Petite fille (2020)
Regie: Sébastien Lifshitz | 90 minuten | documentaire
Sinds Sasha drie jaar oud is, heeft ze haar ouders verteld dat als ze later groot is een meisje wil zijn. Dat Sasha als jongen geboren is, maakt haar leven niet gemakkelijk. In het ontroerende documentaire ‘Petite Fille’ volgen we een Frans gezin die als één front achter hun nu 7-jarige dochter en zusje staat.
Sasha zit op ballet en ze geniet. Vanuit haar ooghoeken kijkt ze hoe de andere meisjes gracieus bewegen. Ze kopieert de dansbewegingen met verve. Ze heeft geen balletpakje aan; dat mag niet van de lerares die door haar Russische afkomst een keihard oordeel velt over de genderdysmorfie van Sasha. Dat stipt de docente nog eens haarfijn aan als er een kledingdoorpas is met de woorden: ’Kijk eens, vent’ en Sasha een jongensoutfit aangereikt. Sasha trekt het gelaten aan en staat schuchter en als enige met een afwijkend danskostuum tussen de andere ballerina’s.
Naast twee liefdevolle ouders die haar volledig steunen, heeft Sasha een oudere zus en broer en een jonger broertje. Met name haar moeder stort zich als een ware leeuwin in de strijd met iedereen die haar dochter niet in haar waarde laat of serieus neemt. Want bij een kind van die leeftijd zal het wel een bevlieging zijn, nietwaar? Een fase. Een hype.
Moeder Karine voelt zich erg schuldig, want tijdens haar zwangerschap heeft ze heel vaak gezegd dat ze persé een meisje wilde. Samen met Sasha bezoekt ze meerdere malen een gerenommeerde kinderpsycholoog in Parijs en vraagt of ze destijds als aanstaande moeder iets anders had moeten doen. Of het door haar komt. Gelukkig verwijst de psychologe haar twijfel gelijk naar het rijk der fabelen en legt uit dat de medische wetenschap geen antwoord heeft over de oorzaak van genderdysmorfie. De arts stelt uiterst begripvol vragen aan Sasha en de mimiek van de kleine meid is hartverscheurend en alleszeggend. Ze loopt over van verdriet door andermans onbegrip. Simpele dingen als haar slaapkamer aan klasgenootjes laten zien of een badpakje dragen, durft ze niet. En dan ben je pas zeven jaar oud.
Gesterkt door kinderpsycholoog, wordt op schrift gesteld dat het wel degelijk een bewust en doordacht signaal van Sasha is. Karine belt vol goede moed voor de zoveelste keer naar school om de directeur te spreken. Het nieuwe schooljaar dient zich aan en ze wil dat haar dochter zorgeloos als meisje de klas kan binnenlopen. Helaas kan ze alleen rekenen op kortzichtige onwetendheid en weerstand vanuit het schoolbestuur.
De cinematografie is even prachtig als de onvoorwaardelijke liefde waarmee deze documentaire doordrenkt is. Sasha heeft het geluk dat ze opgroeit in een warm, tolerant nest waar alle ruimte is voor begrip en zelfontplooiing. De camera staat letterlijk dicht op het gezin en dat schetst een intiem, ontroerend en indrukwekkend portret.
Subliem werk van de Franse regisseur Sébastien Lifshitz, die zijn strepen al eerder verdiende met de transgender documentaire ‘Bambi’ uit 2013. Voor ‘Petite fille’ had de regisseur twee gezinnen benaderd (uit Canada en Frankrijk) waarbij de keuze viel op het Franse gezin, ondanks de gerede twijfel van Karine om haar kind zo jong in de schijnwerpers te zetten. De ontmoeting tussen de regisseur uit Parijs en Sasha werd een succes met melk, koekjes en wederzijds vertrouwen.
In de aanloop naar de opnames vertelt Sébastien over Marie-Pierre Pruvot (Bambi), een geroemde Algerijnse showdanseres uit de jaren 50 en 60. Sasha raakt betoverd en hoopvol, want het is Marie-Pierre -die in 1935 geboren werd als Jean-Pierre- toen al gelukt om geaccepteerd te worden. De omgeving die daarentegen Sasha’s transitie niet tolereert, wordt op even respectvolle wijze belicht. Er wordt niet met modder naar de maatschappij gegooid waarin Sasha niet geaccepteerd wordt en haar leeftijdsgenoten wel.
‘Petite fille’ is met recht een beeldschone, bekroonde documentaire waarin respect, loyaliteit, acceptatie en oprechtheid de boventoon voert.
Lisette van der Meij
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 17 juni 2021
DVD-release: 25 augustus 2021