Attenberg (2010)
Regie: Athina Rachel Tsangari | 95 minuten | drama | Acteurs: Ariane Labed, Vangelis Mourikis, Evangelia Randou, Yorgos Lanthimos, Kostas Berikopoulos, Michel Demopoulos
Wat weten wij eigenlijk van de recente Griekse film? Niet veel, behalve dat ‘Dogtooth’ in 2008 de prijs ‘Un Certain Regard’ op het filmfestival van Cannes won. Athina Rachel Tsangari was co-producent van die film en regisseur Yorgos Lanthimos mag meedoen als acteur in haar eigen ‘Attenberg’, dat in 2010 op het filmfestival van Venetië in première ging met een nominatie voor de Gouden Leeuw. Tsangari blijkt een filmer die op geheel eigen wijze een decor schept voor een welbekende thematiek: de dans van de liefde met de dood.
Deze beide polen van de menselijke conditie zijn natuurlijk een onuitputtelijke bron van creativiteit; Tsangari laat ons kijken door de ogen van een jonge vrouw wier verleden druppelsgewijs doorsijpelt. De 23-jarige Marina (Labed) leert in de eerste scènes tongzoenen van Bella (Randou), een barvrouw in de industriële enclave. Marina leeft daar samen met haar vader (Mourikis), een wereldvreemde architect die chemokuren moet ondergaan. Waarom weet de mooie Marina nog niets van de liefde? Het is een kijkersvraag die niet beantwoord wordt; gelukkig maar, want het zou alleen maar afleiden van de tocht die Marina maakt om haar volwassenheid vorm te geven.
Haar personage groeit met de minuut in deze kalme, zorgvuldig opgebouwde Bildungsfilm. Marina wil volwassen worden, zoveel is duidelijk. En alles staat daarvan in dienst: de vriendschap met Bella en ook de latere affaire met een niet nader genoemde ‘engineer’ (Lanthimos). Hoogtepunt is het afscheid van vader op het vliegveld aan het eind van de film, maar dan hebben wij al veel moois gezien, zoals de smaakvolle danspassen van Marina en Bella om de filmhoofdstukken van elkaar te scheiden. Of de analogieën met de dierenwereld van Sir David Attenborough. Die zijn erg aangezet, maar de boodschap is duidelijk: de enige houvast die de mens heeft, vindt hij in zijn dierlijke aspecten.
‘Attenberg’ (zo wordt ‘Attenborough’ uitgesproken aan het begin van deze Griekstalige productie) is een kleine arthousefilm die bulkt van de kwaliteiten. Wij zien er het verstilde werk van Lisandro Alonso in terug en de speelse blik van Miranda July, maar vooral het eigen verhaal van een vrouw die opgroeit in een mannenwereld; dat laatstgenoemde diersoort nog een liefdevolle rol wordt gegund is één van de kwaliteiten van Tsangari, die zich met prima acteurs omringt – zoals de ingetogen sprankelende Labed – Beste Actrice in Venetië – en de Griekse topper Mourikis. Wat betreft de eeuwige lotgenoten liefde en dood is er geen nieuws onder de zon, maar Tsangari weet het bewonderenswaardig licht te houden.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 28 april 2011
DVD-release: 22 november 2011