Annie Leibovitz: Life Through a Lens (2006)

Regie: Barbara Leibovitz | 83 minuten | biografie, documentaire | Met: Mikhail Baryshnikov, Graydon Carter, Hillary Rodham Clinton, George Clooney, Robert Downey Jr., Kirsten Dunst, Whoopi Goldberg, Robert Hughes, Mick Jagger, Robert Kennedy Jr., Keira Knightley,  Annie Leibovitz, Bette Midler, Demi Moore, Richard Nixon, Yoko Ono, Keith Richards, Julia Roberts, Chris Rock, Arnold Schwarzenegger, Jason Schwartzman, Susan Sontag, Gloria Steinem, Melania Trump, Hunter S. Thompson, Jann Wenner, Anna Wintour, Tom Wolfe

Een interessante hoofdpersoon is nog geen garantie voor een geslaagde documentaire, maar in dit geval komen onderwerp en vorm op fraaie wijze samen. Barbara Leibovitz laat alle elementen waaruit haar zus Annie bestaat tot een geheel samensmelten. We zien Annie, of zoals haar moeder haar consequent noemt ‘Anna-Lou’, in de rol van geliefde zus en dochter uit een gezin van zes kinderen die altijd bezig is haar familieleden vast te leggen, als de jonge fotografe die haar eigen stijl vindt en carrière maakt, als de gearriveerde diva op haar vakgebied en tenslotte als de treurende weduwe van haar geliefde Susan Sontag en de zorgzame moeder van de drie kinderen die ze pas na haar vijftigste verjaardag heeft gekregen.

Als jonge fotografe raakt Annie Leibovitz geïnspireerd door Henri Cartier-Bresson en in navolging van hem gebruikt ze haar camera als excuus om te gaan reizen en de wereld te zien. Daarna volgt een heftige periode bij het razendsnel in populariteit stijgende blad Rolling Stone. Annie fotografeert alle grote artiesten, zoals de Rolling Stones op tournee. Een bizar toeval is het als ze een van de meest indrukwekkende foto’s van John Lennon en Yoko Ono maakt, slechts een paar uur voor dat Lennon wordt vermoord. Ze maakt de overstap naar het blad Vanity Fair, maar gaat voor die tijd naar een afkickkliniek om los te komen van de met drugs gelardeerde tijd bij Rolling Stone. Bij Vanity Fair begint haar excentrieke periode waarbij ze niet op budgetten let en ook niet hoeft te letten en ze van alles uit de kast trekt als ze vindt dat dat nodig is. Het begin van haar relatie met de intellectuele Susan Sontag luidt een nieuwe stap van haar carrière in, een terugkeer naar de sobere begintijd toen ze met haar camera de wereld rondreisde.

De impact van Leibovitz’s manier van fotograferen wordt het best geïllustreerd aan de hand van Whoopi Goldberg. Annie Leibovitz zegt dat ze in een bad met melk moet gaan liggen als symbool voor hoe ze als zwarte vrouw in een witte cultuur naar boven komt. Goldberg zegt dat ze voor die tijd gewoon naar de bakker kon gaan zonder aangesproken te worden, maar vanaf het moment dat de foto was gepubliceerd, wilde iedereen met haar praten. Het zegt alles over de kracht van Leibovitz’s foto’s. Maar de keerzijde van haar grote gedrevenheid en vakmanschap is dat je je soms afvraagt wie nu eigenlijk de baas is over haar leven: zij of de camera.

Wat als een rode draad door de documentaire heen loopt, is de liefdevolle toon waarop de mensen om haar heen en de mensen die door haar zijn gefotografeerd niet alleen haar goede, maar ook haar minder goede kanten bespreken. De meest uiteenlopende personen zijn het eens over wat een uniek persoon ze is en hebben respect voor haar werk en de manier waarop ze zichzelf steeds weer weet te ontwikkelen. Dat je zoveel mensen weet te raken en toch zo onafhankelijk je eigen weg bent blijven volgen, maar ook je kwetsbaarheid intact hebt weten te houden ondanks je wereldfaam, dan ben je toch wel een heel bijzonder persoon. En hoe bijzonder precies, dat heeft zus Barbara prachtig verbeeld.

Diana Tjin-A Cheong

Waardering: 4

Bioscooprelease: 26 juni 2008