wapenhandelaar. Sun-woo heeft dringend wapens nodig en doet net of hij gestuurd is door een gezamenlijke kennis. Terwijl een hulpje verifieert of dit klopt, leert de handelaar Sun-woo hoe hij het betreffende wapen in elkaar moet zetten. Deze vaardigheid blijkt al snel van levensbelang te zijn in een zenuwslopende confrontatie aan tafel.

Dit brengt ons bij een interessant aspect van de wereld in ‘A Bittersweet Life’: pistolen blijken behoorlijk schaars te zijn. Hoewel het hier om topgangsters gaat, draagt er bijna niemand een vuurwapen, en krijgt een pistool of geweer dus een lading die het in “normale” actiefilms niet heeft. Er wordt door niemand vanuit gegaan dat de tegenstander een vuurwapen draagt, waardoor deze supermachtig wordt wanneer dit wel het geval blijkt te zijn. De laatste circa tien minuten van de film, heffen deze schaarste in de rest van de film echter ruimschoots op, in een finale die wel iets weg heeft van de gewelddadige eindes van ‘Taxi Driver’ en ‘Scarface’.

Er is weinig wat deze film is aan te rekenen, en het lijkt irrelevant om het over gebrek aan inhoud te hebben, maar toch schiet de film wat te kort op het emotionele vlak. Nu verwacht niemand een diepzinnig verhaal in een dergelijk genre, maar juist omdat de film quasi-filosofische ondertonen bezit; omdat de hoofdpersoon existentialistische en emotioneel beladen motivaties heeft, verwacht je als kijker wat beter met de personages mee te kunnen leven, dan hier het geval is. Het koele, zakelijke hoofdpersonage blijkt toch sterke gevoelens te hebben: gevoelens van romantiek en loyaliteit. Alleen blijft dit aspect jammer genoeg tamelijk ondergeschikt aan de vormgeving en brute actie, die, vooral in de tweede helft, de kijker totaal overdondert en al het andere verplettert. Maar, als dit allemaal in zo’n aantrekkelijke vorm gebeurt als hier het geval is, heb je als kijker weinig te klagen. Het acteerwerk is bovengemiddeld, het camerawerk voortreffelijk, de muziek spannend en emotioneel, en de actie altijd boeiend. ‘A Bittersweet Life’ is een spetterende wraakfilm met een snufje poëtische tragiek, en een vrachtlading aan stijl. Niet te missen.

Bart Rietvink