Final Portrait (2017)

Regie: Stanley Tucci | 90 minuten | biografie, komedie, drama | Acteurs: Armie Hammer, Geoffrey Rush, Clémence Poésy, Tony Shalhoub, James Faulkner, Sylvie Testud, Kerry Shale, Philippe Spall

Zouden er nog kunstenaars zijn zonder filmbiografie? Waarschijnlijk niet, terwijl je met de biografieën van sommige kunstenaars (van Gogh, Rembrandt) hele festivals kunt vullen. Zitten we dan nog te wachten op de volgende filmbiografie van de volgende kunstenaar? Zoals ‘Final Portrait’?

In deze kleine Amerikaanse productie maken we kennis met Alberto Giacometti (1901 – 1966) en diens entourage van broer, echtgenote en minnares. De film vertelt over een paar weken in 1964 wanneer de schilder en beeldhouwer een portret maak van de jonge Amerikaanse schrijver James Lord. Tijdens de zittingen met de auteur en gedurende een paar uitstapjes naar de Parijse horeca, leren we Giacometti beter kennen als kunstenaar en mens.

Deze vijfde film van regisseur Stanley Tucci doet alles goed wat een vergelijkbare kunstenaarsbiografie als ‘Rodin’ verkeerd doet. In ‘Final Portrait’ is de kunstenaar geen orakelende halfgod, maar een mens van vlees en bloed. Het atelier ziet eruit als de werkplaats van een ambachtsman, de beeldhouwwerken zijn geen heilige objecten (maar soms wel prima kapstokken) en het leven van een bohémien heeft niets te maken met kaarslicht, absint en hoeren, die het liefst de hele dag naakt poseren.

Tegelijk spelen die kunstenaarsclichés wel een rol, maar dan op een menselijker niveau. Wanneer het schilderen niet helemaal lukt heft de kunstenaar niet zijn armen ten hemel en roept hij geen hogere machten aan, maar bromt hij een mismoedige fuck en grijpt naar zijn sigaretten. De kunstenaar heeft wel een prostituee als minnares, maar dat is eerder een opgewekt en onbezorgd type, geen naaktmodel dat de voeten van de grote schilder kust. En natuurlijk heeft Giacometti een mening over collega’s (Picasso pompeus, Chagall een huisschilder), maar hun rivaliteit lijkt meer op de concurrentie tussen middenstanders dan een heilige strijd tussen Grote Kunstenaars. Dat de mens Giacometti minder alledaags is dan wij stervelingen, leer je door zijn kijk op het maken van een portret, zijn omgang met geld, de manier waarop hij als kind zichzelf in slaap fantaseerde.

‘Final Portrait’ is een overtuigende biografische schets, met bovengemiddeld acteren en met doordachte, ongekunstelde dialogen. Er is bovendien veel humor terwijl de monochrome visuals (soms afgewisseld met felle kleuren) perfect passen bij de kunst van Giacometti. Een mens zou willen dat iedere kunstenaarsbiografie zo intelligent en waarachtig is als ‘Final Portrait’.

Henny Wouters

Waardering: 4

Bioscooprelease: 7 december 2017
DVD-release: 10 april 2018