Pane e tulipani – Bread and Tulips (2000)

Regie: Silvio Soldini | 114 minuten | komedie, romantiek | Acteurs: Licia Maglietta, Bruno Ganz, Giuseppe Battiston, Antonio Catania, Marina Massizoni, Felice Andreasi, Vitalba Andrea, Tatiana Lepore

Dat in Italië de familie als basiseenheid fungeert weet iedereen. De term kostwinner die wij in Nederland kennen staat in Italië gelijk aan het woord “il capofamiglia”, het hoofd van het gezin. Het feit dat dit een mannelijk woord is doet al vermoeden dat het vanzelfsprekend een man betreft en dit is ook zo. Hoewel het aantal werkende vrouwen in Italië een stijgende lijn kent, geeft nog het grootste deel van de Italiaanse vrouwen als reden van hun werkeloosheid op dat ze het te druk hebben met het huishouden. Italiaanse voedingsproducten en huishoudelijke artikelen leiden hun instructies in met “per la signora” – voor de vrouw des huizes – alsof mannen nooit schoonmaken, koken of boodschappen doen. Meer dan het omdraaien van een biefstuk op de barbecue doet een Italiaanse man niet. Waarom zou hij ook? Een Italiaanse man die zelf zijn overhemden kan strijken wordt door de vrouwen uitgelachen en andere mannen vinden hem een sul.

Deze Italiaanse “way of life” wordt in deze romantische comedy van Silvio Soldini op zeer treffende wijze in beeld gebracht. Rosalba’s man huurt geen detective in uit liefde, maar slechts omdat zijn maîtresse weigert zijn overhemden te strijken.
Aan sociale drama’s met tragikomische invalshoek heeft Soldini zijn bekendheid te danken. Centraal in dit verhaal staat het bestaan van kleine, maar niet te onderschatten, incidenten die de breuken in de familiebanden definitief kunnen doen opensplijten. Een vrouw weet door haar gedrag aan een dag, en uiteindelijk aan haar hele leven, onverwachte wendingen te geven. Een levensles is hier niet aan verbonden en de maker heeft ook niet deze intentie. De kwaliteit van deze luchtige, ongecompliceerde film is de wijze waarop charmante Rosalba wordt neergezet. Met haar onschuldige blik en grappige, maar prachtige uiterlijk weet ze iedereen voor zich te winnen. Dat dit de tweede film is waar Soldini Licia Maglietta (Rosalba) voor castte, bewijst dat deze actrice geen eendagsvlieg is. Eerder was zij te zien in Soldini’s ‘Le Acrobate’ (1997).

De aantrekkingskracht die tussen Rosalba en Fernando heerst is heel subtiel, maar duidelijk voelbaar, in beeld gebracht. Zo voorziet Fernando het ontbijt wat hij elke morgen voor Rosalba maakt altijd van een kattenbelletje. Rosalba zet op haar beurt regelmatig verse bloemen voor Fernando neer. Als Rosalba uiteindelijk bij hem weg gaat en een bos tulpen voor hem achterlaat, zegt Fernando heel treffend: “Zoals iedereen denkt komen tulpen niet uit Holland, maar uit Perzië. In 1001 nachten staat het vol met tulpen, de tulp is het symbool van de liefde”. ‘Pane e tulipani’ is een vermakelijke, romantische comedy. De komische noot wordt versterkt door het sterke duo Grazia en Costantino, de masseuse en de loodgieter.

Wat deze charmante film nog aantrekkelijker maakt is het decor. De film speelt zich af in het Venetië waar de toeristen niet komen. Alleen al de beelden van de idyllische achterstraatjes en kleine dorpspleintjes laten een onuitwisbare indruk op het netvlies achter.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 maart 2001