The Sound of Insects – Record of a Mummy (2008)

Regie: Peter Liechti | 87 minuten | documentaire | Acteurs: Peter Mettler, Alexander Tschernek

Waarom pleegt iemand zelfmoord? Wat zet een mens er toe aan om een eind aan het leven te maken? Antwoord op deze vragen zul je na het kijken van ‘The Sound of Insects – Record of a Mummy’ niet krijgen. Deze film volgt nauwgezet het proces van iemand die besloten heeft om op de voor hemzelf meest gruwelijk mogelijke manier zelfmoord te plegen: hij hongert zichzelf uit. De persoon in kwestie ondergaat na de eerste dagen, waarin honger en in mindere mate dorst de hoofdmoot van zijn lijden vormt (hij heeft wel anderhalf liter water meegenomen naar de plek waar hij wil sterven), de vreselijkste pijnen. Het wordt door de voice-over (Engelse stem van regisseur/cinematograaf Peter Mettler, in de Duitse, originele versie de stem van acteur Alexander Tschernek) op meeslepende wijze verteld, alsof hij uit het door het slachtoffer geschreven dagboek voorleest. Soms doen zijn mijmeringen je – hoe tegenstrijdig ook – denken aan die van een hoogzwangere vrouw, die hoopt dat haar kindje “morgen dan nu echt ter wereld komt”. Zo hoopt de hoofdpersoon – en met hem de kijker – ook dat zijn verlossing nabij is.

De Zwitser Peter Liechti baseerde zijn film op het boek ‘Totdat ik een mummie ben’ dat de vooraanstaande Japanse schrijver Shimada Masahiko weer schreef naar aanleiding van een echte gebeurtenis. Die wetenschap maakt het kijken naar ‘The Sound Of Insects – Record of a Mummy’ nog aangrijpender. Het is bijna alsof je naar een documentaire – opgenomen tijdens de lijdensweg van de echte zelfmoordenaar – zit te kijken. De beelden die je door Liechti en zijn cameraman Matthias Kälin voorgeschoteld krijgt, hebben soms ogenschijnlijk niets met het verhaal te maken en lijken puur als illustratie te dienen. Beelden van een bosrijke omgeving bijvoorbeeld, waarbij je je echter goed kunt voorstellen dat het deze plek is die de zelfmoordenaar heeft gekozen om zijn laatste dagen te slijten. Het zelfgefabriceerde tentdoek, dat steeds vuiler wordt en waarop insecten zich (nog) niets aantrekken van hetgeen er in hun nabije omgeving voltrekt. Of beelden van mensen in het openbaar vervoer, waarbij je zelf kunt interpreteren wat de filmmaker met deze scènes bedoeld: zijn het net zulke eenzame en ongelukkige mensen, bij wie de gedachte zelfmoord speelt? Of zijn het mensen die de hoofdpersoon gekend heeft? Of die hij in zijn laatste dagen voor zijn vertrek naar het Noorden nog gezien heeft en van wie hij misschien hoopte dat zij door een speling van het lot zijn plan wisten te voorkomen? De kijker mag het zeggen. Veel beelden zijn echter ook symbolisch, zoals de rivier met het bootje, dat doet denken aan de rivier de Stix uit de Griekse mythologie.

Een prettige kijkervaring is ‘The Sound of Insects – Record of a Mummy’ niet. Daarvoor is de film te confronterend met onze eigen sterfelijkheid. Indrukwekkend is dit bijzondere kunstwerk van Peter Liechti des te meer. En de prijs voor meest huiveringwekkende horrorfilm in 2009 gaat wat ons betreft niet naar ‘Saw VI’, noch naar ‘Paranormal Activity’ of ‘Drag Me to Hell’. De angstaanjagende situatie die zich in ‘The Sound of Insects -Record of a Mummy’ in je hoofd vormt (met het geluid af zou je namelijk zelfs een peuter naar de beelden kunnen laten kijken, zonder dat deze er nachtmerries van krijgt), is vele malen afgrijselijker dan welke martelhorror ook.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 24 december 2009