The Swan (2023)

Regie: Wes Anderson | 17 minuten | komedie, korte film | Acteurs: Rupert Friend, Ralph Fiennes, Asa Jennings, Eliel Ford, Truman Hanks, Benoît Herlin, Octavio Tapia

Onmiddellijk nadat de lang geanticipeerde kortfilm ‘The Wonderful Story of Henry Sugar’ uitkwam op Netflix, volgt Wes Andersons volgende verfilming van een kort verhaal van Roald Dahl. Er ligt vaak een donkere boodschap verstopt onder Andersons typerende pastelkleuren, en ‘The Swan’ vormt hierop geen uitzondering. Ditmaal worden thema’s zoals pijn, pesterijen, macht en trauma besproken. Hij schetst een wereld waarin, net zoals in de onze, het verleden onlosmakelijk is verbonden met het heden en ieder zijn eigen bagage met zich meedraagt.

Nadat twee bullenbakken, Ernie en Raymond, een loodjesgeweer cadeau krijgen, komen ze de kleine en briljante Peter Watson tegen (zowel gespeeld door Rupert Friend als Asa Jennings). Het duo houdt het jongetje gevangen en plaatst hem in allerlei dodelijke scenario’s. Zo wordt hij onder andere vastgebonden aan een spoor, terwijl er een trein komt aangereden. De twee pestkoppen nemen er geen genoegen mee en willen Peter nog wat laten lijden voor hun eigen plezier. Ze gaan verder tot aan een meertje waar een prachtige zwaan zit. Ondanks fervent protest van Peter Watson ontspoort vanaf daar de situatie nog verder.

Anderson is een unieke verhalenverteller. Hij slaagt er telkens in om een juiste balans van show and tell te vinden, zodat zijn verhalen niet verdrinken in een zee van pastelkleuren, geestige humor en symmetrie. In een hoog tempo weet hij de kijker een zeer menselijk en gelaagd verhaal voor te schotelen, dat vaak duister en brutaal is. ‘The Swan’ en Dahls merkwaardige en ingenieuze vertelstructuur lenen zich dan ook perfect voor Anderson. Door de briljante setpieces van Adam Stockhausen en de manier waarop het verhaal wordt verteld door Rupert Friend, die de volwassen Peter Watson speelt, voelt het haast aan of je in het boek zit. De mix tussen theater en film geeft het narratief van Friend net extra kracht. Terwijl hij terugdenkt aan zijn trauma, wordt de grauwe wereld rondom hem aangepast.

In iedereen zit een (levens)verhaal. Elk individu maakt keuzes en doet ervaringen op, of het nu uit eigen vrije wil is of niet. Wat wij in het verleden meemaken, maakt ons tot wie wij nu zijn. Het is hierover dat Anderson ons als kijker doet nadenken. De twee pestkoppen vormen duidelijk een duister element in het geschetste universum. Kleine machteloze Peter moet dansen naar hun pijpen en moet hulpeloos toezien wanneer zij de prachtige zwaan zomaar neerschieten. De vogel komt vaag in beeld, omdat hij een wereld symboliseert die had kunnen zijn. Een wereld die vernietigd is door geweld en de brutaliteit van de twee pestkoppen, en wij als toeschouwer kijken hulpeloos toe. De gevoelens van wanhoop en pijn die Peter ervaart blijven voor altijd bij. De emotieloze manier waarop Anderson zijn personages graag afbeeldt, is dan ook perfect hiervoor.

Verhalen zijn een intrinsiek deel van het menselijk bestaan. Het is tegelijkertijd een format waarin wij onze emoties kunnen uitdrukken, als een manier om ze los te maken bij de lezer of kijker. Wanneer mensen een verhaal lezen, vormen zij in hun hoofd een visueel beeld, een film als het ware. ‘The Swan’ is niet meer en niet minder dan de manier waarop Wes Anderson het verhaal van Roald Dahl interpreteert.

Nick Majchrowicz

Waardering: 4

VOD-release: 28 september 2023 (Netflix)