Adieu l’ami – Farewell, Friend (1968)
Regie: Jean Herman | 115 minuten | actie, drama, thriller | Acteurs: Alain Delon, Charles Bronson, Olga Georges-Picot, Brigitte Fossey, Bernard Fresson, Marianna Falk, Ellen Bahl, Jean-Claude Ballard, Michel Barcet, Antoine Baud, Stéphane Bouy, Béatrice Costantini, Guy Delorme, André Dumas, Steve Eckhardt, Marie-Noëlle Gresset, Raoul Guylad, Lisette Lebon, Sylvain Lévignac, Jacques Marbeuf, Claude Salez, Sandrine Schmidt, Gilbert Servien, Catherine Sola, Jean-Paul Tribout
Als Dino Barran en Franz Propp terugkomen uit het Franse leger is het voor hen beiden zoeken naar een nieuw leven. Dino lijkt nog even een goede start te maken als arts in een ziekenhuis, maar hij laat zich door een mooie vrouw al gauw verleiden om een kluis te kraken om gestolen documenten terug te plaatsen. Als Dino voorbereidingen treft, komt hij er achter dat hij niet de enige is die de kluis in wil komen. Ook Franz heeft plannen en het lijkt er al snel op dat ze, ondanks aanvankelijke onwil van Dino, toch samen moeten gaan werken. Als de twee zichzelf opsluiten in het ziekenhuis wordt het wederzijdse vertrouwen flink op de proef gesteld.
De wereld waarin Franz en Dino terugkomen geeft een weinig optimistisch maatschappijbeeld. Het is een maatschappij waarin mensen als marionetten leven en iedereen deel uitmaakt van hetzelfde eentonige leven. Het ontbreekt de meeste mensen aan een uitdrukking op het gezicht, ze ogen levenloos en vervangbaar. De medewerkers van een patrouille in het ziekenhuis spreken zelfs over elkaar met nummers. Echte affiniteit of liefde lijkt in de achtergrond van Franz en Dino nagenoeg afwezig, een indruk die wordt versterkt door de minimalistische architectuur en strakke omgevingen. Elke poging om aan dit bestaan te ontkomen draait uit op pervers of crimineel gedrag. Dit levert soms bijna vervreemdende scènes op. In een stripscène van een vriendin van Franz in een garage, onder het oog van een stel rijke perverselingen, komen decadentie, macht en seksisme hardhandig samen, iets waar Franz met geweld een einde aan maakt.
Scènes als deze doen, alhoewel niet onkundig gemaakt, wat misplaatst aan. Want ‘Adieu l’ami’ is bovenal een simpele misdaadfilm. Alsof een Europese film zich niet serieus kon nemen zonder kritische ondertoon. Het vormt in de film dan ook slechts een wat halfslachtige voetnoot. Het echt belangrijke werk vindt plaats tussen de twee grote mannen, Delon en Bronson. Beiden zetten een redelijke acteerprestatie neer, alhoewel ze het vooral van hun charisma moeten hebben. Het zijn natuurlijk macho’s. Ze zijn sterk, stoer, geduldig en blijven altijd kalm. Als ze in lastige situaties verkeren verandert hun expressie geen haar. Wat dat betreft zijn de Fransman en Amerikaan hier prima gecast. Hun karakters gaan bovendien moeiteloos samen met de omgeving. Van uitgesproken vriendschap is nooit sprake en de band die ze natuurlijk uiteindelijk wel opbouwen is gebaseerd op een soort impliciet wederzijds vertrouwen. Zo doen echte mannen dat.
‘Adieu l’ami’ is geen slechte film, maar de soms iets te pretentieuze ondertoon en de uiteindelijke eenvoud van het verhaal breken de boel wat op. Bronsson en Delon zijn een leuk duo, maar met hun niet meer dan redelijke prestaties maken ze er ook geen memorabele kijkervaring meer van. Na twee uur is het dan ook gewoon Adieu amis en vergeten maar.
David Croese