Suzhou River – Suzhou he (2000)

Regie: Ye Lou | 83 minuten | drama | Acteurs: Xun Zhou, Hongshen Jia, An Nai, Anlian Yao, Zhongkai Hua

Madar en Mudan zijn verliefd. Hij blijft een nogal stoïcijns type die er, zeker met zijn koeriershelm nog op in zijn huis rondlopend, niet al te snugger uitziet. Zij is juist vol overgave verliefd. Een naïef kind nog, dat zich vastklemt aan Madar als ze op de motor door Shanghai rijden. Niks lijkt ze te kunnen gebeuren. En juist Madar zelf verknalt het.

Je weet het als kijker al, dat het niet goed zal gaan. Omdat de verteller het al verteld heeft, en omdat diezelfde verteller een soort los-vaste verhouding heeft met nachtclubdanseres Mei Mei, die uiterlijk de dubbelganger van Mudan is, maar qua karakter tegenovergesteld: zelfverzekerd, moe van mannen die haar lastig vallen en wereldwijs. Dus denk je als kijker: er moet iets gebeurd zijn met deze Mudan/Mei Mei, dat ze zo veranderd is.

Madar schendt Mudans vertrouwen door mee te werken aan een complot van twee louche figuren die Mudan willen kidnappen om geld los te krijgen van haar vader. Madar werkt mee, zij het met enige tegenstribbeling. Mudan komt erachter, nadat ze een nacht lang in een loods is gevangen gehouden door Madar, en is nog het kwaadst omdat ze blijkbaar maar weinig losgeld waard is. Ze ontsnapt en de achtervolging die daarop volgt, eindigt op een brug boven de Suzhou, waar Mudan dreigt van de brug te springen als de wanhopige Madar nog één stap dichterbij komt. “En ik kom terug als een zeemeermin en zal je vinden!”, voegt ze eraan toe, waarna ze springt en verdwijnt in het water.

Madar komt in het gevang en keert na een paar jaar terug als koerier. En dan begint de obsessie. We zijn weer in het heden, waarin de verteller en Mei Mei hun rare relatie hebben, voor beiden onbevredigend. Zij zien de wanhopige koerier Madar, die op zoek is naar zijn geliefde. Tot hij Mei Mei ontmoet…

‘Suzhou River’ is een boeiende film omdat het geraffineerd en subtiel het verhaal uit de doeken doet. We zien de verschillende personages, eigenlijk allemaal doodgewone types, voorbijkomen, en haast ongemerkt wordt er een liefdesdrama van mythische proporties verteld. Het mooie is dat dit ‘gewone’ van de mensen en van de omgeving waarin het zich afspeelt, tot het einde toe overeind blijft. En tegelijkertijd is dat ook een beetje onbevredigend. Want als kijker wil je toch juist ook in de mythe blijven geloven?

Wie zijn Mudan en Mei Mei? Zijn ze één en dezelfde, of toch niet? En wie is eigenlijk de verteller? Wat is er echt gebeurd en wat niet? Alle vragen worden in deze film uiteindelijk beantwoord, en alles blijkt gewoon te zijn wat het is. Niet meer en niet minder.

Het had ook niet anders moeten zijn, eerlijk gezegd. Het harde leven van enkele twintigers, rond een vervuilde rivier, zit al vol dramatische wendingen. Dat blijkt wel. Juist doordat de film zo dicht bij de aardse grond blijft, is het een liefdevol portret geworden van mensen die al ploeterend proberen om te gaan met hun liefdes en obsessies. Ook in China dus. Dat dit als consequentie heeft dat het verhaal geen open einde heeft maar gewoon is wat het is, kan dan onbevredigend zijn maar het zij zo. Dan maar een keer een zeemeermin met een pruik en zwempak. Voor die prijs krijg je een intelligent en subtiel gebracht liefdesdrama, zo mythisch als het echte leven.

Daniël Brandsema

Waardering: 4

Bioscooprelease: 28 september 2000