Mansfield Park (1983)
Regie: David Giles | 315 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Sylvestra La Touzel, Nicolas Farrell, Samantha Bond, David Buck, Liz Crowther, Paul Davies Prowles, Robert Burgage, Susan Edmonstone, Peter Finn, Bernard Hepton, Robin Langford, Gorden Kaye, Christopher Villiers, Jonathan Stephens
Eerlijk is eerlijk, de eerste man die de schrijfkunsten van Jane Austen (1775 – 1817) op waarde weet te schatten, moet zich nog officieel melden. En dat is goed te verklaren. In de zes boeken die Austen schreef, draait het om een jongedame op mannenjacht. De man die uiteindelijk de juiste blijkt, herkent ze niet meteen. Uiteindelijk valt deze dame in katzwijm voor de heer in kwestie. Voor veel (mannelijke) lezers is het niet meer dan een gedateerde bouqetreeks.
De reden dat Austens’ boeken bijna tweehonderd jaar na haar overlijden nog steeds veel gelezen worden (en niet alleen voor de boekenlijst op de middelbare school) is vanwege het treffende tijdsbeeld dat ze in al haar boeken weet te schetsen. Vrouwen van adel – en zeker de arme – hadden slechts één missie in het leven: een rijke echtgenoot vinden. Vrouwen van stand konden immers niet werken, want dan werden ze nooit meer gerespecteerd. En erven zat er vaak ook niet in: het fortuin en landgoed ging vaak naar een broer of verre neef. Het was dus erg belangrijk om een goede man te vinden. Maar ja, het hart wil ook wat. En zo dromen alle heldinnen in de boeken van Austen over een rijke, sympathieke man.
In ‘Mansfield Park’ is het de jonge Fanny Price. Ze heeft het geluk dat ze als jong meisje liefdevol wordt opgevangen bij haar rijke oom en tante. Haar moeder trouwde uit liefde met een zeeman en is nu arm. Dus Fanny is met de harde werkelijkheid geconfronteerd. Ze moet een verstandige keuze maken, maar achter haar zwijgzame karakter schuilt een jonge vrouw die ook op zoek is naar echte liefde en een soulmate.
Deze verfilming van Mansfield Park is slaapverwekkend. Zo inspiratieloos als dit verhaal wordt gebracht, is gewoon pijnlijk om te aanschouwen. Heel keurig wordt het boek gevolgd en zo wordt de kijker met langdradige discussies geconfronteerd over welke ketting Fanny naar het bal zal dragen. Of over de vraag of abrikozen lekkere vruchten zijn. Ok, er was in 1800 geen televisie en internet, dus tijd zat. Maar dan nog! De onderdanigheid, het zwijgen en de afwezige blik van Fanny werkt zo op de zenuwen dat Fanny Price een nepkarakter in een parodie lijkt. Maar zelfs zij krijgt aan het eind de man van wie ze droomt. Alleen, de kijker heeft geen seconde in de gaten gehad dat ze houdt van haar neef Edmund. We hadden het kunnen raden, maar spanning, verlegenheid hebben we niet gezien.
Kortom, ‘Mansfield Park’ is een gortdroge vertelling van een prachtig boek. Jammer dat het niet uit de verf is gekomen. Want dat het wel mogelijk is, bewijst de verfilming uit 1999 van Patricia Rozema.
Eline Lubberts