Kiss Me, Stupid (1964)

Regie: Billy Wilder | 125 minuten | komedie | Acteurs: Dean Martin, Kim Novak, Ray Walston, Felicia Farr, Cliff Osmond, Barbara Pepper, James ‘Skip’ Ward, Doro Merande, Bobo Lewis, Tom Nolan, Alice Pearce, John Fiedler, Arlen Stuart, Howard McNear, Cliff Norton, Mel Blanc, Eileen O’Neill, Susan Wedell, Bern Hoffman, Henry Gibson, Henry Beckman, Gene Darfler, Laurie Fontaine, Kathy Garver, Joe Gray, Mary Jane Saunders    

In de jaren vijftig en zestig werd de entertainmentwereld gedomineerd door de Rat Pack, een vriendenclub rond Frank Sinatra, Dean Martin en Sammy Davis Jr. Zangers en acteurs die bekend stonden om hun uitbundige levensstijl vol drank, drugs en seks. Ondanks de reputatie van groep vol ‘stoere jongens’, waren er ook vrouwen lid van de club, onder wie Shirley MacLaine en Lauren Bacall. De Rat Pack trad vaak op in Las Vegas; het succes van de club ging gelijk op met de snelle ontwikkeling van die stad. De Rat Pack had een wilde reputatie. Vooral Dean Martin stond bekend als notoire dronkaard en een onverbeterlijke wijvendief. Hij stond zelden nuchter op het podium en meende hoofdpijn te krijgen als hij eens een avondje géén vrouw mee naar bed kon nemen. Regisseur Billy Wilder kreeg Martin zo ver om in de film ‘Kiss Me, Stupid’ een parodie op zichzelf te spelen. Enige zelfspot kun je de entertainer, die op kerstavond 1995 overleed, dan ook niet ontzeggen.

Dean Martin speelt Dino, een zingende casanova die op weg naar Las Vegas strandt in een gehucht dat Climax (!) heet. Hij treft er de twee amateuristische liedjesschrijvers Orville Spooner (Ray Walston) en Barney Millsap (Cliff Osmond), die hem met alle liefde nog wat langer in hun dorp willen houden. Misschien wil hij namelijk wel een van hun liedjes kopen. Dino wil er echter het liefst zo snel mogelijk weer vandoor, dus bedenken ze een list. Barney maakt Dino’s auto onklaar, zodat hij wel móet blijven. Hij kan wel een nachtje bij Orville logeren, en zo geschiedt. Maar de jaloerse Orville is niet zo blij met het vooruitzicht dat Dino zijn knappe vrouw Zelda (Felicia Farr) wel ziet zitten. Zeker niet omdat zij al jaren een groot fan van de zanger is. Hij moet haar dus zolang even het huis uitwerken. De arme Zelda snapt er niets van en vertrekt boos naar haar ouders. Als vervanger haalt Barney het hoertje Polly (Kim Novak) in huis. Zij kan zolang wel even huisvrouwtje mevrouw Spooner spelen, Dino het hoofd op hol brengen en ervoor zorgen dat hij de liedjes van Orville en Barney koopt. Dan komt de échte mevrouw Spooner onverwacht weer thuis …

Zoals meerdere films van Billy Wilder, kon ‘Kiss Me, Stupid’ op veel kritiek uit met name de conservatieve hoek rekenen. De film werd door het katholieke verbond zelfs in de ban gedaan omdat er voor die tijd wel erg lichtzinnig met de zeden werd omgesprongen. Het is dan ook een wonder hoe de film langs de censuurcode van Hays is geglipt (deze werd pas enkele jaren later opgeheven). Waarschijnlijk hebben Wilder en zijn collega-scriptschrijver I.A.L. Diamond de boel om de tuin geleid om zo de film toch gemaakt te krijgen. Ze baseerden hun verhaal overigens op het Italiaanse toneelstuk ‘L’Ora della Fantasia’ van Anna Bonacci. Het script heeft een gitzwarte ondertoon en staat bol van de komische dialogen. Maar dat was natuurlijk wel te verwachten bij een film van Billy Wilder. Ook tegenwoordig is de humor in de meeste gevallen nog zeer aanstekelijk, wat aantoont dat de regisseur zijn tijd weer eens ver vooruit was. Het is nu niet meer voor te stellen dat een film als deze in de ban zou worden gedaan, zeker omdat het allemaal voornamelijk bij dubbelzinnigheden en suggestie blijft. Zo zie je maar dat er veel veranderd is in vier decennia tijd.

De bekendste namen in de cast zijn die van Dean Martin en Kim Novak. Martin toont lef door een parodie op zichzelf – uiteraard zeer overtuigend – te spelen. Novak, die vooral bekend is van haar dubbelrol in de klassieker ‘Vertigo’ van Alfred Hitchcock, zet als enige een personage neer waarmee je als kijker kunt meeleven. Alle anderen zijn namelijk behoorlijk eendimensionaal. Ray Walston bijvoorbeeld – in een rol die eigenlijk voor Peter Sellers bedoeld was maar die afhaakte nadat hij een hartaanval had gekregen – vertolkt zijn rol als Orville naar behoren, maar veel meer dan een paranoïde en jaloerse zenuwpees is hij niet. Felicia Farr (niet geheel toevallig de kersverse vrouw van Wilders goede vriend, acteur Jack Lemmon) is beeldschoon maar erg oppervlakkig als Zelda Spooner. Cliff Osmond is een op geld beluste gek die zijn buurman alle klusjes laat opknappen en Dean Martin een dronken geilaard die vrouwen als niets meer dan lustobjecten ziet. Maar in een relatiekomedie als deze hoef je je aan dergelijke simpele karakteromschrijvingen niet per se te storen. Het personage van Novak is desondanks wel het meest sympathiek omdat ze aantoont dat ze meer is dan alleen een simpel hoertje. Er gaat een hele gevoelswereld schuil en daarvan laat ze zo nu en dan wat zien.

‘Kiss Me, Stupid’ is een prima relatiekomedie waarin vooral de manier waarop Dean Martin zichzelf op de hak neemt opvalt. Bovendien is de film, die met zijn ruim twee uur wel wat aan de lange kant is voor een komedie, voorzien van een aantal sfeervolle liedjes – gecomponeerd door George Gershwin en van passende teksten voorzien door diens broer Ira – die zeker een meerwaarde hebben. Je moet je eigenlijk niets aantrekken van de eendimensionale karakters en er gewoon eens lekker voor gaan zitten. Geniet van de grappen in dit niet hoogstaande maar zeker charmante filmpje. Niet Wilders beste, maar wel de moeite waard.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5