Tricks – Sztuczky (2007)
Regie: Andrzej Jakimowski | 95 minuten | drama | Acteurs: Damian Ul, Ewelina Walendziak, Tomasz Sapryk, Rafal Guzniczak, Iwona Fornalczyk, Joanna Liszowska, Andrzej Golejewski, Grzegorz Stelmaszewski, Simeone Matarelli, Krzysztof Lawniczak, Roman Baranowicz, Katarzyna Koleczek, Dorota Wierzbicka-Matarelli, Krystyna Dmochowska, Maciej Stepniak, Julia Mankowska, Dariusz Bronowicki, Mieczyslaw Dziekanski, Lidia Michaluszek, Aleksandra Zaczek, Andrzej Lanczont, Marzena Kipiel-Sztuka
In ‘Tricks’ beleven we een lange hete zomer in een Pools provinciestadje. We volgen de zesjarige Stefek en zijn achttienjarige zus Élka, jongeren met ieder hun eigen zorgen en verlangens. Stefek wil niets liever dan een echte vader om zich heen, Élka weet nog niet zo goed wat ze wil: een rustig leven met automonteur Jerzy of een flitsende carrière bij het lokale filiaal van een Italiaanse onderneming. Broer en zus brengen lange dagen door in parkjes en op het pittoreske stationnetje, waar zij vaak niet meer doen dan observeren.
Ondanks het minimale plotje, blijkt ‘Tricks’ een enerverende arthousefilm. Dat heeft deels te maken met de fantasie waarover broer en zus beschikken. Beiden leven in hun eigen wereldje, en door het volgen van hun dagelijkse doen en laten leren we dat wereldje langzaam kennen. Door het volgen van de blik van Stefek, met de camera vaak op kindhoogte, zien we wat hij ziet en beleven we zijn verwondering over spoorwegsignalen, marktkoopmannen en zonnende volwassenen.
Even amusant is het assortiment aan trucjes (de ‘tricks’ uit de titel) dat als een rode draad door de film loopt. Zo probeert Stefek steeds weer om de duiven van de lokale duivenmelker te laten wegvliegen uit hun hok. De truc die hij daarvoor bedenkt is even ingenieus als humoristisch. Maar ook zus Élka is een kei in trucs, al zijn die van haar veel praktischer en nooit gestoeld op magie.
Belangrijkste kwaliteit van ‘Tricks’ is de wijze waarop de niet-professionele acteurs gestalte geven aan hun personages. Zowel Stefek, Élka als haar vriend Jerzy zijn innemende karakters, die door de acteurs levensecht worden neergezet. Broer en zus lijken zelfs fysiek wat op elkaar, met hun koppig vooruitgestoken onderlip en stuurse blik. Vanaf de eerste minuut raak je gehecht aan die personages, en doe je niets liever dan naar hun gezichten kijken die een wereld aan gedachten en invallen suggereren.
Zo is ‘Tricks’ een van die zeldzame films die niet lang genoeg kunnen duren. Na anderhalf uur lief en leed met broer en zus te hebben gedeeld, valt het afscheid zwaar. Dat het goedgemutste, humoristische, nostalgische én toegankelijke ‘Tricks’ een grote hit was in thuisland Polen, is dan ook niet verwonderlijk. Deze bijzondere film over doodgewone mensen mag geen enkele arthouseliefhebber laten lopen. Krijg je er ook nog een nuttig college over vrouwen en auto’s bij.
Henny Wouters
Waardering: 4
Bioscooprelease: 17 april 2008