Symbol – Shinboru (2009)

Regie: Hitoshi Matsumoto | 93 minuten | komedie, fantasie | Acteurs: Hitoshi Matsumoto, Adriana Fricke, Lillian Tapia, David Quintero, Luis Accinelli, Carlos C. Torres, Ivana Wong, Arkangel De La Muerte, Matcho Panpu, Dick Tôgô, Salam Diagne, Stuart-O, Chris Gurundy, Nik Sliwerski, Jonathan Hicks, Anatoli Krasnov, Daisuke Sasaki, Martin Sanchez, Feliciano Lopez Ortiz, Jorge A. Del Valle

Dat Japanners een vaak nogal vreemde humor hebben is bekend, dat ze absurde films maken ook en jawel, ‘Symbol’ behoort dan ook zeker tot de meest absurdistische cinema die in Nederland te zien is. Regisseur Hitoshi Matsumoto heeft een unieke film gecreëerd die soms aandoet als een scène uit ‘Nacho Libre’ en op andere momenten duidelijk inspiratie heeft gehaald uit het werk van Stanley Kubrick.

Waar de film over gaat? Nou, dat is bij ‘Symbol’ nog niet eens zo eenvoudig uit te leggen. Een in een felgekleurde pyjama geklede man zittend in en lopend door een witte kamer, dat is het wel zo’n beetje. Toch ontbreekt er nu een klein detail, het fallussymbool dat uitsteekt uit de muur is het enige ‘object’ in de kamer en tevens de belangrijkste. De man heeft geen enkel idee waarom hij zich in deze ruimte bevindt en omdat hem geen keuze wordt gelaten drukt hij op het fallussymbool. Een hoog zanggeluidje klinkt waarop de kamer zich vult met kleine engeltjes die vervolgens weer in de muur verdwijnen, honderden engelpiemeltjes achterlatend. Elke keer als de man er op eentje drukt valt er iets uit de muur, variërend van een bonsaiboompje tot eetstokjes en van een amfoor tot sushi. Bizar dus, en het wordt mooier en mooier wanneer één druk op een fallussymbool toegang tot een deur geeft om te ontsnappen. De vraag is alleen hoe je die deur moet bereiken omdat de deur weer dichtgaat wanneer je het fallussymbool loslaat. Trial and error dus. Voor het begrijpen van de film is dit nogal belangrijk, en eigenlijk is dit een geniaal concept dat de film tot een op zichzelf staande komedie maakt die nergens mee is te vergelijken.

De eerste scène speelt zich niet in deze inmiddels al befaamde witte ruimte af, maar in Mexico. Hier maken we kennis met een wonderlijke familie. Zo draagt de vader, Escargot Man, 24 uur per dag een groen masker dat wijst op zijn participatie in het Mexicaanse worstelen, Lucho Libre. Zijn dochter Karen is een kettingrokende non, die al rijdend in een pick-up truck andere weggebruikers vervloekt vanwege hun rijgedrag en alleen in het klooster puur devoot is. De scènes in Mexico lijken in eerste instantie totaal geen verband met de witte kamer te hebben maar naarmate de film vordert wordt het enigszins duidelijk. Een beetje dan, verder is het in feite een bizarre voortzetting van gebeurtenissen met een psychedelische trip als ultiem hoogtepunt. Een ode aan het leven en de kosmos op film vastgelegd door een spervuur aan beelden met ondersteuning van in trance brengende muziek. Inventief en origineel maar tegelijk ook zeer experimenteel en daardoor lang niet voor iedereen weggelegd.

‘Symbol’ kan niet anders omschreven worden dan vernieuwende cinema. De humor is leuk, bij vlagen geniaal maar het blijft Japanse humor en dit blijft voor Westerlingen toch vaak een essentieel probleem. Als je niet open staat voor iets compleets bizars kun je de film beter aan je voorbij laten gaan maar wanneer je altijd al een film hebt willen zien die gaat over een witte kamer, fallussymbolen, engeltjes en bijzondere man in een kleurrijke pyjama kan de film al bijna niet meer stuk.

Meinte van Egmond

Waardering: 4

Bioscooprelease: 2 september 2010
DVD-release: 8 januari 2013