The Getaway (1972)

Regie: Sam Peckinpah | 122 minuten | actie | Acteurs: Steve McQueen, Ali MacGraw, Ben Johnson, Sally Struthers, Al Lettieri, Slim Pickens, Richard Bright, Jack Dodson, Dub Taylor, Bo Hopkins, Roy Jenson, John Bryson, Bill Hart, Tom Runyon, Whitney Jones, Raymond King, Ivan Thomas, C.W. White, Brenda W. King, W. Dee Kutach, Brick Lowry, Martin Colley, O.S. Savage, Dick Crockett, A.L. Camp, Bob Veal, Bruce Bissonette, Maggie Gonzalez, Jim Kannon, Doug Dudley, Stacy Newton, Tommy Bush

‘The Getaway’ is een aanrader voor liefhebbers van ouderwetse verhoudingen tussen man en vrouw. Regisseur Sam Peckinpah is het wel toevertrouwd om een ontsnappingsfilm met grote namen tot een goed einde te brengen. Het verhaal is uiteindelijk ondergeschikt aan de rauwe stijl van de film.

Je kunt veel zeggen van “Bloody” Sam Peckinpah, maar hij is wel consequent in zijn aanpak: mannen zijn echte mannen en vrouwen aantrekkelijke verleidsters. Zo ook in ‘The Getaway’. Hoofdrolspelers Steve McQueen en Al Lettieri hebben de touwtjes graag in handen en houden niet van een mening, laat staan een weerwoord, van de andere sekse. Sterker, zowel Ali MacGraw als Sally Struthers ondergaan oorvijgen en een ruwe aanpak. Nee, van progressieve ideeën ligt Peckinpah niet wakker.

Hoeft ook niet, want de regisseur heeft andere, grote kwaliteiten. Één daarvan is dat hij altijd trouw blijft aan zijn eigen stijl. Geweld, tragische gebeurtenissen en buiten de maatschappij opererende hoofdrolspelers domineren zijn werk. Ook ‘The Getaway’ toont erupties van geweld, hoewel minder dan in sommige andere Peckinpah-produkties. De regisseur was wars van een zachtere aanpak, viel niet voor commerciële verleidingen en koos – met uitzondering van ‘Convoy’ uit 1978 – voor authentieke, rauwe produkties.

Iemand als Steve McQueen past dan ook heel goed in bovengenoemde opvattingen: een man van weinig woorden, een echte kerel met een goede kop. ‘The Getaway’ is echter niet McQueen’s beste film, omdat hij met name in de dialogen niet krachtig genoeg is, niet overtuigend. Zijn tegenspeler, Lettieri, is ook een typisch karakter voor een Peckinpah-film. De man die bekend werd als “The Turk” in deel één van ‘The Godfather’ heeft zijn uiterlijk mee: gebruind, Mediterraan en een opgepompt lijf. Lettieri overtuigt als brutale seksist en roekeloze crimineel.

Minder knap is het verhaal van ‘The Getaway’. De film draait om een ontsnappingspoging van McQueen en zijn liefje MacGraw uit de handen van een stel criminelen. Het voortvluchtige stel is niet vies van illegaal gedrag om aan centen te komen en al snel hebben zij duistere figuren achter zich aan zitten. Het verhaal is eenvoudig en voorspelbaar, behoudens een plotwending die duidelijk maakt wat MacGraw “er voor over had” om haar man in het begin van de film uit de bak te krijgen. Daarnaast zijn het machogedrag en de prehistorische opvattingen van achtervolger Lettieri grappig om te volgen.

Geen film van Peckinpah zonder bloederig slotstuk. De ontsnapping mondt uit in een gewelddadige climax. In slowmotion dendert divers gespuis van de trappen en spat het bloed van driedelige pakken af. Peckinpah brengt de ellende regelmatig vertraagd en gemanipuleerd in beeld, hetgeen de grofheid van de beelden accentueert. Overigens ook een terugkerend stijlmiddel van de in 1984 overleden regisseur.

‘The Getaway’ stelt stijl boven inhoud. Oermensen zoals McQueen en Lettieri belichamen de belevingswereld van de regisseur, die zo vaak de donkere kanten van de mensheid toont. MacGraw en Struthers zijn de verleidelijke stoeipoezen, die opvallend onderdanig zijn aan hun mannelijke tegenspelers. De man jaagt, de vrouw kookt. Of zoiets. Gedegen actiefilm.

Robbert Bitter

Waardering: 3

Bioscooprelease: 20 september 1973