Looking for Richard (1996)

Regie: Al Pacino | 112 minuten | drama, documentaire | Acteurs: Penelope Allen, Gordon MacDonald, Madison Arnold, Vincent Angell, Harris Yulin, Alec Baldwin, Al Pacino, Timmy Prairie, Landon Prairie, Kevin Conway, Larry Bryggman, Kevin Spacey, Estelle Parsons, Winona Ryder, Phil Parolisi, Bruce MacVittie, Paul Guilfoyle, Richard Cox, Julie Moret, Frederic Kimball, Daniel von Bargen, James Colby, Ira Lewis, Aidan Quinn, Neal Jones, Luke Toma, André Sogliuzzo, Marlon Pollic, Kenneth Branagh, Kevin Kline, James Earl Jones, Rosemary Harris, Emrys Jones, Peter Brook, Barbara Everett, Derek Jacobi, John Gielgud, Vanessa Redgrave

Al Pacino is een zelfverklaarde Shakespeare-fan. In 2004 speelde hij Shylock in de eerste verfilming van ‘The Merchant of Venice’, maar een aantal jaren eerder maakte hij de documentaire ‘Looking for Richard’. Naast de regie, vertolkt hij ook de titelrol en probeert hij Shakespeare’s thematisch gelaagde en niet makkelijk toegankelijke stuk te ontleden. Zijn passie en enthousiasme werkt heel aanstekelijk. Hij probeert niet alwetend en intellectueel over te komen, maar is nieuwsgierig naar de achtergronden van het verhaal en de valkuilen in de tekst. Het is duidelijk met liefde en aandacht gemaakt en de opnames hebben meerdere jaren geduurd. Dit is vooral merkbaar aan Pacino’s uiterlijk, omdat hij soms wel een baard heeft, soms niet en zijn haardracht ook nogal eens wisselt tussen de scènes.

Waar de “Bard” het korte koningschap van Richard III (1483-1485), de laatste koning van het Huis Plantagenet, als uitgangspunt nam voor één van zijn meest beroemde toneelstukken, neemt Pacino het toneelstuk zelf onder de loep, reist naar Stratford-upon-Avon (waar Shakespeare geboren werd) en Londen (waar hij woonde en werkte), interviewt bekende acteurs, ondervraagt op straat gewone mensen en gaat met andere acteurs aan de slag om een eigen versie van Richard III te maken.

De structuur is grofweg opgezet dat ‘Looking for Richard’ als een documentaire begint en gaandeweg steeds meer scènes uit het toneelstuk nagespeeld worden. Af en toe is er een onderbreking als historici of beroemde acteurs als Vanessa Redgrave, Sir John Gielgud of Kenneth Branagh (ook zo’n fervente Shakespeare-fan èn verfilmer) ondervraagd worden wat hun connectie met Shakespeares stukken is.

Lang niet alle scènes uit ‘Richard III’ komen aan bod, maar de meest dramatische zitten er toch wel in. Pacino krijgt hierin goed tegenspel van bijvoorbeeld Winona Ryder als zijn beoogde bruid Lady Anne en Kevin Spacey als handlanger Buckingham. Ook bijzonder sterk is Alec Baldwin als Richards onfortuinlijke broer Clarence.

Pacino maakt er een mooie show van en brengt overtuigend zijn passie voor acteren en het neerzetten van een karakterrol over. Heel af en toe laat regisseur Pacino de ster Pacino iets te lang aan het woord, maar storend wordt het niet, aangezien Pacino nog kan boeien bij het voorlezen van het telefoonboek. Het is erg interessant en leerzaam om ‘achter de schermen’ mee te kijken met de discussies over manieren om een tekst te benaderen en af en toe gaat het tussen de acteurs dan ook pittig aan toe.

Er valt in ‘Looking for Richard’ veel te genieten en niet alleen voor liefhebbers van de werken van Shakespeare. Een zeer geslaagde documentaire over de kunst van het acteren en het vertolken van een toneelstuk.

Hans Geurts

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 februari 1997