The Market – Pazar – Bir ticaret masali (2008)

Regie: Ben Hopkins | 93 minuten | drama | Acteurs: Tayanç Ayaydin, Genco Erkal, Senay Aydin, Hakan Sahin, Rojin Ulker

Het verhaal speelt zich af in 1994 in het uiterste oosten van Turkije, tegen de grens van Azerbeidzjan. Mihram (Tayanç Ayaydin) is een handelaar die alles koopt en verkoopt wat zijn dorpsgenoten nodig hebben. Zijn praktijkopvatting is rekbaar: zo verkoopt hij een fabrikant diens eigen elektriciteitskabel die Mihram kennelijk kort daarvoor heeft laten stelen. Mihram is veel meer een kleine scharrelaar dan succesvol zakenman en verliest zijn zuurverdiende centen soms grotendeels met het kaartspel. Daarbij drinkt hij regelmatig een glaasje raki of bier te veel.

Toch is hij een brave huisvader en gelovig moslim, die op zijn manier ook met Allah ‘handelt’ als hij deze weer eens aanroept en hem vraagt hem bij te staan. Als hij weer eens in de fout is gegaan, maakt hij met Allah de ‘afspraak’ dat hij een goed mens zal worden en met drinken op zal houden als die hem helpt 50 miljoen Lira bij elkaar te krijgen. Dat geld heeft hij nodig om een winkel in GSM-toestellen te beginnen. In het plaatsje rukt immers de moderne tijd op: er wordt een nieuw telefoonnetwerk aangelegd en dan zal iedereen een ‘mobieltje’ willen hebben. Hij zou dan een respectabel man worden, in plaats van de kleine scharrelaar die – op humoristische en filosofische wijze – nu in van alles handelt om te overleven.

Hij ziet kansen als uit een vrachtwagen medicijnen worden gestolen die hard nodig zijn. Een plaatselijke arts geeft hem 70 miljoen Lira om de grens met Azerbeidzjan over te gaan en de medicijnen daar legaal te kopen. Mihram denkt geld voor zijn zaak te kunnen verdienen door deze daar illegaal te kopen en de grens over te smokkelen. Zijn werkloze oom Fazil daar (Genco Erkal) heeft connecties. De maffia uit het plaatsje waar Mihram woont heeft echter ook wijdvertakte connecties. De film is ook het verhaal van een kleine vis die zich een zee vol roofvissen probeert te handhaven. Mihram komt te staan voor vragen als: wie heeft deze medicijnen eigenlijk het hardst nodig? Laat je eigen belangen meewegen? Hij ondervindt indringend dat alles een prijs heeft.

Deze roadmovie ontvouwt zich in een rustig tempo. De ruige landschappen, dorpse plaatjes en lokale rituelen worden cinematografisch fraai ingepast. De film werd bekroond op de festivals van Locarno (beste acteur), Gent (beste film) en Antalya (beste film, scenario, acteur en kostuumontwerp). ‘The Market’ is weer zo’n subtiele film voor het arthouse circuit. Gekozen is voor een ingetogen aanpak, maar tegelijkertijd laat het verhaal in zijn kern toch een kritische boodschap horen. Voor alles is het echter een warm portret vol momenten van zelfspot en humor, afgewisseld met klein menselijk leed. Mihram is een beetje louche handelaar, maar wint – met zijn oprechte sluwheid – uiteindelijk toch het hart van de kijker. Een warmbloedig tragikomisch pareltje!

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 7 januari 2010