Swimming with Sharks (1994)

Regie: George Huang | 101 minuten | drama, komedie | Acteurs: Kevin Spacey, Frank Whaley, Michelle Forbes, Benicio del Toro, T.E. Russell, Roy Dotrice, Matthew Flint, Patrick Fischler, Jerry Levine

“The less you know about me, the easier it is to convince you that I am that character on screen. It allows an audience to come into a movie theatre and believe I am that person.” Het is een typerende uitspraak van acteur Kevin Spacey. Sinds zijn grote doorbraak in 1995, met de succesvolle films ‘The Usual Suspects’ en ‘Se7en’, houdt hij zijn privéleven angstvallig geheim. De veelgeprezen acteur vindt het niet nodig om in de spotlights te staan. Het gaat hem om de film. Zijn ’tactiek’ heeft zijn uitwerking wel gehad, want Spacey won al twee Oscars (beste mannelijke bijrol in ‘The Usual Suspects’ en beste mannelijke hoofdrol in ‘American Beauty’) en wordt over het algemeen gezien als een van de beste acteurs van zijn generatie.

In ‘Swimming with Sharks’ speelt Spacey de meedogenloze Hollywood-producer Buddy Ackerman. Hij is een vreselijke man, die anderen zijn wil oplegt en eist dat iedereen voor hem in de pas loopt. Vooral zijn persoonlijke assistent moet het ontgelden. Wanneer de jonge, onschuldige en naïeve Guy (Frank Whaley) die baan krijgt aangeboden, springt hij een gat in de lucht. Maar al vanaf de eerste dag zit zijn boss from hell hem dwars. Als een ware slavendrijver manipuleert en dicteert Buddy erop los. En hij kan het, als hoge pief, nog maken ook! Wanneer Guy een relatie krijgt met de knappe studioproducer Dawn Lockard (Michelle Forbes) vertelt zij hem doodleuk alleen met hem aan te pappen om dichter bij Buddy te komen. Iedereen in het filmwereldje wil namelijk hogerop komen. Als Guy ontdekt dat zijn baas misbruik maakt van zijn macht, zint hij op wraak.

‘Swimming with Sharks’ werd in slechts achttien dagen tijd opgenomen met het schamele budget van een miljoen dollar. De regisseur en scenarioschrijver is George Huang, die zelf bijna tien jaar lang het slaafje was van een big shot filmproducent bij Columbia Pictures en toegeeft dat het verhaal ‘voor twintig procent autobiografisch is’. Volgens Huang is het collega-regisseur Robert Rodriguez geweest die hem heeft overgehaald om niet langer als voetveeg voor de hoge bazen te dienen en voor zichzelf te beginnen. Helaas voor Huang is zijn bijtende satire, waarin de kritiek op ‘het wereldje’ niet van de lucht is, niet goed gevallen bij de machtige mannen in de filmwereld. Veel bijzonders heeft hij na ‘Swimming with Sharks’ namelijk niet meer gedaan.

Het kijkje in de keuken van de grote Hollywood-producers dat de film biedt is buitengewoon vermakelijk. De leuke insidergrapjes en messcherpe dialogen komen uitstekend uit de verf. Er zijn echter ook minpuntjes. De film begint met de confrontatie tussen Buddy en Guy, waarbij de assistent zijn baas heeft vastgebonden en vastbesloten is hem net zo te vernederen als Buddy bij hem heeft gedaan. Daarna zien we door middel van flashbacks hoe het zo ver is gekomen. Daardoor weet je als kijker al wat je te wachten staat, dus valt er een hoop spanning weg. De apotheose valt ook een klein beetje tegen. Ook wordt er een erg eenzijdig beeld gegeven van het filmwereldje. Dat had best wat genuanceerder gekund. Maar aangezien het script van Huang een vinnige steek onder water is naar zijn vroegere werkgevers, is het eigenlijk wel logisch dat de nuance ver te zoeken is.

Daar staat echter tegenover dat de acteurs – en dan met name Kevin Spacey – overtuigen. Spacey zet een heerlijke, onuitstaanbare tiran van een baas neer. Iemand voor wie je na verloop van de tijd zelfs sympathie krijgt, ondanks zijn schandalige arrogantie en megalomanie. Frank Whaley weet daar heel aardig tegengas aan te geven, maar zijn rol is gewoon minder interessant. Natuurlijk transformeert Guy van een aardige, bescheiden jongen in een getormenteerde ziel, maar ten opzichte van de briljante Spacey delft hij altijd het onderspit. Michelle Forbes is degelijk maar niet bijzonder in haar eendimensionale rol als Dawn. En let ook op het kleine rolletje van een nog jonge Benicio del Toro als Rex, de vorige assistent van Buddy die aardige promotie heeft gemaakt en Guy op hilarische wijze voorbereidt op wat er komen gaat.

‘Swimming with Sharks’ is een vermakelijke bijtende satire die een aardige blik werpt op de wereld achter de schermen van Hollywood. De film is als geheel niet zo goed als andere films met een soortgelijk thema, zoals ‘The Player’ (1992) en ‘Sunset Boulevard’ (1950), maar kent enkele uitstekende scènes. Iedere fan van Kevin Spacey zal bij voorbaat kunnen smullen bij deze film, waarin hij een onuitstaanbare kwal van een vent portretteert en met zijn performance de film naar een hoger plan tilt.”

Patricia Smagge