To End All Wars (2001)

Regie: David L. Cunningham | 115 minuten | actie, drama, oorlog | Acteurs: Ciarán McMenamin, Robert Carlyle, Kiefer Sutherland, Mark Strong, Yugo Saso, Sakae Kimura, James Cosmo, Masayuki Yui, John Gregg, Shu Nakajima, Pip Torrens, Adam Sinclair, Winton Nicholson, Greg Ellis, James McCarthy

‘To End All Wars’ is gebaseerd op het boek van de in 2002 overleden Engelsman Ernest Gordon. Hij schreef in 1962 zijn boek ‘Through the Valley of the Kwai’. Het boek gaat over zijn ervaringen tijdens zijn gevangenschap in de Tweede Wereldoorlog in het Japanse gevangenkamp, terwijl hij en zijn medegevangenen een spoorweg moesten bouwen in de jungle van Burma-Siam (nu Myanmar en Thailand genaamd).

De spoorweg moet in achttien maanden gebouwd worden en de gevangenen worden ternauwernood in leven gehouden, dus het is geen gemakkelijke opgave. Dit gegeven was reeds eerder het onderwerp van oorlogsklassieker ‘The Bridge on the River Kwai’ (1957) van David Lean, maar helaas haalt deze film het niet bij zijn voorganger. De gevangenen gaan gebukt onder het regime van kapitein Noguchi en sergeant Ito, die bijzonder toegewijd zijn aan Keizer Bushido. De kijker kan hiervan meegruwelen omdat eindeloze scènes gaan over de martelingen van de gevangenen. Ze worden dagenlang geketend aan de grond, worden met stokken geslagen of simpelweg geëxecuteerd voor het oog van hun medegevangenen. Het is niet eens zozeer dat dit een gewelddadige film is, veel scènes moeten het hebben van suggestie of zijn van veraf opgenomen. De New Age muziek van Trevor Jones (Maíre Brennan van Clannad) maakt het geheel wat milder.

Tijdens een gesprek over “wat te doen als de oorlog voorbij is”, vertelt Ernest Gordon dat hij leraar wil worden. Een kleine groep wil door hem wel onderwezen worden en zijn lessen worden geïnspireerd door Plato en Shakespeare. Dusty Miller (Mark Strong) gebruikt zijn oneindige geloof in het Christendom om de tijd in het gevangenkamp door te komen. Campbell is ondertussen bezig met een opstand voor te bereiden, hij wil nadat hij zijn held kolonel McLean voor zijn ogen vermoord heeft zien worden, nog maar één ding, en dat is ontsnappen. Zijn verbitterdheid wordt sterk uitgebeeld door Robert Carlyle. De overige gevangenen moeten partij kiezen, met andere woorden, wat ze doen met hun vrije tijd. Dat komt in het kort neer op kiezen voor wraak of vergiffenis. Jack Riordan daarentegen houdt iedereen te vriend en begint een zwarte handel met de lokale bevolking.

De rol van de Schot Ernest Gordon wordt met verve gespeeld door Ciarán McMenamin, en hij wordt in deze film bijgestaan door toppers als Kiefer Sutherland, die Jack “Yanker” Riordan, de enige Amerikaan, speelt in deze film en Robert Carlyle die dus de rol van majoor Ian Campbell speelt.

De kleuren van de film zijn somber en bruingetint, een trucje van de cinematograaf, dat echter niet goed werkt. Het komt gekunsteld over. ‘To End All Wars’ is traag en het verhaal blijft niet boeien. Er zijn momenten dat de film je wel raakt, maar deze zijn te schaars. ‘To End All Wars’ zal gezien het onderwerp een selecte groep zeker aanspreken, maar aan het grote publiek gaat deze film voorbij.

Lodi Meijer

Waardering: 2