Fantastic Mr. Fox (2009)

Regie: Wes Anderson | 87 minuten | animatie, komedie, avontuur | Originele stemmencast: George Clooney, Meryl Streep, Jason Schwartzman, Bill Murray, Wallace Wolodarsky, Eric Chase Anderson, Michael Gambon, Willem Dafoe, Owen Wilson, Jarvis Cocker, Wes Anderson, Karen Duffy, Robin Hurlstone, Hugo Guinness, Helen McCrory, Roman Coppola, Juman Malouf, Jeremy Dawson, Garth Jennings, Brian Cox, Tristan Oliver, James Hamilton, Steven M. Rales, Rob Hersov, Jennifer Furches, Allison Abbate, Molly Cooper, Adrien Brody, Mario Batali, Martin Ballard

Wes Anderson doet weer eens van zich spreken. De eigenzinnige filmmaker brengt met ‘Fantastic Mr. Fox’ (2009) zijn geheel eigen visie op het bekende gelijknamige boek van de legendarische schrijver Roald Dahl. Het fabeltje over de brutale vos die het aan de stok krijgt met een drietal woedende boeren is al jaren een persoonlijke favoriet van Anderson. Met deze verfilming is hij heel wat jaren bezig geweest. De reden daarvoor is dat de filmmaker de dingen altijd net even anders wil doen dan anderen en er daarom voor koos om te werken met het tijdrovende en uiterst secure systeem van stop-motionanimatie. Voor elke seconde in de film zijn twaalf shots gemaakt, die zo snel achter elkaar gezet zijn dat het net lijkt alsof de poppen bewegen. Anderson paste de techniek eerder toe in zijn film ‘The Life Aquatic with Steve Zissou’ (2004), waarin hij stop-motionexpert Henry Selick (de man achter films als ‘The Nightmare before Christmas’ uit 1993 en ‘Coraline’ uit 2009) vroeg om de fantasievolle onderwatersequenties vorm te geven. Met het opbeurende en opwindende ‘Fantastic Mr. Fox’ weet Anderson opnieuw verrassend uit de hoek te komen.

Deze opmerkelijke film heeft weinig gemeen met de animatiefilms die zich meer in de traditionele zin van het woord profileren, en daar valt ook de moderne, door computers vormgegeven animatiefilm onder. De dieren in Andersons wereld – ondergedompeld in het kleurrijke palet dat we kennen uit Andersons eerdere films – leven in een hoofdzakelijk tweedimensionale omgeving en de landschappen waarin ze zich begeven lijken soms rechtstreeks afkomstig uit een plaatjesboek. Door ze uitdrukkingsvolle gezichten en levensechte vachtstructuren te geven weet Anderson echter toch leven te blazen in de vossen, dassen, ratten en andere dieren die het avontuur meemaken. Bovendien hebben ze heel eigen karakters. Neem nou Mr. Fox (George Clooney), een aalgladde en verre van brave vos die zijn succesvolle carrière als kippendief (de knipoog naar Danny Ocean is duidelijk) op aandringen van zijn vrouw (Meryl Streep) vaarwel heeft gezegd. Nu hij een kind krijgt moet hij maar eens volwassen worden, vindt ze. En dus gaat hij aan de slag als columnist en neemt hij de andere dieren op de hak. Twaalf vossenjaren gaan voorbij, de jonge Ash (Jason Schwartzmann) groeit op. Maar dan begint het te kriebelen bij Mr. Fox. Omdat hij boven zijn stand leeft en zijn columns nauwelijks gelezen worden, wil hij zijn oude job weer oppakken. Al is het maar voor één keertje. Samen met zijn vriend, de wazige oppossum Kylie (Wally Wolodarsky), plant hij een grote rover bij de drie meest boosaardige boeren uit de buurt, Boggis, Bunde en Bean (Michael Gambon).

Die laten het er uiteraard niet bij zitten dat hun bedrijven leeggeroofd worden door die eigenwijze vos en smeden hun eigen plan. Op de achtergrond spelen echter allerlei andere zaken. De jonge Ash is een dwarse tiener die bang is niet te kunnen voldoen aan de eisen die zijn vader aan hem stelt. Dat wordt alleen maar erger als neef Kristoffersen (Eric Anderson, broer van de regisseur) komt logeren. Kristoffersen is namelijk de ideale schoonzoon; hij kan goed leren, is bijzonder atletisch en – misschien wel het ergste van alles – hij is ook nog eens een uitstekende kippendief! Houdt Mr. Fox meer van zijn neef dan van zijn zoon? Wat is hij eigenlijk voor een vader geweest de afgelopen (vossen-) jaren? Ook het huwelijk tussen Mr. en de altijd zeer correcte Mrs. Fox heeft zijn ups en downs. De problemen van een disfunctionele familie, daar is Wes Anderson dol op. Deze extra laag die hij in het verhaal van Dahl heeft toegevoegd geven het geheel een diepere, volwassen lading. Daar komt bij dat dit knotsgekke avontuur een enorm hoog tempo volgt en vol zit met spitsvondige grappen (die veel kinderen wellicht niet zullen begrijpen). Deze vossen trappen niet op de rem om het publiek de kans te geven ze eens goed te bekijken. We mogen blij zijn een glimp van hun wereld op te mogen vangen.

De stemmencast draagt voor een groot deel bij aan het feit dat deze onconventionele animatiefilm werkt. George Clooney is perfect gecast als de stijlvolle maar ondeugende Mr. Fox, die met zijn charme iedereen inpakt en geen zin heeft om valwassen te worden. Net als Meryl Streep brengt hij diepte in zijn personage. Jason Schwartzmann – die vaker met Anderson werkt – is sterk als de opstandige tienerzoon die niets liever wil dan erkenning van zijn vader. In kleinere rollen is een keur aan bekende acteurs te horen. Anderson-regulars als Bill Murray (als een das die de kost verdient als advocaat) en Owen Wilson (als de demotiverende sportcoach van de jonge Ash), maar ook Willem Dafoe (als de geniepige Rat), Adrien Brody (als de kleine veldmuis) en Michael Gambon (de ziedende boer Bean) leveren uitstekend werk. De soundtrack zit vol herkenbare muziek (onder meer The Rolling Stones, The Beach Boys en Jarvis Cocker van Pulp) en sluit perfect aan op de score van Alexandre Desplat.

Alleen al vanwege zijn onmetelijke originaliteit verdient ‘Fantastic Mr. Fox’ een pluim. Je moet maar durven, om in deze tijd van haast onberispelijke computeranimatie met deze soms wat houterig ogende stop-motionfilm te komen. Anderson deed het en zijn lef betaalt zich volledig uit. Zijn eigenaardige melancholie blijkt zonder enige moeite verenigbaar met Roald Dahls klassieke fabel. De vrolijke en doldwaze avonturen van de familie Fox en hun vrienden razen als een sneltrein voorbij, de kijkers ondertussen trakterend op heerlijke, typische Anderson-humor. Visueel is het allemaal zeer gewaagd. Maar wie niet waagt, wie niet wint, moet Anderson gedacht hebben. En winnen doet hij met ‘Fantastic Mr. Fox’ absoluut!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 29 april 2010