Polyp (2018)

Regie: David Eilander | 11 minuten | korte film, drama | Acteurs: Maas Bronkhuyzen, Mads Wittermans, Hailey Ruiter, Rian Gerritsen, Momo Samwel, Florian Regtien, Maurice Vonk, Ben de Boef, Thijs Feldberg, Angela Reijnders

NTR Kort! is een prachtige springplank voor jong Nederlands filmtalent. Eén van die talenten is David Eilander. Hij kreeg de liefde voor filmmaken al van jongs af aan mee; zijn moeder is regisseur Mijke de Jong (‘Layla M.’, 2016) en zijn vader scenarioschrijver en documentairemaker Jan Eilander (‘Rock ’n Roll Junkie’, 1996 en ‘André Hazes: Zij gelooft in mij’, 1999). “Als ik van school ben en mij mag mengen in de grote boze buitenwereld, hoop ik films te maken die een verhaal vertellen over onze maatschappij”, schreef hij een aantal jaar geleden op de site van de Filmacademie Amsterdam. “Ik zou graag mensen willen laten nadenken over hoe we met elkaar en met de wereld omgaan, zonder een pamflettistisch product af te leveren.” In 2016 studeerde Eilander af met de korte film ‘Op Zuid’, over twee vrienden die elkaar uit het oog waren verloren en nu weer tegenkomen. Ook nam hij commercials en videoclips op. Voor NTR Kort maakte Eilander de tien minuten durende film ‘Polyp’ (2018), waarin een puber centraal staat die moeite heeft het verleden vaarwel te zeggen.

De ‘Polyp’ uit de titel is geen bobbeltje op iemands stembanden, maar een populaire kermisattractie die in de volksmond ook wel ‘spin’ of ‘octopus’ genoemd wordt. De attractie staat symbool voor de jeugd van de vijftienjarige Djarno (Maas Bronkhuyzen), een jongen die opgroeide op de kermis en nu al enige tijd niet meer bij zijn familie woont (waarom is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk vanwege school). Vanwege de verjaardag van zijn zusje (Hailey Ruiter) komt hij een paar dagen ’thuis’ bij zijn ouders (Mads Wittermans en Rian Gerritsen). Erg vrolijk en gezellig is hij echter niet. Zou het te maken hebben met het feit dat zijn vader de Polyp verkocht heeft? Van het ene op het andere moment slaat zijn stemming om als een blad aan een boom. Nou is vijftien sowieso al geen makkelijke leeftijd, maar Djarno worstelt ook nog eens met het idee dat het leven zoals hij dat altijd kende binnenkort voorgoed tot het verleden zal behoren. Hij kan en wil zijn tegenstrijdige gevoelens niet delen en zet in plaats daarvan zijn stekels op. Achter die boze, opstandige houding schuilt echter een hoop onzekerheid, ongemak en angst voor de nieuwe tijden die gaan aanbreken.

‘De glimlach van een kind doet je beseffen dat je leeft, de glimlach van een kind dat nog een leven voor zich heeft’, galmt de stem van Djarno’s vader door de luidsprekers. Er wordt karaoke gezongen vanwege het verjaardagsfeest van zijn dochter, maar dat de tekst juist van toepassing is op zijn zoon spreekt boekdelen. Eilander zit zijn hoofdpersoon dicht op de huid, zodat de kijker zo dicht mogelijk bij hem en zijn gevoelens en beleving komt te staan. We zien de angst in zijn ogen, angst om het vertrouwde vaarwel te zeggen en een toekomst tegemoet te gaan waarin niets nog zeker is. We zien een kind dat een leven voor zich heeft, maar zich daar nog geen voorstelling van kan maken en daarom stuurs om zich heen schopt en slaat. Soms letterlijk, wanneer hij onheus bejegend wordt door een groepje leeftijdsgenootjes die hem voor ‘kutzigeuner’ uitmaken, maar vaker figuurlijk. Alleen in het donker durft hij, fluisterend tegen zijn zusje, zich kwetsbaar op te stellen. Djarno is een fascinerend personage, waar Eilander en scenarioschrijver Ashar Medina best een langere film over hadden mogen maken zodat we hem beter zouden leren kennen. Aan de andere kant is het hun verdienste juist dat we in slechts tien minuten al een aardig beeld hebben van de worsteling waar de jongen mee te kampen heeft.

‘Polyp’ is een fraai staaltje ‘coming-of-age’ waarin het wereldje van de kermisexploitanten dankzij een uitgebalanceerde combinatie van geluid, beeld en kleurgebruik op een warme en geloofwaardige manier wordt neergezet. We zouden graag wat meer van de jonge Djarno willen zien om hem volledig te kunnen peilen, maar herkenbaar is zijn situatie sowieso voor iedereen die ooit vijftien is geweest.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5