The First Emperor: China’s Terracotta Army (2007)

Regie: Patricia Wheatley | 40 minuten | documentaire

De man die het terracottaleger liet maken is ook de man die China maakte. Het is een pakkende uitspraak in deze boeiende documentaire, die ter gelegenheid van de tentoonstelling in het British Museum in 2007/2008 werd geproduceerd. In 1974 ontdekten een groep Chinezen, terwijl ze een put aan het graven waren, een nek en hoofd van een kleifiguur, onderdeel van het terracottaleger van de eerste keizer van China, Qin Shi Huang. Het bleek een van de belangrijkste archeologische vondsten ter wereld te worden en de opgravingen duren nog steeds voort. Het terracottaleger behoort tot de werelderfgoederen.

Organisatietalent, efficiency, technische innovatie, massaproductie, het zijn geen termen die je verwacht in een geschiedenisles die zo’n twee eeuwen voor Christus speelt. Maar dankzij zijn talent deze kenmerken in zijn leiderschap te bundelen, wist de eerste keizer niet alleen binnen afzienbare tijd de provincies te verenigen in wat wij nu kennen als China, maar ook een immens leger aan krijgers, paarden en rijtuigen te laten fabriceren. De beelden zijn levensgroot en zeer realistisch. De meest recente vondst zijn acrobaten, zoals sterke mannen en muzikanten. Gezien het feit dat de opgravingen nog in volle gang zijn en dat er waarschijnlijk nog maar een fractie van het totaal is blootgelegd, is het onvoorstelbaar wat er nog ontdekt zal worden.

Yang Zhifa, een van de ontdekkers, vertelt over deze bijzondere vondst, maar ook andere sprekers komen aan bod. De directeur van het British Museum, bijvoorbeeld, Neil MacGregor of van een van de eerste Westerse archeologen die bij de opgravingen aanwezig was, de geanimeerd sprekende Jane Portal, curator van het British Museum, tevens redacteur van het boek gewijd aan het terracottaleger. Professor Jessica Rawson, Merton College Oxford, ook een geleerde op het gebied, deelt eveneens haar inzichten in het geheel. Daarnaast vertelt de Chinese ambassadeur in Engeland, Madame Fu Ying, openhartig over haar gemengde gevoelens over de keizer. Het levert boeiende gesprekken op. Hoewel de documentaire zich focust op “slechts” een onderwerp, is er veel afwisseling in de beelden. Dit zorgt ervoor dat ‘The First Emperor: China’s Terracotta Army’ niet verzandt in een aaneenschakeling van ‘talking heads’. Het onderwerp wordt levendig gemaakt door scènes van de opgravingen in China –zelfs archiefbeelden, maar ook opnamen de beelden zelf, waarbij de camera regelmatig adembenemende details laat zien.

Ondanks dat de documentaire erg toegankelijk is, weet deze het spreekbeurtniveau te ontstijgen.

Welk aspect je ook het meest aantrekt; het hedonistische gedrag van de keizer, de individuele soldaten of de gedachte aan de arbeiders die deze prachtige beelden hebben gemaakt, het is een stukje geschiedenis dat je aan het denken zet. Er wordt zo enthousiast over het terracotta leger gesproken, dat als de beelden je al niet zouden overtuigen van deze prachtige kunstwerken, je van de gepassioneerde woorden toch zeker de neiging krijgt de dichtstbijzijnde tentoonstelling op te gaan zoeken om deze beelden met eigen ogen te gaan aanschouwen.

Monica Meijer