Proof (2005)
Regie: John Madden | 99 minuten | drama | Acteurs: Gwyneth Paltrow, Anthony Hopkins, Jake Gyllenhaal, Danny McCarthy, Hope Davis, Tobiasz Daszkjewicz, Gary Houston
De Amerikaanse film ‘Proof’ lijkt een productie die op voorhand niet kan mislukken. Gebaseerd op een toneelstuk dat de prestigieuze Pulitzerprijs heeft gewonnen, met een intelligent en intrigerend verhaal, geleid door een ervaren regisseur en met een cast met louter topacteurs. ‘Proof’ heeft dit allemaal in huis en zou dus in theorie een geheide winnaar moeten zijn. Helaas blijkt de praktijk een stuk minder eenvoudig. Helaas is het ook al niet eenvoudig te bepalen waar de schoen dan precies wringt.
De meest simpele verklaring voor het gedeeltelijke feilen van ‘Proof’ is dat dit toneelstuk niet echt geschikt is voor verfilming. De constructie van een toneelstuk (de verdeling in akten en de eenheid van tijd en plaats) kan dramaturgisch dusdanig belangrijk zijn dat gesleutel hieraan meteen de spanning uit een stuk haalt. Ook zal het voor een toneelstuk iets minder rampzalig zijn als de karakters wat clichématig blijven. De scherpe dialogen en directe confrontaties, het gedoseerd vrijgeven van nieuwe informatie en de kamerbrede gebaren van de acteurs houden de toneelliefhebbers voldoende bij de les.
Voor deze filmversie van ‘Proof’ heeft regisseur John Madden juist gekozen voor meerdere locaties. Daarbij wemelt de film van de flashbacks. Het acteren is klein en subtiel, en dat is prima voor het gecompliceerde hoofdpersonage Catherine, maar niet voor haar vader en haar nieuwe minnaar, en al helemaal niet voor haar leeghoofdige zus. Deze laatste karakters zijn voor serieuze filmpersonages veel te oppervlakkig en hebben dan ook geen baat bij subtiel spel. Daarnaast werken de zijlijntjes, die bij het toneelstuk de aandacht van het publiek moeten vasthouden, hier eerder als een storende factor.
Dit alles zorgt ervoor dat je van het bekijken van ‘Proof’ een nogal ambigue gevoel overhoudt. Het spel van Gwyneth Paltrow is formidabel, de thema’s die worden aangeboord (vertrouwen, loyaliteit, waanzin) zijn boeiend en de dialogen zijn van een bijzonder hoog niveau, al blijven ze soms een beetje in het luchtledige hangen. Tegelijk kabbelt de film maar een beetje voort en laat het lot van de personages je eigenlijk volledig koud. En dat is enorm jammer. Want al is deze film dan geen echte mislukking geworden, het is toch niet de topper waar je van tevoren op had gehoopt.
Henny Wouters
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 10 november 2005