Away All Boats (1956)
Regie: Joseph Pevney | 115 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Jeff Chandler, George Nader, Lex Barker, Julie Adams, Keith Andes, Richard Boone, William Reynolds, Charles McGraw, Jock Mahoney, John McIntire, Frank Faylen, James Westerfield, Don Keefer, Kendall Clark, George Dunn, Charles Horvath, Jarl Victor, Arthur Space, Parley Baer, Hal Baylor, Sam Gilman, Clint Eastwood
Met de Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen, begon Hollywood in de jaren 50 haar herinneringen samen te stellen aan deze verschrikkelijke tijd. Verhalen over kameraadschap, onbereikbare liefdes, overwonnen tegenslagen… Inderdaad: de perfecte ingrediënten voor een filmdrama moet men gedacht hebben. In ‘Away All Boats’ volgen we kapitein Hawks (Jeff Chandler) – type ‘ruwe bolster, blanke pit’ – die de missie heeft gekregen om een gigantisch vrachtschip naar de Pacific te vervoeren om aldaar een aanval op de Japanners te ontketenen. Hawks lijkt echter vooral geïnteresseerd in de mogelijkheid promotie te maken aan de hand van deze missie en lijkt zich in eerste instantie weinig te bekommeren om de bemanning van het schip. Hij botst hierdoor met luitenant MacDougal (George Nader), die tevens worstelt met het feit dat hij zijn kapiteinsstrepen heeft moeten inleveren toen hij bij de marine ging. MacDougal voelt zich gepasseerd en ergert zich aan de houding van Hawks, die in zijn ogen geen inzet vertoont. Naarmate de reis vordert zullen hij en de overige leden van de bemanning echter ontdekken dat Hawks niet de man is die ze in eerste instantie verwachtten.
Wat volgt is een film die zich vooral richt op de onderlinge verhoudingen op het schip. Hoewel er hier en daar een actiescène te bespeuren is (waarbij vooral onder de Japanners slachtoffers vallen natuurlijk), moet de film het veel eerder hebben van de onderlinge dynamiek. Dat is maar goed ook, want vergeleken bij het spektakel dat we tegenwoordig gewend zijn steekt de actie in ‘Away All Boats’ natuurlijk maar schril af. De onderlinge spanningen zijn echter ook vandaag de dag nog uitstekend te pruimen en herinneren aan een tijd waarin Hollywood nog inhoudelijk drama wist te produceren in plaats van de kijker onder te dompelen in zoveel mogelijk speciale effecten. Vooral de invulling die Chandler en Nader geven aan hun karakters doet weemoedig terug verlangen naar een tijd waarin acteurs genoeg hadden aan een enkel woord. Acteurs die slechts met hun aanwezigheid hun rol gestalte wisten te geven, dat waren nog eens rollen om naar te kijken. Overigens kan de echte filmfanaat ook nog een jonge Clint Eastwood ontdekken in de film, maar gaat u er alstublieft niet speciaal voor zitten. Het rolletje is van zo’n bescheiden aard dat het pronken van zijn naam op de hoes als pure misleiding beschouwd mag worden.
Natuurlijk levert dit allemaal een herinnering op aan de oorlog die met de werkelijkheid slechts weinig van doen heeft, maar dat maakte Universal waarschijnlijk weinig uit. Met de dreiging van de Sovjet-Unie voor de deur en vervuld van patriottische gevoelens waren de Amerikaanse burgers hard bezig zich te verliezen in een ideaalbeeld van de Amerikaanse samenleving en een geromantiseerde herinnering aan de oorlog paste daar goed bij. Het is tegen deze achtergrond dat ‘Away All Boats’ bekeken moet worden, want met alle kennis die we tegenwoordig hebben van de Tweede Wereldoorlog kan men dit verhaal over de bemanning van de SS Belinda moeilijk als iets anders dan escapisme beschouwen. De film daarmee naar de prullenbak verwijzen zou echter zonde zijn, want los van de historische feiten blijft het een oorlogsdrama dat van begin tot eind weet te boeien. Ook al heeft het met die daadwerkelijke oorlog slechts weinig van doen.
Sander Colin