Tracked – Usugesho (1985)

Regie: Hideo Gosha | 124 minuten | drama | Acteurs: Ken Ogata, Atsuko Asano, Mariko Fuji, Kazuyo Asari, Nagare Hagiwara, Tokue Hanazawa, TakuzoKawatani, Nenji Kobayashi

’s Nachts. Een ontploffing. Een gedaante spurt als een hazenwind door een smal steegje. In het volgende shot zit dezelfde figuur in een cel, waar hij hard aangepakt wordt door een stel agenten. Tokichi Sakane, de verdachte, ontsnapt en is vanaf dan een voortvluchtige die door Japan trekt. Het perfecte uitgangspunt voor een thriller, maar dat is ‘Tracked’ zeker niet. Eerder een triestige zedenschets van iemand die zijn driften de vrije loop laat.

Verdomd moeilijk om een beetje voeling te krijgen met het personage Sakane. De man is op z’n zachtst gezegd een erg onaangenaam persoon. Een list meer of minder deert hem niet. Bij een mijnramp neemt hij het aanvankelijk op voor de slachtoffers. Na een onderhoud met de bazen drukt hij echter een smak geld uit de hulpkas achterover. Handig voor de  jacht op vrouwen. Want dat is het ware gelaat van Sakane, een onverbeterlijke rokkenjager. Zelfs in het bijzijn van zijn echtgenote flirt hij er lustig op los. Vrouwen existeren alleen als objecten voor hem. Een romanticus zonder hart. Gedurende de film krijgt hij meermaals het predicaat van een slang toegedicht. Hij is een gluiperige gladjanus, die dierlijke prikkels als het hoogste goed ziet. En dit sujet heeft nog meer op z’n kerfstok want zijn vrouw en kind zijn spoorloos verdwenen. Heeft hij hier ook een hand in?

In een gewone chronologische volgorde verteld zou ‘Tracked’ niet meer zijn dan een doorsnee weekendfilm. Maar regisseur Hideo Gosha maakt er een narratieve puzzel van waarvan de stukjes naar het einde toe in elkaar klikken. De kijker verdwaalt in het rationele labyrint van het hoofdpersonage. De flashbacks tonen een enge man wiens enig gevoel tussen zijn benen hangt en als ronddolende ziel zien we een iets bedaarde Sakane die zijn kwelduivels min of meer verdrongen heeft. Of haalt de lust en furie het toch weer van de rede? Gosha kietelt de kijker met demonisch genoegen. Let vooral op de scène met het kleine meisje.

Een andere troef is de verzinnelijking van Ken Ogata. Met een knetterende vertolking trekt hij de hele film naar zich toe. Nu eens met uitbarstingen van woede, dan weer bombastisch en kruiperig of ingetogen. De doos met finesse raakt simpelweg niet uitgeput bij dit zwaargewicht van de Japanse cinema. Ogata overleed in 2008 en werd vooral bekend door zijn rol in ‘Vengeance is Mine’. Hij speelde tijdens zijn rijk gevulde loopbaan in films van Peter Greenaway en Paul Schrader. ‘Tracked’ (‘Usugesho’) is gebaseerd op een aantal moorden die in 1949 het land van de rijzende zon opschrikte. Deze naoorlogse periode wordt gepersonifieerd  door Sakane die van de ene job naar de andere hopt. Het land is in opbouw maar het zijn nog geen vette jaren. Een ander voorbeeld zijn de huizen die doen denken aan de tijd van de samoerai en ver verwijderd zijn van de vooruitgang. Het enige teken van moderniteit is de radio in het huis van de protagonist. Die trekt het echter ook niet lang. Misschien een allegorie dat eerst de wonden van de Tweede Wereldoorlog moesten helen voordat Japan als natie kon herrijzen? Deze prent is alleszins beter te peren dan de smaakloze noedels van de Jumbo.

Jochem Geelen