Star Trek III: The Search for Spock (1984)

Regie: Leonard Nimoy | 105 minuten | actie, thriller, avontuur, science fiction | Acteurs: William Shatner, Leonard Nimoy, DeForest Kelley, James Doohan, George Takei, Walter Koenig, Nichelle Nichols, Merritt Butrick, Phil Morris, Scott McGinnis, Robin Curtis, Robert Hooks, Carl Steven, Vadia Potenza, Stephen Manley, Joe W. Davis, Paul Sorensen, Cathie Shirriff, Christopher Lloyd, Stephen Liska, John Larroquette, Phillip R. Allen, James Sikking, Mark Lenard, Judith Anderson, Grace Lee Whitney

Na de gebeurtenissen in ‘Star Trek II: The Wrath of Khan’ keert de Enterprise terug naar de aarde, waar de bemanning al meteen enkele verrassingen te wachten staan. Ten eerste blijkt de geest, of “katra”, van Spock (Leonard Nimoy) zich in dokter McCoy (DeForest Kelley) te bevinden, waardoor McCoy een soort dubbele persoonlijkheid heeft ontwikkeld. Nadat Sarek (Mark Lenard), de vader van Spock, dit verschijnsel heeft uitgelegd aan admiraal Kirk (William Shatner), is deze laatste vastbesloten terug te keren naar waar ze Spocks lichaam hebben achtergelaten: een planeet die mee ontstaan is door de machine die Genesis wordt genoemd. Starfleet wil het hele Genesis project geheimhouden omwille van de ethische verwikkelingen en verbiedt Kirk dan ook om terug te gaan. Samen met de vertrouwde crew – Scotty (James Doohan), Sulu (George Takei), Chekov (Walter Koenig) en McCoy – steelt Kirk de Enterprise, of wat daar nog van overblijft, en zet koers naar de Genesis planeet. Kirks zoon David (Merritt Butrick) en luitenant Saavik (ditmaal gespeeld door Robin Curtis) hebben daar ondertussen ontdekt dat Spocks lichaam verdwenen is, maar ze hebben wel een kleine Vulcan jongen gevonden en nemen aan dat dit Spock is. Het wordt duidelijk dat al het leven op de planeet (dus ook Spock) veel sneller groeit dan normaal, en David beseft dat hij een fout gemaakt heeft met Genesis: de planeet zal zichzelf in enkele dagen vernietigen. Als het schip van de wetenschappers zelf vernietigd wordt door Klingons – die op Genesis uit zijn – is het aan de bemanning van de Enterprise om Saavik, David en Spock te redden.

Leonard Nimoy, die voordien altijd Spock had gespeeld, nam voor deze film de rol van regisseur op zich – maar keert tegen het eind uiteraard terug als Spock. Voor de cast (vooral William Shatner) was het in het begin wat vreemd om hun collega plots als regisseur te hebben. Maar de film toont dat Nimoy zeker geen slechte regisseur is en zijn samenwerking met de anderen ook op deze manier goed werkt. De ‘Star Trek’ films zijn over het algemeen wat serieuzer dan de serie, maar in ‘The Search for Spock’ valt dit extra op. Er is relatief weinig humor te bespeuren en de typische vriendschapsmomenten tussen de leden van de crew blijven ook wat uit, behalve uiteraard op het einde, waar het dan eigenlijk wat geforceerd lijkt. Bill Shatner lijkt een evenwicht gevonden te hebben tussen zijn dramatische manier van acteren die zo bij Kirk was gaan horen, en een meer realistische acteerstijl die zijn emoties veel beter overbrengt. Het gevecht tussen Kirk en Kruge, de leider van de Klingons, (en Kirk’s “I.. have had.. enough.. of you!”) is een van de enige scènes die echt herinneren aan de Kirk uit de serie. Over het algemeen lijkt hij vooral ouder en wijzer te zijn geworden – wat natuurlijk ook min of meer het geval is. Het derde deel van de trilogie, ‘Star Trek IV: The Voyage Home’, zal alles wel terug goedmaken wat betreft de dolle momenten en dialogen, en is ook een heel stuk minder serieus qua plot.

Het is algemeen bekend dat Star Trek een van de inspiraties was voor de ‘Star Wars’ films en dat de ‘Star Trek’ films zich op hun beurt lieten (en laten) inspireren door ‘Star Wars’. ‘The Search for Spock’ is daar geen uitzondering op. Er wordt gewerkt met een verhaal dat ruimer is dan een enkele episode; de film is immers deel van een trilogie. Het verhaal is substantiëler dan de vele van de verhalen uit de serie en draait naast het avontuur ook erg om de personages zelf. Daarnaast zijn de special effects ook duidelijk geëvolueerd. De film gaat relatief snel in vergelijking met de serie – en uiteraard ook met ‘Star Trek: The Motion Picture’. Met ‘The Wrath of Khan’ leek het juiste ritme gevonden te zijn. Er blijven wel momenten voorkomen waarin je als kijker mijlenver voorop lijkt ten opzichte van de personages, zoals wanneer Kirk en Sulu de gecamoufleerde Bird of Prey op het scherm hebben maar niet doorhebben dat het hier om hetzelfde soort “cloaking device” gaat dat ze in de serie tegenkwamen bij de Romulans. De voorspelbaarheid van bepaalde plotelementen (waaronder het feit dat Spock uiteraard terug tot leven komt) wordt goed gemaakt met erg onvoorspelbare dingen, zoals het feit dat Kirk de Enterprise prijsgeeft, iets wat niemand verwachtte dat hij ooit zou doen.

‘The Search for Spock’ is zeker niet de beste van de Star Trek films, en misschien zelfs wel de minste uit de trilogie. Maar hij is uiteraard een must see voor elke Star Trek fan en bevat enkele erg sterke en memorabele scènes – zoals de “seksscène” tussen een jonge Spock en Saavik, en het weerzien tussen Spock en Kirk. Leonard Nimoy toont eveneens dat hij naast een goed acteur ook een goede regisseur is, iets wat hij twee jaar later nogmaals zal bewijzen met het vervolg op deze film, ‘The Voyage Home’.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 29 november 1984