Operation Crossbow (1965)
Regie: Michael Anderson | 115 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Sophia Loren, George Peppard, Trevor Howard, John Mills, Richard Johnson, Tom Courtenay, Jeremy Kemp, Anthony Quayle, Lili Palmer, Paul Henreid, Helmut Dantine, Barbara Rütting, Richard Todd, Sylvia Syms, John Fraser, Maurice Denham, Patrick Wymark
‘Operation Crossbow’ wordt meestal omschreven als typisch voorbeeld van een ’Classic War Movie’, maar is eigenlijk veel meer een spionagethriller die zich toevalligerwijs tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelt en de oplettende kijker zal zeker de nodige overeenkomsten (voornamelijk op verhaaltechnisch gebied) met een willekeurige Bondfilm kunnen bespeuren. De insteek van het verhaal is eigenlijk vrij simpel: De Duitsers hebben een nieuw wapen, de V1, ontwikkeld, een soort vliegende bom die het mogelijk maakt om geallieerde steden vanaf grote afstand aan te vallen zonder dat de inzet van conventionele troepen nodig is. De Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten komen achter deze snode plannen en de RAF (Britse luchtmacht) begint een grootscheepse luchtcampagne die een totale vernietiging van alle bommen en lanceerinstallaties tot doel heeft. Omdat dit plan slechts gedeeltelijk slaagt en de Duitsers bovendien ondergronds aan een nog veel vernietigender wapen werken dat zelfs New York zou kunnen bereiken, besluit de legertop drie agenten, die zich voor moeten doen als Duitsgezinde ingenieurs, undercover te sturen. Het doel van de missie is om door te dringen tot het geheime ondergrondse laboratorium waar de wapens geproduceerd worden en de bouw te saboteren. Het verhaal wordt redelijk uitgewerkt en de scènes waarin de wapens getest worden en de aanvallen op Londen zien er, zeker in ogenschouw genomen dat het een behoorlijk oude film betreft, goed uit.
Op acteergebied wordt de film vooral gedragen door de charismatische George Peppard, voor de leeftijdsgroep 25- 35 jaar vooral bekend als ’Hannibal Smith’ uit de legendarische actieserie ’The A- team’. Hij is het toch vooral die de film draagt met zijn overtuigende vertolking van de heldhaftige en ietwat cynische John Curtis. De andere grote naam die in deze productie opduikt, Sophia Loren, doet het ook zeker niet slecht, maar de Italiaanse schone heeft geen overdreven grote rol en bezondigt zich soms aan een authentiek stukje ’overacting’. Opvallend is dat de Duitsers die in ’Operation Crossbow’ meespelen vrijwel allemaal als min of meer voorgeprogrammeerde en gewetenloze robots, die niet of nauwelijks menselijke gevoelens hebben, geportretteerd worden. Gezien de aard van het nazi-regime is het wel te begrijpen dat Duitse militairen in oude films vaak op die manier geportretteerd worden, maar enige nuancering zou toch op zijn plaats geweest zijn. Het slot van de film is niet overdreven sterk. De afloop is niet alleen redelijk voorspelbaar, maar tevens ietwat onlogisch, zeker gezien het beeld dat de kijker gedurende de film van de Duitsers gekregen heeft.
Ondanks de nodige onvolkomenheden is ’Operation Crossbow’ geen onaardige film. Het gekozen thema is boeiend en redelijk origineel en als entertainment is de film zeker wel de moeite waard, maar dat beetje extra kwaliteit om uit te groeien tot een van de absolute klassiekers binnen de genres spionage en oorlog mist de film toch.
Frank Heinen