The Swan Princess – De zwanenprinses (1994)

Regie: Richard Rich | 85 minuten | animatie, komedie, familie, fantasie, musical, romantiek | Originele stemmencast: Michelle Nicastro, Howard McGillin, Jack Palance, Liz Callaway, John Cleese, Steven Wright, Steve Vinovich, Mark Harelik, James Arrington, Davis Gaines, Joel McKinnon Miller, Dakin Matthews, Sandy Duncan, Brian Nissen, Adam Wylie, Adrian Zahiri



Het zwanenmeer, gebaseerd op Russische volksvertellingen, werd aan het eind van de negentiende eeuw voor het eerst opgevoerd in Moskou. Het verhaal van prinses Odette, die door een kwade tovenaar vervloekt wordt en in een zwaan verandert, heeft nog altijd niet aan kracht ingeboet. Onder andere filmmakers, game-ontwikkelaars en schrijvers laten zich inspireren door het beroemde klassieke ballet. Richard Rich, ooit succesvol regisseur bij Walt Disney (hij co-regisseerde in de jaren tachtig ‘The Fox and the Hound’ en ‘The Black Cauldron’), gaf in 1994 met de release van ‘De zwanenprinses’ (‘The Swan Princess’) het startsein voor een reeks animatiefilms over Odette en haar prins Derek.

In ‘De zwanenprinses’ leren we Odette kennen als baby’tje – Herman Finkers zou zeggen: “Wat een lief kind”. Ook prins Derek, dan nog een kleuter, ziet haar voor het eerst in de wieg en zijn moeder, koningin Uberta, en Odettes vader, koning William, steken al gauw de koppen bij elkaar. Die twee moeten toch te koppelen zijn? Elke zomer bezoeken de koning en zijn dochtertje het koninkrijk van koningin Uberta en vice versa, maar de band tussen Derek en Odette groeit minder hard dan hun ouders graag zouden willen. Odette wordt na haar puberteit een beeldschone jonge vrouw en Derek heeft ineens door wat hij al die jaren niet zag: Odette is de ware voor hem! Gelukkig zijn de gevoelens wederzijds, maar wanneer Derek en Odette hun verloving willen aankondigen, maakt Derek een ernstige inschattingsfout. Hij noemt Odette “mooi”, maar op haar vraag “Is dat alles?” heeft hij geen passend antwoord. En dus kiest Odette eieren voor haar geld en is het huwelijk van de baan.

Maar dan verschijnt de boosaardige Rothbart, ooit weggestuurd in plaats van ter dood veroordeeld door koning William, weer ten tonele. Hij ontvoert Odette en vervloekt haar: ze verandert in een zwaan zodra de maan op het meer schijnt. Zo wil hij met Odette trouwen, zodat hij aanspraak maakt op het koninkrijk van haar vader. Komen de twee geliefden ooit nog bij elkaar?

Dat Richard Rich uit de Disney-stal komt, is goed zichtbaar: er is bijzonder veel aandacht geschonken aan het uiterlijk van ‘De zwanenprinses’, dat met ouderwetse celanimatie is gemaakt. Het niveau van de Disney-klassiekers wordt niet gehaald, maar geen kind zal zich daar aan storen. Er is nog meer in ‘De zwanenprinses’ dat aan Disney doet denken: er zijn veel liedjes, sommige erg goed geschreven (This Is My Idea), anderen maken minder indruk (Practice, Practice, Practice). En natuurlijk de dierlijke sidekicks, papegaaiduiker Puffin, Speed de schildpad en Jean-Bob de kikker (John Cleese!): goed voor komische one-liners en grappige momenten.

Odette mag dan wel geen Disney-prinses zijn, ze gedraagt zich wel zo. Prins Derek komt eigenlijk minder goed uit de verf en dat is in feite ook de reden waarom ‘De zwanenprinses’ geen topper is in het genre. De relatie sprankelt niet, omdat het geen moment duidelijk wordt waarom Odette vlinders in haar buik krijgt van hem. Hij is maar een oppervlakkig joch, een stuk minder volwassen dan zijn bijna-verloofde. Dat heeft als gevolg dat je nét iets minder meeleeft met de gebeurtenissen in de film, omdat de urgentie niet komt van het ‘krijgen ze elkaar’, maar eerder van het ‘kan de betovering ongedaan gemaakt worden’. Gelukkig heeft het verhaal toch precies genoeg sprookjesallure om jong en oud te vermaken.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 22 juni 1995
DVD-release: 12 maart 2014