Una mujer fantástica (2017)

Regie: Sebastián Lelio | 104 minuten | drama | Acteurs: Daniela Vega, Francisco Reyes, Luis Gnecco, Aline Küppenheim, Nicolás Saavedra, Amparo Noguera, Trinidad González, Néstor Cantillana, Alejandro Goic, Antonia Zegers, Sergio Hernandez

Orlando Ornetto (Francisco Reyes) en Marina Vidal (Daniela Vega) zijn smoorverliefd. Dat er sprake is van een groot leeftijdsverschil doet er niet toe, ze accepteren elkaar zoals ze zijn. Ze leven samen in zijn appartement en maken aangename plannen voor de toekomst. Maar een plotselinge beroerte gooit roet in het eten. Orlando komt te overlijden en laat de prachtige serveerster en zangeres Marina met intens verdriet achter. Tijd en ruimte om te rouwen en het een plekje te geven is er echter niet. Diverse familieleden van Orlando hebben de relatie tussen de twee geliefden nooit aanvaard. Niet vanwege het leeftijdsverschil, maar omdat Marina een transgender vrouw is. Alles wat Marina lief heeft wordt zonder enige empathie van haar ontnomen: de auto, het appartement, herdershond Diabla en ook wordt haar maar al te duidelijk gemaakt dat ze niet welkom is op de uitvaart. Marina accepteert dit (gelukkig) niet en gaat de strijd voor rechtvaardigheid aan.

Als je niet zou weten dat een transgender centraal staat in deze schitterende film, zou het verrassingseffect in het begin enorm zijn. Als kijker betrap je jezelf op verwondering: heette Marina vroeger Daniël?! Dat geslacht niét bepaalt wie je bent of wilt zijn is exact hetgeen waar regisseur Sebastián Lelio de aandacht op wil vestigen in ‘Una mujer fantástica’. De Chileense filmmaker is er met (regenboog)vlag en wimpel in geslaagd om een fantastisch moedige vrouw neer te zetten die heel wat tegenwind heeft te verduren maar niet opgeeft en opkomt voor haar eigen rechten.

Marina moet dag in dag uit haar vrouwelijkheid bewijzen aan de buitenwereld en dat gaat verder dan het dragen van rokjes, sieraden of make-up. Aan de hand van verschillende situaties of gewoonten weet Lelio op genuanceerde en gevoelige wijze aan te tonen hoe confronterend of kwetsend het voor een transgender kan zijn om bijvoorbeeld een bezoekje aan het (vrouwen)toilet te brengen, een identiteitskaart te tonen of lichaamsonderzoek te ondergaan. Ook de botte, respectloze opmerkingen van Orlando’s familie (als ik naar jou kijk weet ik niet wat ik zie) zorgen voor een hoop onbegrip en gevoel van onmacht.

Lelio, onder andere bekend van ‘Gloria’ (2013), richt zich in zijn films graag op thema’s die een nieuwe, interessante blik op de moderne samenleving teweeg brengen. Met ‘Una mujer fantástica’ hoopt de regisseur dat mensen de realiteit vanuit een ander perspectief bekijken en op die manier hun eigen inlevingsvermogen verruimen. Het krachtige acteerdebuut van Daniela Vega maakt het voor kijkers mogelijk om, via Marina Vidal, te ervaren wat het betekent om transgender te zijn. De actrice is in werkelijkheid ook transgender en weet als geen ander hoe meedogenloos de omgeving kan zijn als je niet binnen het “gewone of gewenste plaatje” past. Ze weet het karakter en de uiteenlopende emoties van Marina dan ook buitengewoon geloofwaardig en aangrijpend over te brengen. Daarnaast zorgt haar sensationele zang voor (extra) bewondering en compassie. Waar het met name om draait is acceptatie, hetgeen waar transgenders zoals Marina naar verlangen en waar het hedendaags (helaas) nog vaak aan ontbreekt.

‘Una mujer fantástica’ is in februari 2017 in première gegaan op de 67e editie van het Berlin International Film Festival en heeft daar de Teddy Award (LGBT-prijs) voor Best Feature Film en een Zilveren Beer voor Best Screenplay gewonnen. Hartstikke terecht, de film is indrukwekkend tot en met de doordachte en kleurrijke aftiteling aan toe.

Maartje Hopmans

Waardering: 4

Bioscooprelease: 31 augustus 2017
DVD-release: 17 januari 2018